Press Freedom Award naar Chinese burgerjournaliste

De persvrijheidsprijzen van RSF worden elk jaar uitgereikt aan journalisten of media die een opmerkelijke bijdrage hebben geleverd aan de verdediging of bevordering van de persvrijheid in de wereld. Dit is het 29e jaar dat ze zijn toegekend. “De laureaten van de RSF Award belichamen de nobelste journalistieke kwaliteiten en betalen daardoor ook de hoogste prijs. Ze verdienen niet alleen onze bewondering, maar ook onze steun,” aldus Christophe Deloire, secretaris-generaal van de RSF.

Zhang Zhan, een voormalige advocaat, deed ondanks constante bedreigingen verslag van de Covid-19-uitbraak in de stad Wuhan in februari 2020. Ze toonde op social media live beelden van de straten en ziekenhuizen en de families van de zieken. Haar verslaggeving uit het hart van het aanvankelijke epicentrum van de pandemie was een van de belangrijkste bronnen voor onafhankelijke informatie over de gezondheidssituatie in Wuhan op dat moment, aldus RSF.

Na in mei 2020 te zijn gearresteerd en enkele maanden zonder contact met de buitenwereld te zijn vastgehouden zonder dat een officiële reden werd opgegeven, werd Zhang Zhan op 28 december 2020 veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf wegens “ruzies zoeken en problemen veroorzaken”. Uit protest tegen dit onrecht en de mishandelingen die ze onderging, ging ze in hongerstaking en werd ze geboeid en gedwongen gevoed. Haar vrienden en familie vrezen nu voor haar leven nu haar gezondheid in de afgelopen weken dramatisch is verslechterd.

De Palestijnse journalist Majdoleen Hassona ontving de prijs in de categorie ‘Independence’. Voordat ze bij de Turkse tv-zender TRT kwam en naar Istanbul verhuisde, werd deze Palestijnse journalist vaak lastiggevallen en vervolgd door zowel de Israëlische als de Palestijnse autoriteiten vanwege haar kritische verslaggeving. Tijdens een bezoek aan de Westelijke Jordaanoever in augustus 2019 met haar verloofde (ook een TRT-journalist, gevestigd in Turkije), werd ze bij een Israëlische controlepost tegengehouden en kreeg ze te horen dat haar een verbod was opgelegd om het grondgebied te verlaten. Dat verbod was uitgevaardigd door de Israëlische inlichtingendienst vanwege “veiligheidsredenen”. Sindsdien zit ze vast op de Westelijke Jordaanoever, maar ze besloot vervolgens van daaruit weer verslag uit te brengen. Zo berichtte ze over de anti-regeringsprotesten in juni 2021 na de dood van de activist Nizar Banat.

Het Pegasus Project ontving de Press Freedom Award in de categorie ‘Impact’. Het Pegasus Project is een onderzoek door een internationaal consortium van meer dan 80 journalisten van 17 media in 11 verschillende landen. Op basis van een lek van meer dan 50.000 telefoonnummers die het doelwit waren van de spysoftware Pegasus, gemaakt door het Israëlische bedrijf NSO Group, onthulde het Pegasus-project dat bijna 200 journalisten het doelwit waren van spionage. Dit onderzoek heeft mensen bewust gemaakt van de omvang van de surveillance waaraan journalisten worden blootgesteld en heeft ertoe geleid dat veel media en RSF klachten hebben ingediend en een moratorium op de verkoop van surveillancetechnologie hebben geëist. Amerika heeft deze maand de fabrikant op een zwarte lijst geplaatst, omdat het de nationale veiligheid in gevaar zou brengen.

Het Amerikaanse Committee to Protect Journalists (CPJ) hield gisteren ook een ceremonie om moedige journalisten die een bijdrage leveren aan persvrijheid in het zonnetje te zetten. Het CPJ eerde de Hongkongse mediamagnaat Jimmy Lai, Anastasia Mejía uit Guatemala, Matías Guente uit Mozambique en Aye Chan Naing uit Myanmar.