— vrijdag 4 november 2011, 07:32 | 0 reacties, praat mee

Provinciale omroepen vrezen machtsgreep

Alle ogen zijn gericht op Omroep Brabant. Deze omroep bindt als eerste de strijd aan tegen de bezuinigingen door de provincie. De opgelegde korting is onrechtmatig, stelt de NVJ. De omroepen zijn niet zeker van hun zaak en bezuinigen maar alvast waar ze kunnen. Laatste wijziging: 15 februari 2013, 12:25

Een tijdje terug sprak directeur Gerard Schuiteman van de Stichting ROOS met een gedeputeerde. Hoe de bestuurder de rol van de regionale omroep zag? Schuiteman: ‘Kijk, zei hij, de provincie subsidieert ook muziekgezelschappen. Daar moet de omroep reportages over maken.’ Het is de vrees van alle regionale omroepen sinds Den Haag de verdeling van de omroepgelden in 2004 heeft overgedragen aan de provincies. ‘Er is nu een kostbaar evenwicht tussen minimale financiering en onafhankelijkheid’, zegt Schuiteman.

Maar blijft het bij het overhevelen of menen bestuurders zich via de geldkraan ook met het beleid van de omroep te moeten bemoeien? Schuiteman: ‘Mij bereiken meer geluiden dat provincies op de stoel willen gaan zitten van de omroepen. Als dat werkelijkheid wordt, is het gedaan met het principe van de onafhankelijke publieke omroep. Daar ga ik vierkant voor liggen.’

Om te voorkomen dat provincies hun oog op het geld voor de regionalen laten vallen, wordt op verzoek van bezorgd politiek Den Haag de regeling om de drie jaar geëvalueerd, binnenkort weer. Maar het door het Commissariaat voor de Media opgestelde concept baart Schuiteman zorgen. Minder geld voor de omroepen betekent niet automatisch dat ze niet meer aan hun wettelijke plicht kunnen voldoen, stelt het Commissariaat. Met zulke vrienden heb je geen vijanden meer nodig. Het zet de deur open naar bezuinigen op de omroepen.

Rechter
En dat gebeurt nu ook. De gelden van de provincie worden volgend jaar niet meer automatisch overgeheveld. De provincie Noord-Brabant gaat korten op de subsidie, en zo ook Noord-Holland en Zuid-Holland. Dit tot grote ongerustheid van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) die heeft geprotesteerd bij Provinciale Staten van Brabant, Noord-Holland en Zuid-Holland. NVJ-secretaris Marc Visch in de brief aan de provincies over de spelregels die zijn vastgelegd in 2004: ‘Korting op de basisfinanciering kan in onze ogen alleen als het parlement de Mediawet aanpast.’

Volgens de vakorganisatie komen de maatschappelijke en journalistieke taken door de dreigende korting in gevaar. De lijst groeit. Utrecht, Flevoland en Friesland gaan de broekriem aanhalen. Gelderland
wacht nog even, tot 2014, en ook in Limburg zijn de middelen niet langer automatisch gegarandeerd. ‘We praten met L1 over een nieuwe overeenkomst’, zegt woordvoerder Egbert Hanssen. Het niet langer indexeren van de gelden is een optie. Ook korten is in Limburg geen taboeonderwerp meer. ‘We volgen de discussies in het land. Concreet ligt er nog niets op tafel.’

Elders is dat wel het geval. RTV Noord-Holland (RTVNH): 2 miljoen euro eraf. Omroep West: oplopend naar 1,6 miljoen. RTV Utrecht en RTV Rijnmond: 1,5 miljoen euro eraf. En Omrop Fryslân moet 1,5 miljoen euro inleveren. De kortingen lopen op tot meer dan 10 procent. Kaasschaven volstaat dan niet langer. Zo wil RTVNH de radio-uitzendingen vanuit Alkmaar schrappen en uitzenden vanuit de studio in Amsterdam. Daarmee komt het dagelijks op de regio noord gerichte nieuwsuur te vervallen.

Voor freelancer Rutger Spanjer, tot voor kort werkzaam voor RTVNH, is dit de dood in de pot, schrijft hij op Villamedia.nl. ‘De opdracht van de regionale omroep ligt in Alkmaar en Lutjebroek en minder in Amsterdam. Toch komt nu het zwaartepunt en coördinatie van de uitzendingen meer in de hoofdstad te liggen. De regionale omroep van Noord-Holland lijkt (nog) intensiever de Amsterdamse nieuwsvijver te bevissen. Dat is gek. Er zit veel meer “vis” in de wateren rond Texel en Den Helder.’

Dilemma
Of provincies mogen hakken in de omroepgelden hangt af van wat de rechter ervan vindt. Om die reden kijken omroepen en provinciebesturen met argusogen naar Noord-Brabant. Omroep Brabant maakte deze week als eerste de gang naar de rechter. Inzet van de provincie: structureel inleveren, van vier ton volgend jaar tot 1,7 miljoen euro in 2015, ofwel 10 procent van de totale subsidie. Het verweer van de omroep: het gaat om een rijksvergoeding die in 2004 als ondergrens is afgesproken. Daar mag de provincie helemaal niet aan komen.

