Opinie: ‘Het einde van de barokke vunzigheid bij NOS Sport’

De hoofdredactie zou dan vooral goed moeten opletten bij de Aanbidding door de Koningen. Het metershoge doek uit 1624 beeldt een Bijbelse vertelling uit. Drie koningen komen geschenken brengen aan Maria en haar pasgeboren zoon: Jezus. De aanbidding is groots en meeslepend, de koningen hebben een gevolg mee van knechten, soldaten, paarden en twee kamelen.

‘Koningen’ van NOS Sport
De stoet komt voor Jezus, maar die heeft nauwelijks een plaats in het schilderij, de meeste aandacht gaat uit naar de erende koningen en de twee kamelen. Ik stond voor het werk toen het bericht binnen dwarrelde dat de ‘koningen’ van NOS Sport terugtreden. De hoofdredactie trekt consequenties uit een rapport waarin bijna honderd mensen zich beklagen over grensoverschrijdend gedrag op de sportredactie.

Voor het schilderij zwaaide de pater met zijn armen ‘Rubens luidde de tijd van de barok in. Wat ge hier ziet, is hoe de zintuigen van de mens aanzetten tot emoties. De opwinding van de zintuigen, het zien van Jezus, het leidde tot verafgoding. Dergelijke overdreven emoties moeten daarna een plaats krijgen in het verstand’, prevelde hij.

Mart Smeets leerde ons om Sport-Jezussen te aanbidden zonder te moraliseren

Ik dacht Mart Smeets te zien praten, de pater van NOS Sport, die ooit claimde dat wielrennen een katholieke sport was. Smeets luidde ons de barokke tijden van de sportjournalistiek in. Hij leerde ons om Sport-Jezussen te aanbidden zonder te moraliseren. Hij zelf nog het meeste. Toen Lance Armstrong een dope-zondaar bleek, waste De Mart zijn handen in onschuld. Ineens ontstond het hele plaatje.

Vaticaan van de journalistiek
Dan is NOS Sport het Vaticaan van de journalistiek, een barok bastion waar mannen zich tegoed konden doen aan ondergeschikten, omdat iedereen naar schermen keek om de sportheiligen devoot te verafgoden. En die gezamenlijke aubade aan de beweeg-Christus leidde, net als in de kerk, tot handjes in de broek en ongepaste aanrakingen op billen, borsten en benen.

De vertrouwenspersoon van de NOS ontving meer dan honderd klachten over grensoverschrijdende gedrag door mannelijke leiddinggevenden. Honderd! Niveautje kindermisbruik, dacht ik even. Daar zitten lichte gevallen tussen, maar ook aantoonbare ranzige uitwassen.

Moralist
Ik hoorde van een behandeling van een visagiste door een opdringerige (ex)- NOS-presentator. Het heerschap stuurde haar tekstberichten. Toen ze daar niet op inging, dreigde de vlerk met sancties voor haar werk. Dat is ernstig, misschien zelfs strafbaar. Extra pijnlijk: de heer in kwestie etaleerde zich op de buis als moralist. De visagiste wist zich geen raad en huilde uit bij een vrouwelijke medewerker.

De Gooi- en Eemlander onthulde dat er in bijzijn van vrouwen porno werd gekeken. Jack van Gelder biechtte naar aanleiding van het rapport op dat hij foute grappen heeft gemaakt. Hij werd een keer gebeld door een vrouwelijke collega toen hij in bad lag. Hij vroeg of ze erbij kwam liggen. Tja. Niet grappig, maar is het ook grensoverschrijdend? Of eerder een teken van misplaatst machismo van een kardinaal die denkt overal mee weg te kunnen komen? Die these wordt steeds aannemelijker.

Hengstenbal
Een ex-medewerker meent dat het ‘hengstenbal’ de oorzaak is geweest voor de uitwassen: ‘NOS Sport is een mannenwereld waar een sportmentaliteit heerst. Je moest presteren, hard zijn en soms werden er dan grappen gemaakt op kleedkamerniveau.’ De redactie, zeker in het zwart wit tijdperk, bestond uit een wereld van gesteven piemels.

Dat er in die sfeer intercollegiale coïtus werd gepleegd, staat vast. Dat hoeft niet erg te zijn, per se. Als er toestemming is tot wederzijdse affectie, ook in buitenechtelijke zin, is dat nog geen vergrijp. Dat kan de sfeer soms zelfs verhogen. Maar als toestemming instemming met tegenzin wordt is dat niet meer het geval.

Bouwlamp
Op dat grijze gebied is nu een bouwlamp gezet: al het gruis zien we op de grond liggen. Daarmee is NOS Sport de moderniteit binnengestapt. Het ‘katholieke tijdperk’, waarbij de ogen werden toegeknepen in naam van de heilige en geilige sportgeest is voorbij.

De verandering was al een tijdje voelbaar, zegt een ex-medewerker. Met de komst van meer vrouwelijke presentatoren aan de desk is de machocultuur van de tv-kardinalen al doorbroken. De adrenaline spat niet langer van de buis. Ja, dat is vooruitgang. Bij de NOS hebben ze dat zelf ook in de gaten.

De hoofdredactie van NOS Sport treedt op termijn terug, om ruimte te maken voor ‘nieuw leiderschap’. Te hopen valt dat we niet doorslaan in droogstoppelig calvinisme. In het museum waren we aangeland bij een volgend werk: Venus Frigida uit 1611. Een naakte Venus die rillend van de kou knielt voor haar zoon Amor. Rubens baseerde zich bij het werk op een Romeinse spreuk. ‘Zonder Ceres en Bachus bevriest Venus’. Zonder brood en wijn geen liefde.

De pater lachte even heel erg katholiek. ‘Emoties moet je een plaats geven, anders gaat het mis. Maar’ - hij wreef even over zijn witte boord - ‘een beetje barok hebben we ook nodig om te overleven.’