Liveblog Oekraïne: Russische desinformatie over aanval op ziekenhuis in Marioepol, Oekraïense journalist vermist

We houden een overzicht bij met journalisten die verslag doen vanuit Rusland en Oekraïne. Dat overzicht vind je hier.

Oleh Baturyn over zijn ontvoering door Russische soldaten
Twee weken na zijn vrijlating door Russische troepen vertelt de Oekraïense journalist Oleh Baturyn zijn verhaal tegen The Observer. Acht dagen was hij in handen van Russische soldaten en in die tijd werd hij ondervraagd, gemarteld, bedreigd met verminking en de dood, en vertelde hij dat zijn familie zou lijden. Ook zijn er vier ribben gebroken. Verder namen ze onder het mom van een Covid-test zijn DNA en vingerafdrukken af ​​en voerden deze in een database in. Ze namen ook zijn foto.

“De Russische indringers hebben maar één doel: de burgers van Oekraïne breken, ze intimideren en de onafhankelijke journalistiek volledig vernietigen en burgeractivisten en journalisten fysiek en psychisch verpletteren,” aldus Baturyn in een toespraak woensdag voor de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Meer bij The Guardian

Oekraïense journalist vermist
Sinds eind maart is er geen spoor meer van de Oekraïense journalist Konstantin Ryzhenko, hoofdredacteur van de lokale nieuwssite Kherson Newscity. Volgens zijn familie werd de journalist op 30 maart in Cherson gezocht door Russische troepen. Sinds die dag geen contact meer geweest.

Op Ryzhenko’s Telegram-account werd vorige week donderdag automatisch een bericht gepost, meldt persvrijheidsorganisate CPJ. “Als je dit bericht leest, is er iets gebeurd.” Zo’n bericht, een variant op de zogeheten warrant canary, vereist actief handelen om publicatie te voorkomen. Het signaleert volgers dat Ryzhenko blijkbaar niet in de gelegenheid was om het bericht te vertragen.

De Oekraïense journalistenvereniging NUJU meldt dat Russische bezetters in Cherson het appartement van Ryzhenko hebben doorzocht en ook zijn broer hebben gearresteerd.

My friend and colleague, #journalist Konstantin Ryzhenko, disappeared in #Kherson. There is a possibility that #russian occupiers kidnapped him. Please repost. We need to raise the wave in order to find him sooner. #SaveUkraine #ukrainenews #SupportUkraine #WARINUKRAINE #Ukraine pic.twitter.com/D4ZFjKd2bu

— Julia Himerik (@HimerikJulia) April 1, 2022

Onderzoek naar Russische oorlogsmisdaden in Boetsja

1/2
Maria Genkin:
Pictures of some villages freed in Kyiv region, specifically Bucha, are devastating. Dead people lying outside of their houses, in what can only have been a “zachistka” - systemic execution of the men of each house. One body in front of every house. pic.twitter.com/6dQmp849tc

— Stanislav Aseyev (@AseyevStanislav) April 2, 2022

In het Oekraïense Boetsja zijn tientallen lichamen gevonden, nadat Russische troepen zich daar hebben teruggetrokken. Het gaat vermoedelijk om burgers en op foto’s is te zien dat sommigen met hun handen op de rug vastgebonden zijn. Het leidde wereldwijd tot geschokte reacties. De Oekraïense buitenlandminister spreekt van een “opzettelijke massaslachting” door de Russen. Maar om in de rechtszaal te kunnen bewijzen dat het om oorlogsmisdaden gaat, moeten een paar belangrijke vragen worden beantwoord. Onderzoekers zijn daar nu al mee bezig, meldt Nieuwsuur.

Onderzoeker Yulia Gorbunova van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch sprak al meerdere inwoners van plaatsen die wekenlang door Russen bezet zijn geweest en waar burgers geëxecuteerd zouden zijn. Een van die getuigen komt uit Boetsja.

Ook onderzoekscollectief Bellingcat onderzoekt de moorden.

