Prijswinnende fotograaf beschuldigd van plagiaat

De ophef begon toen fotografenplatform LensCulture een foto online plaatste van een 16-jarige sekswerker voor de reclamecampagne voor de Magnum foto-awards, die het platform samen met het bekende foto-agentschap Magnum organiseert. Daar ontstond al snel kritiek op, omdat het meisje herkenbaar in beeld stond.

Door de commotie kreeg hulpverlener Shreya Bhat de fotoserie van Datta te zien. Zij werkt met de sekswerkers in Calcutta die Datta portretteerde. In een van zijn andere foto’s is een vrouw te zien die volgens Datta’s omschrijving een ‘oudere sekswerker’ was. Bhat herkende de vrouw en precies dezelfde houding echter uit een heel andere foto: die van fotografe Mary Ellen Mark uit 1978. Datta had de vrouw met Photoshop in zijn eigen foto gezet: plagiaat dus.

Datta verdween na deze ontdekking van de radar en gaf pas donderdagavond een verklaring aan Time Magazine. “Het spijt me verschrikkelijk en ik hoop dat ik het weer goed kan maken.” Het was een jeugdzonde. Hij heeft tussen 2013 en 2015, Datta was toen 22-24 jaar oud, meerdere werken van andere fotografen gebruikt en verwerkt in zijn eigen foto’s. Ook werk van fotografen Hazel Thompson en Raul Irani gebruikte Datta.

Deze specifieke foto over de sekswerkers kwam tot stand, niet omdat Datta wilde profiteren van werk van Mary Ellen Mark, maar om te zien hoe zijn foto er uit had kunnen zien als de mentor van het meisje, de oudere sekswerker, ook in beeld had willen verschijnen. Dat had ze namelijk geweigerd. Ook gaf hij aan net de beginselen van Photoshop onder de knie te krijgen en dat voelde als een prestatie. Datta geeft aan dat hij dit deed zonder de feitelijke nauwkeurigheid, ethische representatie en journalistieke verantwoordelijkheid. Pas in de jaren die volgden leerde hij over deze journalistieke gebruiken.

Lars Boering, directeur van World Press Photo, noemt het in Trouw (via Blendle) verschrikkelijk dat dit nu gebeurt. “Voor hem maar vooral ook voor de reputatie van de fotojournalistiek. Goede journalistiek komt met grote verantwoordelijkheden.”

Onafhankelijk fotocurator Hester Keijser ziet een groter achterliggend probleem. “Fotojournalisten en documentair fotografen moeten opvallen willen ze kans maken op een van de vele prijzen. [...] “Zo gaan deze vaak jonge, ambitieuze fotografen snel grenzen over die moreel of zelfs wettelijk niet verantwoord zijn, omdat ze het idee hebben dat ze aan verwachtingen moeten voldoen. Je ziet het ook in de reactie die Datta nu net gaf op de commotie: hij maakt zich vooral druk over zijn eigen reputatie, de zorg voor de mensen die hij fotografeerde, de integriteit van die minderjarige sekswerkers negeert hij. Het is een blinde vlek.” Meer bij PetaPixel / Time / Trouw via Blendle/ Lensculture