Bas Haan

Twee jaar lang was Haan een flink deel van zijn tijd bezig met de zaak. De overheid in al haar geledingen werkte hem fors tegen met het vinden van antwoorden op twee vrij simpele vragen. Hoeveel geld had officier van justitie Fred Teeven vijftien jaar geleden betaald aan crimineel Cees H. en had Teeven daarbij de juiste regels toegepast?

Gaandeweg bleek wel waarom de antwoorden zo moeilijk te vinden waren. Teeven, inmiddels staatssecretaris, en minister Ivo Opstelten hadden er beiden belang bij de waarheid te verdraaien en te verbergen. De deal deugt namelijk niet. De bewindslieden hadden geen zin daarvoor vergiffenis te vragen.

En dus begon het draaien. Haan blikt erop terug (pagina 30) en concludeert: wat we echt nodig hebben, is een overheid die niet vals speelt. Zolang dat wel gebeurt, blijven er hopelijk televisie- en krantenredacties die tijd en geld investeren in onderzoeksjournalistiek.

Dat is de kern waarom Haan de prijs ontvangt. Zijn werk is een fraai voorbeeld van uitstekende onderzoeksjournalistiek. Haan toonde enorme vasthoudendheid en had al snel door dat hij een onderwerp te pakken had met een groot maatschappelijk belang.

Helaas is een eerlijke, transparante overheid vooralsnog een utopie. Collega’s van Haan kunnen moeiteloos voorbeelden opsommen van slechte ervaringen met de overheid (pagina 34).
Aan de andere kant is goede controle door de journalistiek de enige kans op een iets eerlijkere overheid. Daarvoor zijn, zoals Haan constateert, redacties nodig die investeren in onderzoeksjournalistiek. Sommigen denken dat dat te duur is geworden. Anderen zien het als de redding van de journalistiek: je onderscheiden met eigen, relevant onderzoek. Ik zet graag in op het tweede scenario.