Along with our colleagues from @CITeam_en are collecting evidence on who were responsible for the massacres. There's evidence that 76th and 98th airborne assault divisions, as well as Kadyrov's Rosgvardia units were located there. We are looking for more evidence now. https://t.co/d37s8I4PX3

— Christo Grozev (@christogrozev) April 3, 2022

Ongelooflijk. Zoek naar ‘Boetsja’, de voorstad van Kiev die nu synoniem is geworden aan wanstaltige oorlogsmisdaden van het Russische leger, en je krijgt bij @yandexcom een waarschuwing. ‘Verschillende bronnen kunnen onbetrouwbare informatie bevatten. Wees aandachtig.’ pic.twitter.com/flLee94QJL

— Olaf Koens (@obk) April 4, 2022

Monday’s @thetimes cartoon https://t.co/32PxhMU9t2 pic.twitter.com/nq5js6N6rh

— Morten Morland (@mortenmorland) April 3, 2022

Russische desinformatie over de luchtaanval op het ziekenhuis in Marioepol
Marianna, de vrouw die bebloed werd gefotografeerd na een aanval op een Oekraïens ziekenhuis in Marioepol en later beviel van een gezonde dochter, is op de Russische televisie verschenen. Volgens Thomas van Linge blijkt ze een van de vluchtelingen te zijn die in strijd met de evacuatieovereenkomst naar Rusland is gebracht. En volgens Van Linge meldt ze nu dat er er geen luchtaanval op het ziekenhuis was. 

Bellingcat’s Christo Grozev vult aan dat het nu zelfs zou gaan om een aanval door Oekraïne zelf en er zouden ook geen zwangere vrouwen zijn geweest. Het zou gaan om acteurs. En Marianne zou de zwangere vrouw hebben gespeeld die uiteindelijk is overleden. 

Kremlin: "We bombed the maternity hospital because it was a recruiting center for Azov. But we didn't bomb it, Ukrainians did. Also there were no pregnant women there, just actors. But here's the pregnant woman. She also played the other pregnant woman. The one who actually died" https://t.co/k2qs8nWEOj

— Christo Grozev (@christogrozev) April 2, 2022

Geef Russische journalisten een visum
De Russisch-Nederlandse journalist Sophia Kornienko vraagt om hulp voor vervolgde en gevluchte Russische journalisten, zo is in NRC te lezen. Sinds de oorlog in Oekraïne heeft Rusland de duimschroeven aangedraaid en allerlei wetgeving aangenomen om de persvrijheid aan banden te leggen. Russische journalisten verlieten soms op stel en sprong het land, maar lopen tegen allerlei praktische problemen aan.

Om aandacht voor de problemen te vragen schreef ze een persoonlijke brief aan de leden van het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Europese Raad waarin zij om steun vraagt voor vervolgde en gevluchte Russische journalisten, maar ook voor mensenrechtenactivisten en werknemers in de creatieve industrie. “Westerse overheden en bedrijven lijken een belangrijke groep te vergeten: onafhankelijke Russische journalisten die zich uitspreken tegen het regime van Poetin en de waarheid blijven schrijven” over de situatie in Oekraïne, schreef ze in haar brief, die inmiddels door tientallen journalisten en opiniemakers is ondertekend. Ook de Europese Federatie voor Journalisten (EFJ) steunt het initiatief.

Veruit het belangrijkste obstakel is het gebrek aan werkvisa waarmee journalisten in de EU hun werk kunnen hervatten en geld kunnen verdienen. Daaraan is groot gebrek, omdat Russische bankpassen vanwege de sancties niet meer werken in het buitenland. Daarnaast pleit Kornienko voor de creatie van een Europees fonds om onafhankelijke Russischtalige berichtgeving in Rusland en daarbuiten structureel te steunen.

Journalist Robert Dulmers Oekraïne uitgezet
Journalist Robert Dulmers, die voor het Nederlands Dagblad in Oekraïne is, zou met zijn berichtgeving over een Russische raketinslag in havenstad Odessa staatsgeheimen hebben onthuld en daarom is hij het land uitgezet. Dat zou niet bepaald zachtzinnig zijn gegaan. Hij zou in een nekklem zijn genomen en er is een pistool tegen zijn hoofd gezet. 

Vermist Oekraïense fotograaf dood teruggevonden
De al ruim twee weken vermiste Oekraïense fotojournalist Maksim Levin is vrijdag dood teruggevonden. Dit meldt het parket van het district Vyshhorod. Hij zou om het leven zijn gekomen door schoten.