Rechtszitting: ‘Journalisten weren bij schouw is censuur’

Tijdens die schouw brengen rechters, officieren van justitie, verdachte Jos B. en zijn advocaat onder politiebegeleiding een bezoek aan de Brunssummerheide. Media zijn daarbij niet welkom. Met het kort geding van vrijdag willen ze bij de rechter afdwingen dat ze wél aanwezig mogen zijn. De media-organisaties willen samen één cameraploeg naar de schouw sturen, die voor alle media gezamenlijk opnamen maakt en in totaal tenminste 3 plaatsen voor de pers binnen het noodverordeningsgebied.

Roethof voegt zich namens zijn cliënt Jos B. bij de media-organisaties die het kort geding aanspanden. Dat zijn het Genootschap van Hoofdredacteuren, de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), RTL Nieuws, NOS, RTL Boulevard, Hart van Nederland, Algemeen Dagblad, De Telegraaf, ANP en NU.nl.

Ook vanuit de familie van de in 1998 vermoorde Verstappen is geen bezwaar tegen de aanwezigheid van de media. Advocaat Christiaan Alberdingk Thijm voert dat vrijdag ook aan in zijn verweer, blijkt uit berichten van journalisten die op Twitter live verslag doen van de zitting. Onder hen zijn Telegraaf-journalist Marcel Vink, RTL Boulevard-verslaggever Jermaine Ellenkamp en Niels Klaassen van het AD.

Neutrale journalist aanwezig
“De schouw is een zitting die op een ongebruikelijke plek wordt gehouden, maar net zo openbaar zou moeten zijn als de zittingen in het gerechtsgebouw in Maastricht. Ook bij een schouw is openbaar voor de pers de norm”, zegt Alberdingk Thijm in de rechtbank, die vijf eerdere schouwen opsomt waar journalisten bij aanwezig mochten zijn.

De advocaat vindt dat er geen duidelijke grond is om de pers bij de schouw te weren. “Ook bij reconstructies is de pers gewoon aanwezig, bijvoorbeeld in poging tot doodslag in Bunde, schietpartij coffeeshop Heerlen, schietincident Javastraat Maastricht en de dubbele liquidatie in de Staatsliedenbuurt in Amsterdam.”

Volgens Alberdingk Thijm is de noodverordening die de gemeente Brunssum heeft ingediend en die onder andere de pers op afstand moet houden niet rechtvaardig. Deze zou alleen ingezet mogen worden in het geval van een dreiging. “‘We willen geen pottenkijkers’ kan niet het argument zijn”, aldus de advocaat. Hij noem het weren van de pers bij de schouw censuur.

“De pers moet juist mee”, zegt advocaat Roethof, die verdachte Jos B. bijstaat. Hij stelt dat zijn cliënt daar ook belang bij heeft. Het beeld van hem is door het OM in de media bepaald, aldus de advocaat. “Hij was al de veroordeelde kinderverkrachter. Wat voor mij van belang is, is dat naast Peter R. de Vries ook een neutrale journalist aanwezig is, die in beeld breng wat er gebeurt.” Roethof vraagt de rechter het verzoek van de media te honoreren.

‘Geen censuur’
Van censuur bij de schouw is geen sprake, stelt landsadvocaat Reimer Veldhuis tijdens zijn verweer. “Daar gaat het de rechtbank niet om. Ze staan voor de openbaarheid van zittingen, maar heeft ook het belang van de goede rechtspleging.”

Veldhuis stelt dat de schouw aanstaande dinsdag in alle rust plaats moet kunnen vinden, zodat deelnemers aan het proces zich vrij voelen om vrijuit te spreken. Daarom is het noodzakelijk dat de schouw niet toegankelijk is voor de pers. Ook het toestaan van één cameraploeg werkt volgens de landsadvocaat “uitermate verstorend”.

Daarnaast stelt Veldhuis dat deze rechtszaak niet toewijsbaar is, omdat de ene rechter de andere geen verbod op zou mogen leggen.

Na Veldhuis neemt advocaat Jean-Paul Heinrich namens de gemeente Brunssum, Landgraaf en Heerlen het woord. Hij stelt dat er sprake is van buitengewone omstandigheden, die de beslotenheid van de schouw verantwoorden. Volgens Heinrich worden wel vaker noodverordeningen toegepast bij een schouw. De aanwezigheid van de pers zou de rust wegnemen bij de schouw en wanorde opleveren. Heinrich vraagt de rechter daarom het verzoek van de media-organisaties af te wijzen.

Vooraf zou de pers zich kunnen registreren dat het gezelschap het gebied betreedt en na afloop is er gelegenheid tot vragen stellen. Dat is voldoende volgens de rechtbank en de gemeenten.