NRC overschrijdt budget, ‘terughoudend met vragen van verhalen van freelancers’

Al eerder in het jaar waren er tekenen dat het ‘lopende redactiebudget’ van 2022 overschreden zou worden. ‘Nu waren de kostenoverschrijdingen in oktober zó hoog, dat we ons genoodzaakt zien om maatregelen te nemen die voor élke deelredactie gelden’, schrijft hoofdredacteur René Moerland in een e-mail aan de redactie.

Door de kostenoverschrijding zijn er een aantal maatregelen genomen. ‘Buitenlandse reizen die nog niet geboekt zijn, kunnen niet doorgaan, tenzij in overleg met Elske [Schouten, adjunct-hoofdredacteur, red]. Ook is er toestemming nodig van de hoofdredactie voor het vragen van flexcollega’s voor extra bureaudiensten (vormgeving, eindredactie, nieuwsdienst, audio etc), omdat er bijvoorbeeld iemand ziek is of het even krap is. Maar alle diensten die nu al zijn ingeroosterd gaan gewoon door.’

Daarnaast heeft de hoofdredactie alle chefs gevraagd ‘heel terughoudend te zijn met het vragen of accepteren van verhalen van freelancers. Alleen verhalen die al zijn afgesproken of echt noodzakelijk zijn, kunnen doorgaan’. Natuurlijk is dit erg vervelend, erkent de hoofdredactie, ‘maar het kan even niet anders. Sommige goede verhaalideeën kunnen hopelijk wachten tot het nieuwe jaar’.

‘Optelsom’
De forse kostenoverschrijding is het gevolg van ‘een optelsom van factoren’, schrijft de hoofdredactie. ‘Op de redactie is altijd veel enthousiasme om méér te doen: meer papier maken, meer audio, meer verhalen. Dit jaar kunnen we achteraf zeggen dat we, zelfs met dit hoge budget, te veel hebben gewild. Veel mooie audioproducties. Een dikkere weekendkrant’, aldus de hoofdredactie. ‘En daar zijn toch meer auteurs, audiomakers, fotografie, eindredactie en vormgeving voor nodig. Het eindresultaat daarvan was mooi, maar het heeft te veel geld gekost.’

De mail gaat verder: ‘Na corona ging de wereld weer open en wilden we weer álles doen: naar elk concert, naar buitenlandse sportwedstrijden, reportagereizen etc.’ Daarnaast zijn begin dit jaar ‘eindelijk’ enkele hogere tarieven geïntroduceerd voor freelancers. ‘Daar was ook extra budget voor, maar wellicht hebben we net vaker een hoger tarief toegekend dan met dat budget kon.’ Het verslaan van de oorlog in Oekraïne zorgde daarnaast ook voor extra kosten.

Onrust
De e-mail zorgt voor onrust onder (vaste) freelancers van NRC. Eén van hen, die niet bij naam genoemd wil worden, zegt tegen Villamedia dat er in de ‘freelancersappgroep’ een hoop zorgen worden geuit. Men is bang voor precedentwerking: ‘Wat betekent dit voor het volgend jaar?’, vraagt men zich af.

In de zogeheten freelancersapp is het druk sinds de e-mail werd verstuurd. ‘Bizarre e-mail dit’, ‘ik ben er stil van’, schrijven NRC-freelancers aan elkaar. ‘Dit is gevolg van de keuzes die de krant maakt’, schrijft een freelancer. ‘Er is kennelijk te veel budget voor luxe, terwijl de beloning voor freelancers (waar de krant geen dag zonder kan) volstrekt achterhaald is. En nu is het geld op en het werk voor de zelfstandigen dus ook.’

‘Bovendien zorgt het voor een onwerkbare situatie op de werkvloer’, zegt een freelancer. ‘Er zitten veel gaten in de roosters die soms moeilijk gedicht kunnen worden. En dan moet er ook nog toestemming gevraagd worden als zo’n dienst gevuld wordt door een freelancer.’ Verschillende freelancers hebben hun zorgen inmiddels ook geuit bij de redactiecommissie van de krant.

Schouten noemt het besluit ‘een optelsom’. ‘Je moet altijd keuzes maken over wat je wel en wat je niet doet. We hebben aan het begin van het jaar téveel dingen willen doen’, zegt Schouten. De hoofdredactie was al sinds de zomer bezig met het beteugelen van de budgetoverschrijding. De maatregelen van nu gelden voor de rest van 2022. Schouten: ‘Maar ook in 2023 zullen we goed moeten kiezen wat we wel en niet doen.”

Ironisch genoeg waren enkele NVJ-medewerkers donderdag aanwezig rond de redactie van NRC in Amsterdam, om medewerkers en redacteuren te vragen om zich te scharen achter de petitie van de NVJ voor koopkrachtcompensatie voor werknemers in het uitgeefbedrijf en alle freelancers in de journalistiek en media.

‘Verbazingwekkend dat in een tijd van krapte op de arbeidsmarkt er zo lomp wordt gesneden in de freelance-uren’, reageert Milen van Boldrik, secretaris Freelancers van de NVJ. ‘Dit lijkt op paniekvoetbal waarbij de makkelijkste optie is meteen bij freelancers de kaasschaaf erover heen te halen om budgetten te laten kloppen in de Excel sheets. Wij zijn benieuwd wie het werk dan gaat doen? De vaste medewerkers, bij hen is de werkdruk ook al gigantisch? Kortom, hier lijkt niet goed over nagedacht.’

Lisa Koetsenruijter, die als belangenbehartiger van de NVJ veel met freelancers werkt, voegt toe: ‘Je zou willen dat in dit soort gevallen de hoofdredactie voor freelancers in de bres springt en met deze signalen naar de directie gaat. Jammerlijk dat wederom freelancers de dupe lijken te worden van de bedrijfsvoering.’