De toekomst van Blendle

De start van de ‘iTunes van de Journalistiek’ in 2013 was jaloersmakend. Het idee van Marten Blankesteijn en Alexander Klöpping om te betalen voor één artikel en niet voor een hele krant nam direct een grote vlucht na een introductie bij De Wereld Draait Door.

Toen in april 2014 Blendle live ging waren er al bijna 10.000 gebruikers. Nog geen dag later waren het er al 4.000 meer geworden. Er moest voor artikelen tussen de 10 en 89 cent betaald worden.

De digitale kiosk ontwikkelde zich in rap tempo. Blendle werkte makkelijk, het kopen van complete edities van kranten of tijdschriften werd mogelijk, er kwam een Blendle-knop, een betaalknop waarmee media en later ook journalisten toegang tot artikelen kunnen verkopen op hun eigen site, en het werd mogelijk om naast losse artikelen ook abonnementen af te sluiten.

Buitenlandse investering en uitbreiding
Het initiatief werd ook in het buitenland met interesse gevolgd en het leverde Blendle een paar grote investeerders op. The New York Times Company en het Duitse Axel Springer investeerden nog geen half jaar na de lancering drie miljoen euro in de digitale kiosk, in ruil voor in totaal 23 procent van de aandelen.

Een logische stap was dan ook de uitbreiding van Blendle naar het buitenland. In 2015 was Blendle ook in Duitsland beschikbaar en een Amerikaanse versie volgde in 2016.

Hobbels op de weg
Nu lijkt het wel alsof in die beginperiode alles van een leien dakje ging, maar dat was natuurlijk niet zo. Zo bleek die buitenlandse investering in 2014 nog maar net op tijd te komen. Blendle zou zonder extra geld failliet zijn gegaan, ondanks de inmiddels al 130.000 geregistreerde gebruikers. Het was het ‘alles of niets scenario’ voor Blendle. Blankesteijn en Klöpping hadden er voor gekozen de kosten flink te laten oplopen om zo sneller te kunnen ontwikkelen.

Daarnaast was er ook kritiek uit de hoek van freelance journalisten en auteursrechtenorganisatie Lira. Want freelancers ontvingen geen extra geld voor de doorplaatsing in Blendle. “Dat is iets wat de uitgevers met hun freelancers moeten regelen”, aldus Blankesteijn toen. “Voor ons is het onmogelijk om te zien wie het auteursrecht heeft over een geschreven artikel. We gaan niks verkopen wat niet verkocht mag worden. Maar hoe tof is het dat alle mensen die Nieuwe Revu niet kopen, straks wel jouw artikelen kunnen lezen? Ik denk serieus dat de journalistiek hier beter van wordt.”

De tijd van betalen voor online content was gekomen. In die tijd volgde de ene na de andere kiosk en werden diensten gelanceerd die consumenten de mogelijkheid boden om losse artikelen te kopen. Naast Blendle probeerden eLinea, Myjour, Artikelgemist.nl en The Post Online Magazine een stuk van de taart te in handen te krijgen. eLinea en Myjour hebben het veld al moeten ruimen.

Grote barsten: uitgeverijen lopen weg
In 2016 tikte de teller van Blendle de 1 miljoen inschrijvingen aan en liet Blendle weten gebruikers gepersonaliseerde overzichten voor te gaan schotelen. Daar kwam een paar maanden later een experiment bij waarbij een abonnement kon worden afgesloten voor 9,99 euro per maand: ‘Blendle Premium’.

Maar met het aanbieden van een maandabonnement kwam Blendle in het vaarwater van de uitgeverijen, zo blijkt. Ook uitgevers dachten in die tijd na over hun content en hoe ze dat konden wegzetten. De eigen digitale strategie werd belangrijker.

De eerste grote barsten in de samenwerking met de uitgeverijen ontstonden. “Met deze premium-versie besloot Blendle om niet langer een aanvullende dienst aan te bieden waarbij je losse artikelen koopt, maar ook zelf abonnementen te gaan werven”, aldus hoofdredacteur Peter Vandermeersch van NRC. De krant stopt helemaal met Blendle.

De Telegraaf besloot een paar maanden later om niet mee te doen met Blendle Premium. Losse artikelen uit De Telegraaf waren nog wel te koop.

Ook het toenmalige De Persgroep (nu DPG Media) is kritisch over de Blendle Premium. Topman Christian van Thillo uitte in Adformatie dreigende woorden als Blendle voor uitgever zou blijven spelen: “Wij vinden het een mooi distributieplatform voor de journalistiek, maar daar moet het ook stoppen.” Van Thillo beziet Blendle als concurrent voor zijn in 2016 gelanceerde Topics, waarbij abonnees van een van de kranten van het concern toegang krijgen tot materiaal uit alle dertien kranten van DPG Media.

Maar het lukt Blendle niet de twijfels bij de uitgevers weg te nemen. Vanaf april 2017 worden er dan ook geen complete edities van DPG-kranten en tijdschriften meer verkocht. Gebruikers die meer artikelen uit eenzelfde editie van een krant of tijdschrift kochten, en daarmee meer geld dreigden uit te geven dan de complete editie kostte, kregen de rest van de editie cadeau.

