Recensie: een jaarrekening lees je nooit alleen

Bijna elke organisatie in Nederland is verplicht haar jaarcijfers te deponeren bij de Kamer van Koophandel. En beursgenoteerde ondernemingen moeten nog veel meer cijfers bekend maken en van een toelichting voorzien. De jaarrekening is kortom een bron van informatie voor journalisten. Maar hoe ontsluit je die bron?
André de Vos (journalist) en Fred Versteeg (partner bij KPMG) schreven daar ‘Jaarrekening lezen voor journalisten’ over. Beiden geven ook workshops aan journalisten over het lezen van financiële cijfers.
De auteurs komen niet met een eenvoudig stappenplan. Eerder waarschuwen ze voor een te gemakzuchtige houding. Veel cijfers staat niet gelijk aan toegankelijke informatie. Het tegendeel zelfs. Na lezing van het boekje duizelde het mij vooral van de begrippen. Om zicht te krijgen op cijfers moet je wel heel veel begrippen paraat hebben.
De 85 pagina’s staan dan ook volgepakt met begrippen als waarderingsgrondslag, overlopende posten, impairmenttest en boekwaarde. En daar is (helaas) geen ontkomen aan. Een snelle manier naar een doorwrocht stuk is er niet.
Gelukkig komen de auteurs met adviezen. Het belangrijkste advies: zoek hulp. Hoe belangrijk dat is, merkte ik al snel toen ik zelf met het boek in de hand de jaarcijfers van uitgevers DPG Media en Mediahuis probeerde te analyseren. Met als extra handicap dat beide bedrijven weinig gegevens bekend maken.
De Vos wilde mij gelukkig op weg helpen door nog eens de verschillende belangrijkste begrippen door te nemen en uitgever Hans van Brussel controleerde mijn rekenwerk en maakte zijn eigen sommen. Hij heeft wel vaker de winst- en verliesrekening van een uitgever bekeken. Waarbij ik op een tweede belangrijk advies kom: lees cijfers door op zoek te gaan naar het antwoord op een vraag. Anders blijft een jaarrekening een vrij willekeurige opsomming van cijfers. Bij de uitgevers was de eerste vraag: hoe zijn de recente aankopen in de jaarcijfers verwerkt?
Niet dat het vragen van hulp of het stellen van een vraag alles oplost. Wat als de adviezen tegen jouw idee ingaan of de adviseurs met tegenstrijdige inzichten komen? In het ergste geval heb je drie visies op één jaarrekening.
Ondanks de complexiteit is het toch aan te raden om met het boek en wat hulp aan de slag te gaan. Door subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek is het ook nog eens (bijna) gratis te verkrijgen.
Lees Ook: Analyse: DPG Media en Mediahuis staan er financieel uitstekend voor
André de Vos en Fred Versteeg: Jaarrekening lezen voor journalisten. ISBN 9789090343204. Te bestellen voor 6 euro bij de NVJ.
Praat mee