NVJ: ‘Ook juicechannels zouden ethische richtlijnen moeten volgen’
Juicechannels, zoals het Instagramkanaal van Yvonne Coldeweijer, zouden er goed aan doen om de ethische richtlijnen te volgen die gelden in de journalistiek. Dat zegt secretaris Paul Teixeira van de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) naar aanleiding van verschillende 'Stories' op Coldeweijers' Instagramaccount over het veelbesproken lustrumfeest van het Amsterdamsch Studenten Corps (ASC).
Op haar Instagrampagina en in Stories op Instagram publiceerde Coldeweijer, die op Instagram bekend is onder de naam ‘lifeofyvonne’, de volledige namen en foto’s van mogelijke verdachten die in hun speeches onder meer vrouwen ‘hoeren’ en ‘sperma-emmers’ noemden. De uitspraken zorgden voor grote controverse binnen en buiten Amsterdam: de Amsterdamse hoger onderwijsinstellingen hebben hun beurzen aan het ASC inmiddels stopgezet en de Amsterdamse burgemeester onderzoekt of zij de horecavergunning van het ASC kan intrekken. Honderden vrouwelijke leden van het ASC toonden middels een open brief hun woede over de reeks uitspraken. De Stories zijn donderdag aan het einde van de middag weer verdwenen.
Niet lang geleden erkende de Amsterdamse rechtbank Coldewijer als journalist. Dat verplicht haar niet tot het toepassen van journalistieke normen en waarden, legt Teixeira uit. ‘De journalistiek is immers een vrij beroep. Journalisten kunnen niet voor de tuchtraad gesleept worden als zij iets verkeerd doen, zoals advocaten.’ Er zijn echter wél richtlijnen zoals de Code van Bordeaux en de richtlijnen van de NVJ zelf. ‘We zeggen als NVJ wél: als je journalistiek bedrijft, doe dat dan volgens bepaalde normen en (gedrags)richtlijnen.’
Dat snijdt volgens Teixeira aan twee kanten. ‘Enerzijds heb je een leidraad als mediamaker zelf, en anderzijds kun je als mediaconsument weten dat je informatie van een medium kan vertrouwen. Je weet dat het onafhankelijk is, dat er hoor en wederhoor is toegepast, dat de gedragsnormen worden gehandhaafd. Maar we kunnen het niet opdringen.’
Zelfregulering
En als je die richtlijnen volgt, dan is het volgens Teixeira niet meer dan logisch dat je ook een redactiestatuut hebt. ‘Daarin worden dingen zoals onafhankelijkheid geregeld.’ Teixeira zag in het verleden dat er bij relatief nieuwe media na een tijdje ‘zelfregulering’ ontstaat. ‘Lang geleden ontstonden er in Nederland roddelbladen’, vertelt Teixeira. ‘Die hebben uiteindelijk gezien en geleerd dat het toepassen van hoor en wederhoor eigenlijk wel handig is. Het is goed voor het aanzien van het medium en voor de lezer zelf. Want als je dat niet doet, dan komt er een punt dat mensen niet meer met je willen praten.’
Gang naar de rechter
Bij feitelijke onjuistheden of smaad of laster waren er destijds veel BN’ers die naar de rechter stapten om hun gelijk te halen. ‘Als je een behoorlijk aantal van die zaken tegen je hebt en die ook nog eens verliest, dan lopen de uitgaven flink op’, zegt Teixeira. Niet lang geleden werd Coldeweijer gedwongen een rectificatie te plaatsen na berichtgeving over de zangeres Glennis Grace. ‘Als je miljoenen verdient en je geeft acht ton per jaar uit aan rechtszaken, dan doet dat niet veel pijn. Maar als je steeds op de vingers wordt getikt door de rechter, dan ga je je als lezer of mediaconsument ook afvragen wat de waarde is van het medium zelf en of het wel betrouwbaar is.’
Praat mee