In die roerige tijd voor Blendle kwam het nieuws dat oprichter Marten Blankesteijn de digitale kiosk ging verlaten. Hou zou later dat jaar vader worden en wilde minder gaan werken. Maar een mogelijkheid om parttime leiding te geven aan de digitale kiosk, waar op dat moment ruim tachtig mensen werken, zag hij niet. Saillant detail: hij werkt inmiddels als creatief-directeur bij DPG Media. 

Nieuwe investeerders en veranderingen
Blendle kon wel een opsteker gebruiken na alle ophef en kreeg dat in de vorm van nieuwe investeerders. Het Japanse mediaconcern Nikkei en het Amsterdamse investeringsfonds INKEF Capital staken een onbekend geldbedrag in het bedrijf. Later volgde nog vier miljoen euro van Novamedia en de Deense ondernemer Morten Strunge.

De kiosk kon weer vooruit. In 2018 werd het (succesvolle) Audio voor Premium-abonnees onthuld en wordt afscheid genomen van de betaalknop. Er werd steeds snel geschakeld door Blendle.

In 2019 volgde een grote stap voor het bedrijf. Blendle stopte namelijk met de online verkoop van losse artikelen en zet volledig in op de verkoop van abonnementen. Klöpping toen: “De tijd heeft uitgewezen dat we met de losse verkoop van artikelen geen winstgevend bedrijf worden. Met abonnementen wel, is mijn overtuiging na ruim een jaar experimenteren. Klanten geven met een abonnement meer uit, lezen drie keer zo veel dan als ze los kopen en zijn vaker tevreden. Daarnaast verdienen uitgevers en wijzelf meer aan abonnees. Dus iedereen blij.”

Volgens Adformatie zegde DPG Media onmiddellijk de Premium-overeenkomst op, omdat dit niet volgens de afspraken was. In maart 2020 tekende beide partijen een nieuwe Premium-overeenkomst en kwam Blendle terug met losse artikelverkoop, maar die functie is alleen voor Premium-abonnees beschikbaar. De steeds veranderende koers hoort volgens Klöpping bij het DNA van zijn bedrijf.

Maar ook voor gebruikers maken al die veranderingen het er niet gemakkelijker op. Volgens collega Nick Kivits is Blendle één van zijn allerbelangrijkste kernwaarden – digitale toegang tot journalistiek gemákkelijk maken (gemakkelijk is het sleutelwoord) – onderweg verloren. Zo zouden tijdschriften onbeperkt beschikbaar zijn, maar door contracten met uitgeverijen blijken daar verschillende variaties in te zitten.

Voor New Skool Media (NSM) is het dan al lang mooi geweest. In februari 2020 stopt de tijdschriftenuitgever met het aanbieden van zijn magazines in Blendle.

Cijfers en verkoop van Blendle
Wat leveren die veranderingen en koerswijziging van Blendle nu eigenlijk op, buiten vertrekkende uitgevers? Volgens Blendle noteert de kiosk in juni van vorig jaar 80.000 Premium-leden. Dat was een groei van 30 procent vergeleken met dezelfde periode 2019. Blendle zei in de afgelopen zes jaar ruim 10 miljoen euro te hebben opgehaald voor kwaliteitsjournalistiek in binnen- en buitenland.

En toen was daar in juli 2020 ineens het verrassende bericht dat het Franse Cafeyn voor een onbekend geldbedrag Blendle overneemt. Het is net als Blendle een dienst die online artikelen uit kranten en tijdschriften aanbiedt, maar dan groter. Cafeyn heeft 1600 internationale kranten en tijdschriften in zijn catalogus.

Door de overname wordt het aanbod van Cafeyn toegevoegd aan Blendle. Aanvankelijk zullen de twee platforms los van elkaar blijven bestaan, maar uiteindelijk is het doel om één app te ontwikkelen. De toekomst van Blendle lijkt er weer iets rooskleuriger uit te zien.

Klöpping werd in eerste instantie lid van Cafeyns raad van bestuur en zou de journalistieke visie van het bedrijf uitdragen. Een half jaar later geeft hij echter aan Blendle te verlaten. Het werd tijd voor iets anders.

Vertrek DPG Media
En dan volgt er begin deze maand een harde klap voor Blendle. DPG Media maakt bekend 1 april definitief alle titels terug te trekken uit de digitale kiosk. “Het ziet ernaar uit dat de samenwerking na zeven jaar eindigt. We hebben in die tijd miljoenen euro’s naar hen overgemaakt. Deze beslissing heeft voor ons grote impact. Het wrange is ook, dat we afgelopen jaar juist voor het eerst een bescheiden winst hebben kunnen boeken. Dit bewijst dat er ruimte is voor een kiosk die nieuws uit verschillende bronnen samenvoegt,” aldus Blendle-ceo Willem Lems tegen Villamedia.

De koerswijziging van Blendle om zich te richten op abonnementen speelt, zoals eerder gezegd, nog steeds een rol. “Dat is een propositie die concurreert met de abonnementen die DPG Media zelf aanbiedt voor haar dagbladen, zowel in print als online”, aldus de uitgeverij in een reactie.

Ondanks overleg komen ze er niet uit. Blendle probeert via een rechtsgang het vertrek te voorkomen, maar die noodsprong lijkt er alleen maar op te wijzen dat Blendle in Nederland geen toekomst meer heeft. Zelfs niet met Cafeyn achter zich.