mgm nvj maart

— woensdag 13 januari 2021, 11:45 | 2 reacties, praat mee

Discussie over macht techbedrijven laait op na deplatforming Trump

Discussie over macht techbedrijven laait op na deplatforming Trump
Trumps Twitter-account werd twee dagen na de aanval op het Capitool permanent gewist. | Twitter

In de rubriek Innovatie schrijft Villamedia-redacteur Lars Pasveer over alles met een stekker of internetadres. Dit keer: het deurbeleid van Big Tech. Laatste wijziging: 19 januari 2021, 09:39

President Trump verloor vrijdag 8 januari 2021 zijn geliefdste speeltje: Twitter. Na 57.000 tweets (sinds 4 mei 2009) was de maat vol. Met twee weken te gaan tot de inhuldiging van president Biden vond Twitter het volgens eigen zeggen te riskant om Trump een platform te bieden om zijn aanhangers op te stoken.

Trumps tirades tegen de verkiezingsuitslag leidde op 6 januari tot een bestorming van het Capitool in Washington, op het moment dat de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen officieel werd bekrachtigd. Dat is traditioneel een vrij saaie administratieve handeling, maar mondde uit in een aanval op de Amerikaanse democratie, nadat opgehitste aanhangers het Capitool binnendrongen.

Er vielen vijf doden. Een agent werd door Trump-aanhangers met vlaggenstokken en hockeysticks gemolesteerd, onder de gezongen klanken van The Star Spangled Banner - getuige een dystopische video van het incident. De agent overleed later aan zijn verwondingen. Hij bleek overigens uitgesproken pro-Trump, maar zulke nuances gaan nu eenmaal verloren bij een volksgericht.

Nadat Twitter de knoop had doorgehakt volgden ook andere bedrijven: Facebook besloot Trumps toegangsontzegging tot het platform en fotosite Instagram te verlengen van twee weken (tot aan de inhuldiging) tot “voor onbepaalde tijd”. Het omzeilt ook (taal)vaardig het hete hangijzer van de permanente verbanning.

YouTube besloot dinsdag om de meest recente video op Trumps YouTube-kanaal te verwijderen. In aanloop naar de inhuldiging mag Trump bovendien niets nieuws meer plaatsen of livestreams houden. YouTube zegt dat het risico op nieuw geweld te groot is. De blokkade geldt voor minstens zeven dagen, aldus YouTube in een verklaring.

De ban-knop was door Twitter nog niet gedrukt of er brak een discussie los over de stap. Die was zeker vier jaar te laat, volgens sommigen. Anderen vinden juist dat Twitter zich hiermee als censor opwerpt en het vrije woord belemmert. Weer anderen wijzen erop dat het hier kapitalisme pur sang betreft: Twitter en Facebook zijn private, commerciële bedrijven die hun diensten onder voorwaarden aanbieden.

Zo lang het iets oplevert: welkom. Indien het voordeel eenzijdig afdoende is verdampt, is daar het gat van de deur.

Hypocrisie
Het is geen recht om een Twitter-account te hebben. Hou je aan de regels (roep, pak em beet, niet op om de telling van een eerlijk verlopen verkiezing te verstoren) en je kunt binnen de grenzen van de gebruiksvoorwaarden je gang gaan. Trump kreeg als publiek figuur bovendien veel meer bewegingsvrijheid dan een gemiddelde gebruiker.

Commentator James Ball schrijft in The Independent dat juist dat de hypocrisie van het recente handelen van techbedrijven blootlegt. Trumps tweets en Facebook-posts bleven, zelf in strijd met de gebruiksvoorwaarden, onaangetast. Ze waren immers in het publieke en historische belang.

Nu Donald Trump op het punt staat de macht te verliezen, is dit heilige argument - na vier jaar - ineens achterhaald. “Technologiebedrijven zijn zo onvoorstelbaar veel geld waard (en in het geval van Facebook en Google astronomisch winstgevend) juist omdat ze de sociale kosten van de schade die hun bedrijven aanrichten niet zelf hoeven te dragen”, vindt Ball.

Columnist Menno Tamminga pleit in NRC voor het terugdraaien van Trumps verbanning, mits Big Tech de marktwaarde van Trumps aanwezigheid op het platform (h)erkent. Ook vervullen grote platforms inmiddels met een “monopoloïde infrastructuur” een publieke functie, maar kunnen bannelingen niet via een (hoor)zitting of hoger beroep klagen.

Geen verweer
Dit gebrek aan opties tot serieus verweer en herziening is een probleem. Er zijn legio voorbeelden waarbij Facebook foto’s verwijderde of accounts opschortte vanwege het posten van nieuwsfoto’s of 155-jaar oude schilderijen.

