Human Rights Watch: Kirgizische nepnieuwswet bedreigt vrijheid van meningsuiting
Kirgizië heeft een nieuwe nepnieuwswet opgetuigd, die het verspreiden van valse informatie bestraft. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) wijst op de brede formulering in de wet, die het eenvoudig maakt om ongewenste geluiden te smoren. De organisatie roept president Zjaparov op de wet niet te ondertekenen.
Wie met valse of onjuiste informatie “eer en waardigheid” van een burger, een private organisatie of rechtspersoon aantast, kan onder de nieuwe wet straf krijgen opgelegd. Bedrijven en overheden krijgen zo een krachtig middel om informatie te onderdrukken, omdat in de wet momenteel geen rechter nodig is om sites te dwingen disclaimers bij artikelen te plaatsen.
Ook kunnen sites worden geblokkeerd of offline gehaald worden. In de wet is verder een verplichte registratie van alle internetgebruikers vastgelegd, waarbij de volledige naam centraal wordt geregisteerd. Internetaanbieders moeten deze informatie doorgeven aan een centrale overheidsdatabase, meldt HRW.
“Dit is de opmaat naar staatscensuur en druist in tegen Kirgizische nationale en internationale verplichtingen rondom mensenrechten”, stelt HRW. De centrale registratie maakt het voor de overheid mogelijk om individuele gebruikers gericht aan te pakken, wat een verkillend effect heeft op activisme en corruptiebestrijding, vreest HRW.
De mensenrechtenorganisatie zegt dat onder de nieuwe wet meningen dreigen te worden onderdrukt die niet eens als smaad aangeduid kunnen worden. Zjaparov moet de wet zijn veto geven, aldus HRW.
Veel repressieve landen hebben de term nepnieuws enthousiast aangegrepen voor nieuwe wetgeving, voor het oog bedoeld om desinformatie te bestrijden, maar vooral een dankbare manier om dissidente geluiden te onderdrukken.
Onder meer Qatar, Rusland en Myanmar tuigden onder het mom van desinformatie-bestrijding nieuwe wetgeving op.
Om desinformatie te bestrijden rondom corona werd wetgeving aangenomen, dat volgens persvrijheidsorganisaties z’n uitwerking op de vrije pers niet mist. In Europa wordt gewerkt aan wetgeving die berichten, foto’s en ander online materiaal via ‘rapid response’ offline kan dwingen.
Onderzoeker David Maass van de digitale burgerrechtenbeweging EFF stelde over zulke plannen dat eenmaal verleende technische opsporingstechniek lastig weer valt af te pakken. “Nu wordt het ingezet tegen een heel gevaarlijk virus, maar wat straks gebeurt kunnen we niet voorspellen”, aldus Maass.
Praat mee