Trouweloze honden
Wie niet van mening verandert heeft er nooit een gehad, zei Bertrand Russell al ooit eens. Het is altijd interessant naar vragen te kijken waarop je antwoord de afgelopen jaren veranderd is. Want daar ben je voor je gevoel op een wezenlijk argument gestuit. Voor mij was dat bijvoorbeeld: gaan mensen nu betalen voor digitale toegang tot krantennieuws of niet? Daar was ik ooit optimistisch over. Nu vind ik dat kranten radicaal anders naar hun businessmodellen moeten gaan kijken.
Even een klein gedachtenpaadje: laten we er even van uit gaan dat gratis nieuwsmedia zoals Metro en Nu.nl niet meer weggaan. En dat het een fluitje van een cent is om dat straks overal en altijd te raadplegen. Ik ken geen bedrijven die geld kunnen vragen voor een product dat ergens anders gemakkelijk gratis te verkrijgen is. We mogen Rupert Murdoch dankbaar zijn dat ie het experiment van de ‘paywall’ voor ons allemaal uitprobeert, maar daar komt ie binnen een jaar op terug. De enige die er echt blij van worden, zijn de concurrerende kranten.
We moeten bovendien niet naïef zijn: ook Nu.nl en Google.com gaan op postcodegebied ontsluiten en mensen laten reageren, daar ga je als betaalmedium de oorlog niet op winnen. In het nagenoeg onleesbare en weinig visionaire rapport “De transitie naar digitale proposities in de krantenindustrie” dat PriceWaterhouseCoopers onlangs uitbracht, worden onder meer gebruiksgemak en personalisatie als wapens geadviseerd. Maar ik zie geen enkele reden waarom een krant dat beter zou kunnen dan de rest. Dus dat consumenten zeggen dat ze daar behoefte aan hebben, is dat niet perse goed nieuws de traditionele journaistiek.
Als je daar nog bij optelt dat nieuws per definitie weinig onderscheidend is, en dat nieuwsconsumenten trouweloze honden zijn met weinig oog voor extra kwaliteit in korte berichtgeving, dan zie ik het somber in. Voor nieuwe generaties wordt nieuws gewoon gratis, laten we dat gewoon eens accepteren. “No medium has ever survived the indifference of 25-year-olds,” schreef The Guardian laatst nog prachtig.
Maar ik ben niet van de wanhoop. Want hoewel veel kranten het komende decennium krakend ten onder zullen gaan, blijft er ruimte voor krantenjournalistiek. Misschien niet zo groot als ooit, maar niettemin aanzienlijk. Want kranten bevatten meer dan nieuws. Ze hebben eigenzinnige schrijvers van wie je een mening wil lezen. Ze hebben vasthoudende onderzoekers en briljante infografici, striptekenaars en fotografen. Natuurlijk moeten kranten personaliseren, hun gebruiksgemak verder verhogen, en op iPads aanwezig zijn. Maar dat is alleen maar het begin. Nieuws moet er zijn, maar slechts met de vlucht naar voren, met de focus op onderzoeksjournalistiek en kwaliteitsjournalistiek, met opvallende journalisten, met het innig verbonden zijn met de echte experts die in Nederland rondlopen (kwaliteitsburgerjournalistiek bestaat!) blijf je publiek aan je binden.
Om aan dat publiek ook te verdienen moet je het begrip journalistiek ook verder oprekken. Je verkoopt als mediabedrijf niet alleen de waarheid, maar ook ‘informatie’ en ‘smaak’ in de brede zin van het woord. Dat sluit dus schrijfcursussen en zelfgeorganiseerde popconcerten helemaal niet uit. Integendeel, de muziekindustrie leert dat de CD – hun krantje – inmiddels de langste tijd gehad heeft. De CD is gratis, het verdienen doe je eromheen, met unieke tracks, met liveconcerten en merchandise. Daarvoor is out-of-the-box denken nodig, je vak echt opnieuw uitvinden. Die harde les zijn ook zij aan het leren.
(volgende keer meer over het onorthodoxe verdienmodel van kranten; waarom koopt een krant geen poppodium of opleidingsinstituut? )
Erik van Heeswijk
http://www.twitter.com/erikvh
http://nl.linkedin.com/in/erikvanheeswijk
Praat mee