Ook YouTube maakt het documentairemakers het leven moeilijk en zet historische archieven op zwart zonder een duidelijke mogelijkheid tot beroep.

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) waarschuwde vorig jaar dat ondoorzichtige takedown-mechanismen potentieel bewijsmateriaal voor oorlogsmisdaden vernietigen. Vanwege het enorme aanbod aan materiaal dat elke seconde geüpload wordt, beslist steeds vaker een algoritme wat door de beugel kan.

Omdat deze systemen materiaal zelfstandig verwijderen zonder dat een mens ze ooit nog ziet, valt volgens HRW niet te zeggen hoeveel potentieel bewijs van misdaden ongemerkt verdwijnt. Verwijderd materiaal wordt bovendien niet altijd gearchiveerd en wat er nog wel is, is enkel beschikbaar voor juridische instanties - niet voor internationale onderzoekers.

Pas wanneer er voldoende media-aandacht is over de censuur, komen de bedrijven er eigenlijk steevast op terug. Voor alle anderen met een conflict is er geen enkele serieuze beroepsmogelijkheid.

Uit de gratie
Trump probeerde trouwens sinds zijn ban onsuccesvol andere Twitter-accounts te gebruiken, waaronder het officiële staatskanaal @POTUS. Dit kanaal werd prompt geschoond; het is nog in de lucht maar toont op het moment van schrijven een onschuldig muzikaal intermezzo onder de kerstboom bij het Witte Huis. Het account van een adviseur dat werd omgekat tot het nieuwe Trump-kanaal werd prompt ook verbannen.

Trumps frustratie is ergens begrijpelijk. Omdat er slechts een handvol bedrijven achter de belangrijkste diensten zit, heeft deplatforming een flinke impact op bereik.

In de Verenigde Staten lijkt de geest bovendien uit de fles wat betreft tolerantie van rechtse geluiden en haatzaaien. Het pro-Trump platform Parler, dat zich als een vrijplaats-alternatief voor Twitter had opgeworpen, is offline. Amazon stelt dat er op de site plannen worden gesmeed om met geweld de inhuldiging van Biden op 20 januari te verstoren. Het zegde eenzijdig het hostingcontract op.

Apple en Google haalden Parler om dezelfde reden uit hun app-stores. De site zou te weinig doen om de oproepen tot geweld te modereren. Topman John Matze van Parler deed zijn beklag op Fox News. Amazon, Apple en Google spanden volgens hem samen en gaven geen enkele waarschuwing vooraf. “Dit is niet niks. Het gaat niet om onze burgerrechten. Big Tech kan een bedrijf ter waarde van een half miljard dollar van de ene op de andere dag de nek omdraaien”, aldus Matze.

Omdat dienstverleners in het betaalverkeer hun handen ook van Parler aftrokken, zijn donaties en andere betalingen die een site in de lucht houden (zoals merchandise) onmogelijk. Het platform heeft zo’n 12 miljoen gebruikers. De verwachting is wel dat - mits een nieuwe hoster gevonden wordt -  Parler op enig moment weer online komt.

In een uitgebreid essay maakt journalist Glenn Greenwald zich boos over de macht van techmonopolisten, die in Parler een groeiende concurrent zagen en gezamenlijk de nek omdraaiden, enkel omdat het “de verkeerde ideologie” aanhangt. Volgens Greenwald zijn er op Parler wel oproepen tot geweld te vinden, maar werd de bestorming van het Capitool en de volkswoede op Facebook, Twitter en YouTube georganiseerd.

Die hypocrisie is onverteerbaar, vindt Greenwald. “Geen van de gearresteerden in het Capitool had een account op Parler”, stelt hij.

Puike datajournalistiek van technologiesite Gizmodo op basis van gps-data uit honderden videos van het Parler-platform (hoe die gegevens zijn gelekt is een verhaal op zich) toont aan dat Parler-gebruikers massaal in het Capitool aanwezig waren.

Twintig van hen zitten op het moment van schrijven vast.

Gab, een ander rechts alternatief voor Twitter en Facebook, draait inmiddels gewoon door. Het bedrijf zou een flinke aanwas van nieuwe gebruikers hebben, sinds Twitter Trump de deur wees. Voat, een rechtse kloon van discussieplatform Reddit, legde op 25 december het loodje, nadat de oprichter in een rammelend betoog liet weten dat een grote investeerder al sinds maart 2020 beloften niet nakwam en het geld op is.

Wetgeving
In To See the Invisible Man, een memorabele aflevering van televisieserie The Twilight Zone, bestaat er rond het jaar 2100 een straf van totale uitsluiting. Een man krijgt in de aflevering een jaar ‘onzichtbaarheid’ opgelegd voor wangedrag. Hij is er nog, loopt tussen zijn medemensen, maar niemand erkent zijn bestaan.

