Kostbare smaadzaak tegen Britse onderzoeksjournalist Guardian
Een Britse pro-Brexit zakenman is twee jaar geleden een smaadzaak gestart tegen Guardian-onderzoeksjournalist Carole Cadwalladr, over uitspraken die zij in 2019 deed over zijn mogelijke banden met de Russische overheid. Cadwalladr is bij verlies potentieel persoonlijk aansprakelijk voor ruim 1 miljoen pond. Komende vrijdag gaat de zaak verder.
Cadwalladr sprak tijdens TED2019 over de rol die Facebook speelde in het Brexit-referendum. Ze belichtte misleidende advertenties, gericht op beïnvloedbare stemmers die uiteindelijk de overwinning voor het Brexit-kamp binnenhaalden.
Multi-miljonair en uitgesproken voorstander van Brexit Arron Banks werd door Cadwalladr genoemd als iemand die in het verleden niet open was over zijn banden met de Russische overheid. Banks begon in 2019 direct een smaadzaak tegen de onderzoeksjournalist. In een eerste uitspraak constateerde de rechter dat een doorsnee toehoorder enkel kan concluderen dat Banks zou hebben gelogen over zijn banden met de Russische overheid en de herkomst van sommige gelden.
Banks zegt op basis van die uitspraak dat Cadwalladr zijn naam heeft besmeurd. De onderzoeksjournalist werpt tegen dat ze nooit heeft gezegd dat Banks geld van een buitenlandse mogendheid heeft aangenomen. Banks steunde in 2016 de zogeheten Leave-campagne van Nigel Farage met omgerekend 9,5 miljoen euro. Dat was de grootste donatie in de Britse politieke geschiedenis.
Leave bleek later verkiezings- en datawetgeving te hebben overtreden. Cadwalladr haalde tijdens haar TED-talk terloops een onderzoek van de Britse verkiezingscommissie aan naar specifiek de herkomst van Banks’ donatie. Politieke donaties vanuit het buitenland zijn verboden. Uiteindelijk werden door de commissie geen misstanden geconstateerd.
Medestanders wijzen op het feit dat Cadwalladr nu al twee jaar een kostbare zaak boven het hoofd hangt. Ze noemen het verder opvallend dat Banks de journalist als privépersoon aanklaagt en niet (ook) TED, dat haar het podium bood. De video is daar ook nog gewoon te zien.
Hoofdredacteur Paul Webster van dagblad The Observer zegt achter Cadwalladr te staan: “Haar moedige berichtgeving heeft het publiek laten zien welke heimelijke rol machtige mensen, organisaties en sociale media speelden bij het proberen te beïnvloeden van onze democratie en de verborgen rol die technologie speelde in het bepalen van onze politiek.”
De zaak heeft een verkillend effect op het gevoel over mogelijke misstanden te kunnen berichten, vinden medestanders. Op Europees niveau wordt inmiddels gekeken om journalisten beter te beschermen tegen dit type intimiderende rechtszaken, vooral bedoeld om publicatie te ontmoedigen. In het Verenigd Koninkrijk bestaat zulke wetgeving evenmin.
De zaak dient komende vrijdag. Cadwalladr zal zich daar persoonlijk verweren tegen Banks’ aantijgingen. Bij een veroordeling zal Cadwalladr de juridische kosten van Banks moeten dragen, inmiddels minstens 750 duizend pond. Daarnaast kan ze nog worden veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding. Meer bij de Guardian
Praat mee