Ombudsman oordeelt: ‘publicaties Ongehoord Nederland schonden journalistieke code NPO’
De ombudsman van de NPO heeft na onderzoek geconcludeerd dat verschillende publicaties van omroep Ongehoord Nederland (ON) van de afgelopen maanden de journalistieke code van de publieke omroep hebben geschonden.
“Journalistieke programma’s bij de publieke omroepen zijn geen open podium en de presentator is geen doorgeefluik. Dat is bij omroep ON nu met regelmaat wel zo”, schrijft ombudsman Margo Smit in haar conclusie.
Smit noemt onder meer schending van de code op het punt van betrouwbaarheid en daardoor het passief en actief bijdragen aan verspreiding van aantoonbaar onjuiste informatie.
In journalistieke programma’s van ON wordt volgens de ombudsman ruimte gegeven aan aantoonbaar onjuiste informatie. Passief wanneer een presentator niet doorvraagt of aantoonbaar onjuiste informatie geuit door gasten niet tegenspreekt. Actief in eigen teksten van presentatoren of in reportages met aantoonbaar onjuiste opmerkingen en niet-bevraagde aantijgingen.
“In een journalistieke productie moet het bij de publieke omroepen niet om ‘het prettige gesprek’ gaan of om het vrij baan geven aan meningen”, zegt Smit. “Wel om het betrouwbaar informeren van het publiek op basis van feiten. Van omroepen mag geëist worden dat ze zich houden aan de afgesproken normen in Journalistieke Code, die hebben ze allemaal onderschreven. En ze moeten zich houden aan de in de Mediawet beschreven én gezamenlijk aanvaarde uit te dragen waarden. Betrouwbaarheid hoort daar ook bij.
Omvolkingstheorie
ON krijgt sinds haar intreden in het omroepbestel kritiek. De ombudsman spreekt van bijna ‘150 mails met opmerkingen’. Na de eerste uitzendingen volgden zoveel klachten bij de Ombudsman, dat deze in maart aankondigde een onderzoek in te stellen. Maar de kritiek neemt niet af. Enkele weken geleden zei de Belgische politicus Filip Dewinter in een uitzending van ON: ‘Europa wordt Eurabia door de omvolking.’
Naar aanleiding van deze uitspraken werden schriftelijke Kamervragen gesteld over ON, in het bijzonder over de door Dewinter geuite ‘onweersproken complottheorieën’ rondom omvolking.
Dat is in extreemrechtse kringen een complottheorie die beweert dat oorspronkelijke witte bewoners van een land stilaan worden verdreven door immigratie en multiculturalisme. Deze complottheorie motiveerde aanhangers al vaker keren tot geweld, recent nog in Buffalo in de staat New York. Daar schoot een 18-jarige man tien mensen dood in een supermarkt en verwondde drie anderen. Elf van zijn slachtoffers waren zwart.
De man publiceerde vooraf een manifest waarin hij klaagde over de verdringing van de witte Amerikaan.
Karskens: We staan pal achter uitzendingen
‘We staan pal achter de uitzendingen die tot nu toe zijn gemaakt. Wel begrijpen we dat het voor sommigen even wennen is dat er met onze intrede andere meningen en feitelijke interpretaties te zien en horen zijn in het publieke bestel. Wij tonen en interpreteren immers de andere zijde van de nieuwsbol’, zegt ON-bestuurvoorzitter Arnold Karskens in een verklaring.
Karskens benadrukt dat de omroep het instituut van de NPO-Ombudsman erkent en het onderzoek serieus neemt.
Praat mee