De maatregelen waarmee de EU-taakgroep desinformatie wil terugdringen

Vooralsnog adviseert de Expertgroep om geen wetgeving te maken, het komt dus neer op zelfregulering. De Expertgroep benadrukt dat ten alle tijde “elke vorm van censuur, openbaar of privé voorkomen moet worden”. Opvallend, aangezien in het buitenland ( I / II ) al wetgeving is aangenomen om desinfomatie en nepnieuws tegen te gaan. Het plan van de Expertgroep behelst oplossingen voor de korte termijn, die de meest dringende problemen moeten aanpakken en ideeën voor de langere termijn, die de maatschappelijke weerbaarheid tegen desinformatie moeten vergroten. Daarnaast moet er een raamwerk ontwikkelt worden om de effectiviteit van de acties die volgen uit het plan van aanpak worden geëvalueerd en nieuwe strategieën kunnen worden ontwikkeld. Eerder al zei De Cock Buning dat er geen lijsten moeten worden aangelegd met verspreiders van nepnieuws.

De EU-Expertgroep presenteert een 10-stappenplan, de ‘Key Principles’, voor de bestrijding van desinformatie:
1. Platforms moeten hun advertentiebeleid aanpassen
2. Platforms moeten meer duidelijkheid scheppen over hoe ze omgaan met gebruikersdata voor advertentiedoeleinden. Ook moeten ze daar verantwoording over afleggen.
3. Gesponsorde content, inclusief politieke advertenties, moet duidelijk te onderscheiden zijn van andere berichten. Dit is iets dat ook het Centraal Planbureau (CPB) voorstelde aan de regering
4. Platforms moeten toegang verlenen aan bepaalde data voor onderzoeksdoeleinden en voor factchecken.
5. Gebruikers van sociale media moeten hun instellingen kunnen bewerken om hun ‘online experience’ aan te kunnen passen.
6. De platforms moeten samenwerken met Europese nieuwsplatforms om ervoor te zorgen dat ‘betrouwbaar nieuws’ beter bereikbaar en zichtbaar wordt voor gebruikers.
7. Trending artikelen zouden begeleid moeten worden door gerelateerde nieuwsartikelen.
8. Platforms moeten contact tussen factcheckwebsites en gebruikers faciliteren.
9. Er moeten waarborgen komen voor het meldingensysteem dat de platforms gebruiken om ongewenste content te ontdekken, om zo misbruik door gebruikers te voorkomen.
10. De techbedrijven moeten ‘relevante data’ delen over het functioneren van hun platforms, inclusief data die zijn bedoeld voor onafhankelijke onderzoeken door wetenschappers. Daarnaast moet er ‘algemene informatie’ worden gedeeld over de werking van hun algoritmen.

Aan een deel van deze adviezen werken de techbedrijven overigens al (Zie ook: I / II / III). De bedoeling is dat alle betrokken partijen deze Code of Practices onderschrijven. De aanwezige vertegenwoordigers van techplatforms, die door de groep ook verantwoordelijk worden gehouden voor de verspreiding van desinformatie, hebben gezegd akkoord te gaan met het stappenplan.

De Expertgroep heeft dan ook een tijdschema gemaakt voor de Europese Commissie voor de oprichting van een coalitie die de Code of Practices moet uitvoeren en verder ontwikkelen. De Europese Federatie van Journalisten, vertegenwoordigd in de Expertgroep, heeft laten weten blij te zijn met het rapport, maar heeft nog wel enige twijfels over bepaalde voorstellen. De EFJ zegt te hebben bedongen dat in die coalitie ook vertegenwoordigers van media zullen deelnemen.

De Europese Commissie komt in het voorjaar met een advies.