Omdat deze verre science-fiction in zekere zin science-fact is geworden, is het hoog tijd voor een discussie of het wenselijk is dat een relatief kleine groep bedrijven met winstoogmerk, al dan niet in samenspraak, een soort digitale melaatsheid kan opleggen.

De Europese Unie heeft strengere regels voor grote techbedrijven aangekondigd, juist vanwege deze machtsconcentratie en de impact van slechts enkele bedrijven op ons moderne bestaan.

De Europese Commissie heeft daarom een aantal ‘poortwachters’ geïdentificeerd, bedrijven die simpelweg niet te vermijden zijn en daarom bijzondere aandacht vereisen.

Aanhangers van Trump zien het handelen van de grote technologiebedrijven als een schending van het vrije woord. Cartoonist Ben Garrison pende er in 2018 al een koortsige tekening over, maar meningsuiting is niet ongelimiteerd.

Die grens ligt vrij helder bij het oproepen tot geweld. Dat staat niet alleen in de wet, alle gebruiksvoorwaarden benoemen dat nog eens expliciet. Wie zich bij een commerciële dienst inschrijft, is gebonden aan die voorwaarden. Veel simpeler is het niet.

Omgekeerd is duidelijk dat grote techbedrijven meer rekenschap dienen af te leggen over hun (ban)beleid. Er ontbreken nog steeds eenduidige beroepsprocedures tegen ban-besluiten of de steeds terugkerende censuur op foto’s of andere inhoud.

Duidelijke regels, die liefst onafhankelijk opgesteld, getoetst en beoordeeld worden, moeten verder gelden voor iedereen: van burger tot president.

Bekijk meer van

Twitter Trump Google Facebook Apple

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

2 reacties

Bert van Hijfte, 13 januari 2021, 15:21

Aan deze jarenlange vrijwel oncontroleerbare (economische en politieke) macht van de techbedrijven komt geen eind zolang hun (juridische) status onduidelijk blijft. Zijn het mediabedrijven c.q. uitgevers die verantwoordelijk zijn voor de inhoud van hun platforms of zijn het ‘slechts’ doorgeefluiken van ons allen, en daarmee niet verantwoordelijk voor de inhoud met als legitimatie nobele motieven als vrije meningsuiting. De praktijk wijst uit dat het op de eerste plaats ordinaire commerciële dataverzamelaars zijn geworden waar iedere klik geld waard is. Vandaar de astronomische beurswaarde die hun eigenaren tot de rijkste (en machtigste) mensen c.q. actoren ter wereld heeft gemaakt. Wetgeving en democratische controle zijn de enige remedie voordat de situatie verder uit de hand loopt. Maar met hun legers aan juridische adviseurs, advocaten en lobbyisten zullen er vele jaren overheen gaan voor er daadwerkelijk wat verandert. Voor meer info over data, ‘surveillance capitalism’ en wij allen als basis bedrijfs- en verdienmodel: Shoshana Zuboff. Voor de vooral politieke consequenties zie Jamie Susskind, Future Politics. Overigens zou een meer fundamentele discussie onder journalisten en binnen de NVJ ook nuttig kunnen zijn. Wij zijn immers door ons gebruik medeschuldig aan de huidige situatie. Tegelijkertijd zijn velen het slachtoffer omdat de traditionele media door verlies aan inkomsten vaste en freelancemedewerkers zeer matig honoreren.

photopress, 21 februari 2022, 13:19

Het zou zeker helpen om deze tech bedrijven op de knieën te krijgen als ook het zakenleven en de politieke partijen en partijtjes deze platforms links of rechts laten liggen en niet over elkaar heen rollen om hun content er op te plaatsen.
Zo kunnen ze zelf het begin van het einde zijn van deze almachtige tech bedrijven.
Helaas kreeg ik van morgen weer zo’n tube videootje te zien,lof je maar de cookies wil accepteren,dat deed ik dus even niet en besloot deze even via hun site uit te bannen,helaas als je het één uitzet ga de andere weer op activeren dus heeft geen zin.
Links of rechts of hebben ze de brutaliteit om ook via een omweg zoals ik zelf constateerde hun informatie toch op te halen .
Wat bleek mijn ghostery Blokker gaf aan dat de tube die mij wilde verleiden hun cookies te accepteren en waar ik niet aan mee wilde doen de video gewoon omleiden via een andere server cq domein.
Dus politiek en media mede door jullie gedrag en zoals ik vaak op een site zie staan ” volg ons via Facebook of via Twitter” zou ik en vele andere willen zeggen stop metmdezemonzin want ook u en uw journalisten liften mee op deze niets ontziemdenmtech bedrijven

Zonder jullie en jullie aanhang is het snel afgelopen en een eigen nieuws en media kanaal in Europa beginnen

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.