Advies: platforms kunnen alleen onder strenge voorwaarden verplicht worden auteursrechtelijk beschermd materiaal te verwijderen

De kwestie draait om de vraag of internetplatforms als YouTube en Facebook wel verplicht kunnen worden om filmpjes en ander materiaal dat gebruikers uploaden te blokkeren, als er auteursrechten mee geschonden worden. Dat preventieve toezicht op content zal doorgaans bestaan in het filteren ervan met behulp van software, oftewel de omstreden uploadfilters. Critici zijn bang dat techbedrijven alles wat mogelijk de wet schendt direct zullen weren. Hier zouden ook meningen of satirisch materiaal onder kunnen vallen. Bij eventuele twijfel zou mogelijk al het materiaal al verwijderd kunnen worden, ook als niet zeker is of er inbreuk op het auteursrecht is gepleegd.

Polen heeft bij het Hof geëist dat die bepaling uit de auteursrechtenrichtlijn wordt geschrapt, omdat ze in strijd zou zijn met de vrijheid van meningsuiting.

De advocaat-generaal zegt nu dat het niet in strijd is met de vrijheid van meningsuiting als internetplatforms materiaal waarop auteursrecht rust van hun websites verwijderen. Maar dat zou volgens hem alleen mogen gebeuren onder strenge voorwaarden en als duidelijk is dat het écht om een inbreuk van het auteursrecht gaat. Bij twijfelgevallen, bijvoorbeeld als een filmpje wordt overgenomen in het kader van een parodie, een recensie of een andere vorm van commentaar, mag het niet zo maar worden verwijderd. Degene die het auteursrecht bezit moet daarvoor een met argumenten omkleed verzoek indienen bij het platform. En bij twijfelgevallen is het niet aan een internetplatform om die afweging te maken, maar moet de rechter dat doen.

Uit twee eerder rechtszaken, waar Reuters over schreef, bleek al dat onlineplatforms niet aansprakelijk zijn voor schending van auteursrecht als gebruikers materiaal uploaden waar ze het auteursrecht niet van hebben, tenzij ze niet snel genoeg actie ondernemen om het materiaal te verwijderen of toegang tot het materiaal niet blokkeren.

Volgt het Hof het advies van de advocaat-generaal, dan zullen de strenge voorwaarden (‘bij twijfel niet verwijderen’) in de nationale wetgeving moeten worden opgenomen. Daar waar de richtlijn al is omgezet, zou dat een aanpassing of uitbreiding van de bestaande wetgeving noodzakelijk maken. De uitspraak van het Hof wordt pas over enkele maanden verwacht. Meer bij NRC

Lees ook:
Het Europees Parlement stemt in met nieuwe auteursrechtenwet (26 maart 2021)
Axel Voss: ‘De grote platforms moeten betalen. De rest laten we met rust’ (21 februari 2019)
Akkoord over tekst nieuwe Europese auteurswet mét filters en linkbelasting (14 februari 2019)
Elf EU-landen tegen linkbelasting en uploadfilter (21 januari 2019)