Verbijstering over ontvoering journalist vanuit luchtruim; sancties tegen Wit-Rusland

Staatsterrorisme en piraterij. Een ongekende en onaanvaardbare actie. Een gevaarlijk precedent. Europa zocht naar woorden afgelopen weekend om uiting te geven aan de verbijstering die volgde nadat de Wit-Russische leider Aleksandr Loekasjenko zondag een lijnvlucht liet kapen om journalist en oppositie kopstuk Roman Protasevitsj (26) op te pakken.
Protasevitsj was met een vlucht van Ryanair onderweg van Athene naar Vilnius toen het toestel gedwongen werd te landen in Minsk na een valse bommelding, die volgens de luchtvaartmaatschappij afkomstig was van de Wit-Russische luchtverkeersleiding. Er werden geen explosieven gevonden. Wel werd Protasevitsj, die al langer werd gezocht door de Wit-Russische autoriteiten, samen met zijn vriendin van boord gehaald.
Internationaal werd verontwaardigd gereageerd op de situatie. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese commissie, kondigde aan dat het ‘schandalige en illegale gedrag’ van Wit-Rusland niet zonder consequenties zal zijn. De lidstaten van de EU besloten in een vergadering gisterenavond dat het tot sancties moet komen. Hoe die er precies uit gaan zien, is nog niet bekend.
De roep om stevige sancties is groot. Ook vanuit de journalistiek, die waarschuwt voor een gevaarlijk precedent. Parallelen worden gelegd met de zaak van Jamal Khashoggi, die voor onder meer The Washington Post geregeld kritisch schreef over Saoedi-Arabië, en in 2018 in het consulaat van Saudi-Arabië in Istanbul werd vermoord.
Midden-Oosten correspondent Olaf Koens noemt de gebeurtenissen van afgelopen weekend op Twitter ‘een nieuwe dieptepunt’, dat een vlucht tussen twee EU-hoofdsteden ‘gewoon’ aan de grond kan worden gezet zodat het regime in Wit-Rusland een journalist kan arresteren.
Wacht even, een vlucht tussen twee EU-hoofdsteden kan gewoon aan de grond worden gezet zodat het regime in Wit-Rusland een journalist kan arresteren? Dat is echt wel een nieuw dieptepunt. https://t.co/d5q9ZRY1OD
— Olaf Koens (@obk) May 23, 2021
Protasevitsj is oud-hoofdredacteur van het Telegram-kanaal Nexta. Nexta is een oppositiemedium en speelt een belangrijke rol in het op gang houden van de protesten tegen het bewind van Loekasjenko. Via Nexta wordt informatie gedeeld over demonstraties, politiegeweld en onderdrukking. Om die reden staat Protasevitsj op een lijst van personen die worden verdacht van ‘terroristische activiteiten.’
Op sociale media is inmiddels een video opgedoken van Protasevitsj. De beelden zouden zijn gedeeld door Wit-Russische overheidskanalen. Protasevitsj erkent daarin, waarschijnlijk onder druk, dat hij achter de demonstraties in Wit-Rusland zit. Het is niet duidelijk wanneer de video is opgenomen. Op zijn gezicht zijn enkele schrammen zichtbaar.
De Wit-Russische autoriteiten hebben het de afgelopen week op meer media gemunt, meldt de NOS. Vorige week vielen de veiligheidsdiensten de redactie van Tut.by binnen, een van de belangrijkste onafhankelijke nieuwskanalen. Ook werden er huiszoekingen gedaan bij journalisten die voor Tut.by werken.
The outrageous and illegal behaviour of the regime in Belarus will have consequences.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 23, 2021
Those responsible for the #Ryanair hijacking must be sanctioned.
Journalist Roman Protasevich must be released immediately.
EUCO will discuss tomorrow action to take.
Praat mee