Onvrede bij DPG-freelancers over inzet tijdens coronacrisis

Dat blijkt uit gesprekken die Villamedia met freelancers van het concern voerde. Vooral zelfstandige journalisten die werken voor de regionale kranten van DPG Media stellen dat ze sinds enkele weken minder werk hebben. “Mijn redactie doet nu bijna alles zelf”, aldus een freelancer, die in lijn met de andere gesprokenen anoniem wil blijven uit angst voor eventuele represailles. Freelancers stellen dat vooral hun diensten op de eindredactie bij de regionale kranten zijn geschrapt, omdat vaste medewerkers daar nu worden ingezet.

Fragiele situatie
Ook de regionale sportverslaggevers worden getroffen. Omdat de sport grotendeels stilligt, ligt ook de sportjournalistiek nagenoeg stil, schreef hoofdredacteur van de regionale kranten Paul van den Bosch begin deze maand al. In een mail die chef AD Sportwereld Peter van Duyl half maart aan freelancers stuurde, meldt hij dat hij de freelance-inzet sterk moet reduceren vanwege de economisch fragiele situatie die aan het ontstaan is. “Ik snap hoezeer dit velen van jullie direct zal raken, maar ik heb onder deze omstandigheden simpelweg geen andere keus.”

Verslaggevers van de afdeling sport zijn deels doorgeschoven naar andere redacties, om daar bij te springen. De pagina’s met regiosport zijn vrijwel helemaal verdwenen uit de regionale kranten. “Vanuit het AD begrijp ik dat ergens wel”, zegt een van de gedupeerde freelancers. “De krant is dunner en er is minder werk voor sportverslaggevers. Maar zelfs nu er amper gesport wordt zijn er nog genoeg sportverhalen te maken. In de zomer is er doorgaans ook veel minder sport en plaatst de krant tijdloze verhalen. Die kun je nu nog steeds prima maken. De krant zou ook andere manieren kunnen zoeken om ons in te zetten. Bijvoorbeeld door vaste werknemers te vragen vakantiedagen op te nemen, zodat freelancers in ieder geval nog een klein inkomen kunnen verdienen.”

Teruglopende advertentie-inkomsten
Sinds het uitbreken van de coronacrisis zien mediabedrijven uitgaven aan advertenties teruglopen. DPG Media stelde eind maart te verwachten dat de inkomsten uit advertenties in april 30 tot 40 procent lager zouden uitvallen vanwege de uitbraak van het virus. “Ik snap wel dat dat betekent dat er voor ons ook dingen veranderen,” aldus een van de gesproken freelancers, “maar ik had wat meer coulance verwacht”.

Hoeveel freelancers er precies last hebben van de terugloop in werk bij DPG Media - dat dinsdag zijn jaarcijfers over 2019 bekend maakte -  is niet bekend. Ook bij andere media hebben freelancers last van de coronacrisis. Zo kijkt maandblad LINDA. kritisch naar afspraken met freelancers en kondigde RTL Nederland stevige maatregelen aan, die onder andere freelancers treffen.

Verschillen tussen titels
Een aantal van de gesproken DPG-freelancers werkt voor meerdere titels en ziet onderling opvallende verschillen wat de inzet van freelancers betreft. Waar het AD en de regionale kranten een deel van het werk van freelancers hebben geschrapt, zet Trouw wel nog freelancers in. Toch ziet ook een deel van de freelancers die diensten draaien op de eindredactie van de krant hun werk ook opdrogen.

Trouw stimuleert freelance eindredacteuren om op de redactie te werken. Freelancers die daar niet toe in staat zijn kunnen een laptop in bruikleen krijgen waarmee ze vanuit huis kunnen inloggen op de systemen van de krant. “Er zijn niet heel veel van dat soort laptops”, legt een freelancer uit. “Daardoor kan een deel van de freelance eindredacteuren niet werken en is het een kleinere groep die de klussen krijgt.”

Esther Lammers, adjunct-hoofdredacteur bij Trouw: ‘De persgroep heeft alles in het werk gesteld om in de afgelopen weken onze freelance eindredacteuren en opmakers te kunnen laten werken. Ze hebben computers, schermen en laptops mee naar huis gekregen en ze mogen op de redactie komen werken, dan regelen wij zelfs voor ze dat de vaste redacteuren van huis uit werken. Alles hebben we gedaan om de freelancers aan het werk te houden. Als een freelancer zegt weinig diensten te hebben, dan heeft dat niets met Corona te maken’.

Volkskrant-freelancers die Villamedia heeft gesproken scheppen een ander beeld van hun krant. Daar wordt volgens hen nog steeds veel gebruik gemaakt van zzp’ers. “Vanwege het coronavirus worden er meer stukken gemaakt dan op papier passen, ook door zzp’ers. Ze proberen bij de Volkskrant nog wel om ons aan het werk te houden.”

Advies bij minder werk
Bart Verkade, zakelijk directeur bij DPG Media, benadrukt in een reactie dat veel sportwedstrijden, vergaderingen, evenementen en voorstellingen zijn stilgevallen en dat adverteerders momenteel niet in de krant adverteren. Als gevolg daarvan zijn kranten dunner gemaakt en is de vaste bezetting herverdeeld. “Bijvoorbeeld door sportredacteuren tijdelijk in te zetten in de algemene verslaggeving”, aldus Verkade. “Voor eindredactie en vormgeving zijn minder freelancers nodig dan normaal. Ook bij online- en videoredacties is productie weggevallen en ligt de primaire focus op het verslaan van het coronanieuws.”

Verkade vervolgt: “Voor al onze redacties geldt dat de RIVM-richtlijn met betrekking tot thuis werken de regel is. Daarvoor is apparatuur nodig met de juiste software. Zo snel als dat lukte zijn de journalisten in vaste dienst hiervan voorzien en waar nodig ook freelancers.” Verkade noemt het onmogelijk om iedereen van apparatuur te voorzien. “Freelancers voor wie we tijdelijk minder werk hebben, staan we waar nodig bij met advies.”

Oproep tot solidariteit
De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) riep hoofdredacties begin deze maand op solidair te zijn met freelancers. Rosa Garcia López, secretaris van NVJ Zelfstandigen, herhaalt die oproep nogmaals. “Lezers hebben juist nu behoefte aan een dikkere krant in plaats van een dunnere. Jarenlang hebben freelance (foto)journalisten niet mee geprofiteerd van de enorme winsten van DPG Media. De NVJ roept DPG Media nu op tot solidariteit door juist nu haar freelancers aan het werk te zetten. Niets staat hen in de weg om juist nu freelancers aan het werk te houden.”

Garcia López vervolgt: “DPG Media gaat er prat op dat zij informeren, inspireren en entertainen. Juist in tijden van een crisis is – vanwege de grote onzekerheid en stress die dit teweeg brengt voor alle Nederlanders – inspiratie en entertainment broodnodig. Juist nu zouden media loyaliteit en solidariteit met hun freelance (foto)journalisten moeten tonen. Juist nu zouden ze hen opdrachten moeten geven.”