Kleurenbeelden van Telegraafrellen in 1966 bij Stadsarchief Amsterdam

De rellen in 1966 ontstonden voor het voormalige Telegraafpand aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Een groep bouwvakkers kreeg volkomen onverwacht een korting van twee procent op hun vakantiebonnen. Leden van de vakbonden werden niet gekort. Discussies daarover liepen snel en hevig uit de hand.

De politie greep in. Volgens getuigen is het een veldslag, zo meldde Andere Tijden eerder. Vervolgens zakt een bouwvakker in elkaar en sterft in het ziekenhuis. De Telegraaf schreef in een eerste editie dat de man was omgekomen door een steen die door zijn kameraden zou zijn gegooid. De bouwvakkers dachten dat het door het politieoptreden kwam. Een menigte bestormde het gebouw van De Telegraaf, uit woede over de berichtgeving.

Bij het toenmalige Telegraafgebouw ontstonden straatgevechten. Daarbij gooiden belagers de vrachtwagens van De Telegraaf om, staken deze in brand en trachtten het gebouw binnen te dringen. Ook de drukkerij zat daar gevestigd en rollen papier werden in brand gestoken.

Na sectie bleek dat de man was omgekomen door een hartaanval. De ongeregeldheden, die later bekend zouden komen te staan als de Telegraafrellen, duren vervolgens nog enkele dagen.

Karel Bieling legde de situatie met zijn filmcamera vast. Hij was een geboren en getogen Amsterdammer met hart voor de stad, aldus conservator Erik Schmitz van het Amsterdams Stadsarchief. “In 1966 werkte hij als boekhouder op kantoor. Hij sympathiseerde met Provo en volgde zijn leven lang de protestbewegingen in de stad. Toen de Telegraafrellen uitbraken begreep hij dat hier iets historisch gebeurde, dat vastgelegd moest worden.”

Hij spreekt van een ‘unieke’ vondst. “Het was in die jaren helemaal niet gebruikelijk om te filmen bij dergelijke rellen, en al helemaal niet in kleur”, zegt hij.

De film van de Telegraafrellen zijn opgenomen in een compilatie van aan het Stadsarchief in 2019-2020 geschonken filmbeelden, die tot en met 5 september te zien is in het Stadsarchief.