Eregalerij Journalisten van het Jaar: Jan Kleinnijenhuis en Pieter Klein (2019) over de noodzaak van onderzoeksjournalistiek

Wat vinden jullie van de winnaar van dit jaar?
Pieter Klein (PK): ‘Een terechte winnaar, al hadden wat mij betreft ook de collega’s die vanuit Oekraïne verslag doen van de oorlog mogen winnen.. Tim is een sympathieke en inspirerende maker, een journalistieke doorzetter met lef, die oog heeft voor vorm en inhoud. Hij en zijn team hebben met BOOS echt verschil gemaakt. Onder meer met die publicaties rond TVOH en ook door een jonger publiek te bereiken.’

Jan Kleinnijenhuis (JK): ‘Zeer terecht. Met gedegen en grondig onderzoek hebben Tim Hofman en zijn team niet alleen de jarenlange misstanden bij The Voice blootgelegd, maar door de nuchtere, journalistieke presentatie van de feiten ook het debat over grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik in Nederland opnieuw opengebroken. Geen sensatie, maar de feiten voor zich laten spreken. Daardoor is het onderwerp beter bespreekbaar geworden, en durven anderen zich uit te spreken over wat hen is overkomen. Dat blijkt alleen al uit de vele publicaties van andere media het afgelopen jaar over grensoverschrijdend gedrag. Grote klasse dus.

Het afgelopen jaar werd het nieuws natuurlijk vooral gedomineerd door de oorlog in Oekraïne. Ik kan me voorstellen dat de redactie van Villamedia hier ook naar gekeken heeft, maar dat het lastig was daar één naam op te plakken. Mij schieten in elk geval mijn collega Gert-Jan Dennekamp, Michiel Driebergen van Trouw en Jeroen Akkermans van RTL te binnen, maar ik doe vele anderen tekort door hen niet te noemen. Zij zijn de ogen waardoor wij zien wat daar gebeurt. Ik heb groot respect voor hun moed om in een land in oorlog verslag te doen, en de opofferingen die zij daar persoonlijk en privé voor doen.’

Hoe hebben jullie je eigen verkiezing tot Journalist van het Jaar ervaren?
PK: ‘Ik vond het eervol; het was de eerste onderscheiding voor de publicaties van Jan en mij, toen nog bij RTL Nieuws, voor onze berichtgeving over de toeslagenaffaire. Het kwam voor mij volkomen onverwacht, alsof het iets was van een andere planeet. Ik herinner me het telefoontje heel goed: Jan en ik waren op die dag op de redactie van Trouw bezig met een van de vervolgverhalen op die toeslagenaffaire: het bestaan van ‘zwarte lijsten’ bij de Belastingdienst. We werden volledig in beslag genomen door dit onderzoek, waar we maanden aan werkten. En toen kwam opeens dit bericht. Er kwamen heel veel mooi felicitaties op van vakgenoten. Pas later ben ik zelf gaan zien hoeveel onze publicaties in gang hebben gezet: de parlementaire enquête, de val van het kabinet, de reflectie bij de rechtspraak, de belofte van een nieuwe bestuurscultuur, meer transparantie etcetera.’

JK: ‘Het was drie jaar geleden, maar ik krijg er nog altijd mooie reacties op. Ik vond en vind het een enorme eer, en een erkenning voor ons werk in het onthullen van de toeslagenaffaire. Drie jaar geleden zei ik te hopen dat onze verkiezing een oplossing voor gedupeerde ouders dichterbij zou brengen. Dat is helaas niet uitgekomen. Veel gedupeerden zitten nog altijd in grote problemen, en recent hebben we in Nieuwsuur nog het verhaal gebracht dat het tot in 2030 kan duren voordat de laatste gedupeerde is geholpen. Ontluisterend.’

Wat is er veranderd in de journalistiek en jouw carrière sinds die winst?
PK: ‘Na de onderscheiding ben ik aanvankelijk gewoon doorgegaan als onderzoeksjournalist bij RTL Nieuws. En toen kwam corona. Uiteindelijk ben ik eind 2021 in gesprek geraakt met Nieuwsuur, om Joost Oranje op te volgen als hoofdredacteur. Voor mij was dat een nogal grote stap, omdat ik eerder weloverwogen afscheid had genomen van journalistiek management, na zo’n 11 jaar als adjunct-hoofdredacteur bij RTL Nieuws. Maar het leiding mogen geven aan een nieuws- en actualiteitenrubriek die zoveel investeert in achtergrond, verdieping en eigen journalistiek onderzoek -nu ook gestructureerd, met de gezamenlijke onderzoeksredactie van NOS en Nieuwsuur- was een kans die ik niet wilde laten lopen. Het voelde als een opmerkelijke synchroniciteit: mijn eigen zoektocht naar nieuwe wegen, de noodzaak van diepgravende journalistiek in dit tijdperk – en daar een bijdrage aan te mogen leveren.’

JK: ‘Vorig jaar ben ik overgestapt van Trouw naar Nieuwsuur. Dat is soms wennen – televisie is echt iets anders dan een krant. Maar het is een fijne redactie waar ik met open armen ben ontvangen en met veel plezier werk. Hopelijk krijg ik dat televisie maken nog eens onder de knie.’

Lees hier alle terugblikken met de Journalisten van het jaar sinds 2006

Lees hier het interview terug met de winnaars uit 2019: Jan Kleinnijenhuis en Pieter Klein over ‘de affaire die stinkt’