— woensdag 27 maart 2019, 12:00 | 0 reacties, praat mee

De Persgroep-tarievenstrijd tekst en foto’s volgende week voor de rechter

Fotojournalist Ruud Rogier, vorig jaar tijdens een bijeenkomst in perscentrum Nieuwspoort | Erald van der Aa / Novum

Volgende week woensdag 3 april staan twee journalisten in de rechtbank tegenover de Persgroep: fotojournalist Ruud Rogier en freelance-journaliste Britt van Uem. Het gaat om twee aparte zaken met niettemin een gezamenlijk doel: betere tarieven afdwingen voor journalistiek werk. Laatste wijziging: 28 maart 2019, 16:43

Hoe zat het ook alweer?

Fotografie
De Persgroep weigert mee te doen aan procedures bij de Geschillencommissie Auteurscontractenrecht. De wet Auteursrechtencontractenrecht is sinds juli 2015 van kracht en verstevigt de juridische positie van makers (fotografen, journalisten e.a.) en introduceerde een geschillencommissie, die bij conflicten een dure rechtsgang kan vermijden.

Maar deelname door uitgevers aan procedures is niet verplicht en de weigerende Persgroep is met een aandeel van 43 procent op de Nederlandse dagbladmarkt een speler van formaat.

Fotojournalist Rogier legde vorig jaar een klacht neer over de tarieven die de Persgroep voor fotografie betaalt. Omdat de geschillencommissie de klacht niet kán behandelen zonder medewerking van de Persgroep, volgde een gang naar de rechter. De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten (NVF) steunen Rogier.

Tekst
Freelance journaliste Britt van Uem legde bij de geschillencommissie een gelijkwaardige klacht neer, over de billijkheid van tarieven die de Persgroep per woord betaalt. Omdat ook in dit geval de Persgroep medewerking weigerde, volgde hier eveneens een gang naar de rechter.

Van Uem kwam vorig jaar in het nieuws met een optreden in het BNNVARA-programma Wat verdien je?. Het publiek reageerde geschokt op wat vier uur werk uiteindelijk opleverde (57 euro, red.) en de ophef leidde uiteindelijk tot een breuk tussen Van Uem en opdrachtgever Tubantia.

Het maakte Van Uem tot boegbeeld voor de tarievenstrijd voor freelance teksttarieven. “Alle werkenden bij de Persgroep, ongeacht hun contract of voorwaarden, moeten kunnen rondkomen van hun werk. De Persgroep zorgt voor journalisten in loondienst door hen een goed loon en pensioen te betalen, maar diezelfde verantwoordelijkheid voelen zij niet voor freelancers”, aldus NVJ/NVF-secretaris Rosa Garcia López in een reactie.

Effecten en reacties

Politiek
Overigens blijken ook publieke omroepen de geschillencommissie te mijden. Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) constateerde in juli 2018 dat publieke omroepen niet happig zijn zich aan te sluiten, uit vrees voor hoge kosten of arbeidsintensieve procedures om bestaande contracten open te breken.

Dekker zegde toe bij de evaluatie van de wet Auteurscontractenrecht voor dit punt extra aandacht te hebben… deze vindt pas in 2020 plaats. De NPO zegt geen machtsmiddelen te hebben om omroepen te dwingen bij de geschillencommissie te verschijnen.

Rogier kreeg ondertussen bijval van de SP, die hem hun jaarlijkse ‘Gouden Roeispaan’ toekende, een prijs voor mensen “tegen de stroom inroeien”.

Toezichthouder
Afgelopen februari kondigde de Autoriteit Consument & Markt (ACM) aan om te zien of het ‘kwetsbare’ zelfstandigen kan helpen bij collectieve tariefafspraken met opdrachtgevers. Pakketbezorgers, schoonmakers, taxichauffeurs maar ook zelfstandigen in de culturele sector zoals (foto)journalisten leven soms onder of rond het bestaansminimum, maar hebben wettelijk maar beperkt de mogelijkheid om samen een vuist te maken.

Actiedag
De eis voor betere fototarieven leidde tot een actiedag op 25 januari. Maar liefst 400 fotojournalisten besloten één dag te staken. Villamedia plaatste uit solidariteit op deze Fotoloze Vrijdag geen beeld bij artikelen.

De actie werd georganiseerd door de NVF. In de week erop werd nog in estafette gestaakt bij specifiek de Persgroep, Sanoma en TMG.

Uitgevers en fotobureaus
De Persgroep liet alle ophef niet helemaal koud: voorafgaand aan de landelijke stakingsactie liet de uitgeverij aan fotografen weten dat het fototarief mogelijk omhoog kan “als onze winst stijgt”.

Concrete beloften bevatte het carrot on a stick-bericht aan de fotografen verder niet. Zakelijk directeur Bart Verkade bracht in herinnering dat in 2015 de fototarieven al met 5 tot 15 procent zijn gestegen. Dat was echter een vergoeding om foto’s door te kunnen plaatsen binnen titels van De Persgroep - niet bedoeld als compensatie voor gestegen kosten.

Fotobureau ANP besloot niet op toekomstige conjuncturele ontwikkelingen te wachten en tastte voorzichtig in de buidel. De tarieven voor fotografen stijgen met vijf procent, kondigde ANP in de week voor de fotografenstaking aan.

Kort daarvoor werd de dagvergoeding voor fotografen zo goed als gehalveerd. Dus wat er per saldo van die verhoging terecht komt, is onduidelijk.

De NVJ/NVF roept vanwege het gedeelde belang van de rechtszaak álle fotojournalisten op naar de rechtbank aan de Parnassusweg in Amsterdam te komen.

Voorzitter René Bogaarts van de sectie Zelfstandigen bij de NVJ legt in een column uit waarom hij in ieder geval aanwezig zal zijn. “De tarievenslag raakt ons allemaal. Waarom is het aantal journalisten in vaste dienst zo gedaald? Waarom is het aantal freelancers zo gestegen? Omdat werken met freelancers voor uitgevers als De Persgroep goedkoper is”, aldus Bogaarts.

Tip de redactie

Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, coördinator magazine

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.