Regionale omroepen staan voor een dilemma. Moeten ze nu al maatregelen treffen in eigen huis? Of laten ze daarmee zien dat er nog best te werken valt na een fikse bezuiniging? Bij RTVNH ziet de directie zich gedwongen in te grijpen. ‘Procederen kan 2,5 jaar duren’, zegt directeur Robert Zaal. ‘Daar kunnen we niet op vertrouwen.’ Een half miljoen euro wordt gekort op opleidingen, catering en onderhoudscontracten. De overige anderhalf miljoen moet uit het afslanken van de programmering komen. Er verdwijnen op de redactie meer dan vijf banen, de helft van de freelancers moet op zoek naar ander werk en zelfstandige variaprogramma’s keren in afgeslankte vorm terug als rubrieken. ‘De journalistieke kwaliteit verdunt.’

Strijd
Op de achtergrond voert Zaal de strijd. Er is een lobby gaande om de Provinciale Staten, die eind deze maand beslist, nog op andere gedachten te brengen. In ROOS-verband bundelen getroffen omroepen hun juridische krachten. Zaal: ‘We zijn niet blind voor de maatschappelijke realiteit. Het is crisis. Met ons valt best te praten, maar dit gaat te ver en te snel. In Hilversum wordt bezuinigd in vier
stappen, waarom zou dat hier niet kunnen in plaats van politiek met de rekenmachine bedrijven.

Gedeputeerde Elvira Sweet zegt dat ze het coalitieakkoord uitvoert. Dat is duidelijke taal. Maar dat mag geen alibi zijn om niet het verstand te gebruiken.’ Bij RTV Utrecht wacht directeur Paul van der
Lugt af wat er gaat gebeuren in Brabant. Wel heeft hij zo zijn ideeën waar op bezuinigd kan of moet worden. Freelancers en medewerkers met een tijdelijk arbeidscontract zullen de dupe worden. ‘Allerlei luxe zaken kunnen we dan niet meer doen. Ik noem het live uitzenden van de marathon. Ook zullen we moeten stoppen met het professionele weerbericht door Meteo Consult. En we zullen in de avonduren geen programma’s meer presenteren.’

Bij Omroep Brabant kozen ze voor de vlucht naar voren. De variaprogramma’s worden uit kostenoverwegingen gemaakt door externe producenten. Dat is beter dan kaasschaven, zegt hoofdredacteur Henk Lemckert. ‘We zetten echt alles op alles om de nieuwsvoorziening overeind te houden. Daar willen we absoluut niet op bezuinigen.’

Fusie
In Zuid-Holland gaat de politiek verder dan bezuinigen. VVD en D66 in provinciale staten dringen aan op een fusie van RTV Rijnmond en Omroep West. Directeur Eric Wehrmeijer (RTV Rijnmond) reageert woedend. ‘Ik werd vanochtend wakker gebeld. Als rechtstreeks betrokkene moet ik het nieuws uit de media vernemen. Ook het opleggen van de bezuiniging een maand geleden gebeurde zonder enig overleg. Hier is sprake van onbehoorlijk bestuur. Bijna achterbaks.’

De VVD en D66 denken dat het allemaal efficiënter kan bij de omroepen, bijvoorbeeld door de twee samen te voegen en in één gebouw. De nieuwsvoorziening komt niet in gevaar, aldus de politici: alle Zuid-Hollandse regio’s moeten een eigen nieuwsblok op de nieuw te vormen zender krijgen. Wehrmeijer: ‘Een fusie is zeven jaar geleden al onderzocht, toen RTV Rijnmond zwaar in de problemen zat. Samenwerken is zinnig, en dat doen we ook al, maar fuseren kost meer dan het opbrengt. Beide omroepen hebben meerjarige investeringsprogramma’s en zitten vast aan langdurige huurcontracten. Moeten we dan eerst miljoenen euro’s kosten maken voor het realiseren van een fusie? Met de vorige provinciebesturen hadden we een prima verstandhouding. Dat leidde zelfs tot extra investeringen bij de omroepen. Laat ik het zo zeggen; we zijn een paar keer geaaid, en nu worden we hard geslagen.’

Druk
Met passen en meten houden de meeste regionale omroepen de nieuwsvoorziening op peil. De werkdruk is toegenomen, als gevolg van bezuinigingen door teruglopende advertentie-inkomsten. Chef nieuwsdienst Crit Pingen bij L1: ‘De druk is opgevoerd, maar we maken nog altijd goede nieuwsprogramma’s. Wensen? Natuurlijk. Wij kunnen bepaalde dingen niet meer doen. Dagen aan een verhaal werken bijvoorbeeld. Aan de andere kant: ik heb in Hilversum gewerkt. Als ik dan zie wat de mensen hier presteren met de middelen die ze hebben, petje af.’

Bekijk meer van

NVJ

Tip de redactie

Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, coördinator magazine

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.