VR in en rondom de schoolbanken

Die virtualreality-grot staat er natuurlijk niet voor niets. Het komende studiejaar willen docenten van de FHJ onderzoek doen naar journalistieke toepassingen van VR en 360-gradenvideo’s. “We kennen allemaal de producties die je het slagveld bij een oorlog laten beleven door je erin onder te dompelen. Maar er zijn meer mogelijkheden voor VR in de journalistiek”, denkt Daniëlle Arets, die in juni door Fontys werd aangesteld om het lectoraat Journalistiek en Innovatie van de hogeschool vorm te geven. En dus gaan docenten deze zomer lessen ontwikkelen voor de VR Cave.
Maar Fontys kijkt ook verder. De hogeschool wil iedere twee maanden een designer in huis halen, die samen met een journalist gaat kijken wat je nou kan met die virtuele wereld. “Designers durven over het algemeen wat meer te experimenteren dan journalisten. Journalisten laten zich wat meer tegenhouden door de journalistieke mores, terwijl een designer gewoon begint te spelen”, vertelde me Arets – zelf ook afkomstig uit de designwereld – me onlangs. “Onze duo’s moeten vooral gaan kijken of VR iets toevoegt.”
De FHJ is niet de enige journalistieke opleiding die zich komend studiejaar op VR stort. Ook bij de School voor Journalistiek (SvJ) van de Hogeschool Utrecht gaan ze met de virtuele realiteit aan de slag. In januari haalde het lectoraat Crossmediale Kwaliteitsjournalistiek een fijne subsidie binnen waarmee de opleiding gaat uitzoeken wat de toegevoegde waarde van VR is. Want dat je met onderdompeljournalistiek een emotie kan overbrengen (in deze eerdere editie geef ik een aantal mooie voorbeelden), dat is al bekend. Maar kun je daar ook journalistieke doelen mee halen? Leidt het intense meebeleven ertoe dat een nieuwsconsument beter geïnformeerd wordt?
De SvJ trekt in zijn onderzoek samen op met de Universiteit van Wenen, de Amsterdam School of Communication Research en talloze anderen. “We bieden mensen verhalen aan met een verschillende mate van immersiviteit”, aldus Yael de Haan, senior onderzoeker bij het lectoraat Crossmediale Kwaliteitsjournalistiek op de website van de Hogeschool Utrecht. “Terwijl ze die verhalen tot zich nemen meten we de fysiologische reacties, zoals hartslag en zweet op de huis. Dat zijn indicaties voor de mate waarin het verhaal emoties oproept. Vervolgens stellen we hen vragen over het verhaal, om te zien wat er is blijven hangen.”
Twee journalistieke opleidingen met ieder hun eigen project, maar met een gedeeld doel: de hype voorbij gaan en onderzoeken hoe de virtuele realiteit écht iets kan toevoegen aan de journalistiek. Ik ben heel benieuwd naar de resultaten.