Eregalerij Journalisten van het Jaar. Bas Haan (2015): ‘Primair doe je je werk om dingen te onthullen’

Wat vind je van de winnaar van dit jaar?
‘In ieder geval heel opvallend: het is de eerste keer dat de aanleiding een YouTube-productie is, dus niet de krant of televisie. Dat is hoopgevend. Want al kun je pessimistisch vaststellen dat social media een bedreiging zijn voor serieuze journalistiek, wat natuurlijk zo is, je kunt ook heel optimistisch zeggen dat hier bewezen wordt dat je via die social media wel degelijk serieuze journalistiek kunt bedrijven. Het is alleen maar toe te juichen, dat ook reguliere media deze mogelijkheden inzetten. Bij NRC (waar Haan inmiddels werkt, red.) maken we bijvoorbeeld een dagelijkse podcast over het belangrijkste verhaal van die dag, en daar bereik je een heel ander en jonger publiek mee dan met de traditionele krant. Deze overwinning van BOOS laat zien dat het niet alleen een bijzaak hoeft te zijn: je kunt ook beginnen op social media met een goed onderzoeksverhaal. Want dat was het. Het was gedetailleerd uitgezocht, uitgebreid onderbouwd en met veel tijd en aandacht voor het weerwoord. Dat de goegemeente daarna met het onderwerp aan de haal gaat en alsnog alle nuances verloren laat gaan, is niet de verantwoordelijkheid van de makers. Zij hebben hun werk goed verantwoordelijk gedaan.’

Hoe heb je je eigen verkiezing tot Journalist van het Jaar ervaren?
‘Ik vond het ontzettend leuk en eervol. Bij journalistieke prijzen is het makkelijk om er je schouders over op te halen en het te rangschikken onder de noemer ‘wij van WC-eend’. En dat is ook zo, het is elkaar binnen een kleine bubbel feliciteren. Maar het is wél waardevol om door vakgenoten gewaardeerd te worden. Je moet het niet groter maken dan het is, maar óók niet kleiner. Op het moment dat je hoort dat je zo’n prijs gewonnen hebt, is dat echt bijzonder en ben je heel trots. Maar ik ga niet in mijn bio op Twitter zetten dat ik ooit Journalist van het Jaar was, zodanig identificeer ik me er niet mee. Primair doe je je werk om dingen te onthullen, om daar wat mee te bereiken. Maar als je daar dan ook nog door je vakgenoten voor erkend wordt, is dat natuurlijk een hele fijne bevestiging dat je het goed gedaan hebt.”

Is er wat veranderd in jouw carrière en de journalistiek sinds je winst?
‘Nee, niet door die prijs. De bonnetjesaffaire, waar ik hem voor kreeg, was een bijzondere episode, maar gelukkig niet de enige. Er waren daarvoor en daarna meer grote verhalen. Als alleen het winnen wat zou veranderen, zou het te veel om de prijs gaan. Je moet het niet als een maatstaf gaan zien, zo kijk ik er in ieder geval niet naar. Het gaat uiteindelijk om de verhalen zelf. Verhalen waar je veel aandacht of een prijs voor krijgt zijn niet automatisch je beste of belangrijkste verhalen, niet voor jezelf en zeker niet voor degenen waar het over gaat. Het vakgebied is de laatste jaren natuurlijk wel veranderd. Al zijn containerbegrippen als ‘de journalistiek’ of ‘de politiek’ altijd ingewikkeld om te duiden. Maar de belangrijkste verandering is toch wel het verschil tussen sociale media enerzijds en het enorme ophef-veroorzakend effect daarvan, en de klassieke media anderzijds. Er is heel veel goede journalistiek, wat alleen maar toeneemt, en het is tegelijkertijd makkelijk om in de enorme hoeveelheid bagger die nog sneller toeneemt te verdrinken. Ook bij de klassieke media, bijvoorbeeld in de talkshows op televisie, zie je steeds meer de neiging om die ophef en emoties van de social media te volgen. Daar kun je pessimistisch van worden. Maar juist daarom vind ik het ook zo leuk dat BOOS laat zien hoe je ook op social media, toch de hofleverancier van de bagger, goede journalistiek kunt presenteren. Wat mij betreft overheerst gelukkig het optimisme. Als je wilt kun je als consument nu beter geïnformeerd zijn over wat er gaande is in de wereld dan ooit.’

Lees hier alle terugblikken met de Journalisten van het jaar sinds 2006

Lees hier het interview met Bas Haan uit 2015 terug: ‘We zaten niet 99 maar 100 procent goed’