Nog niet veel te merken van nieuwe openbaarheid en bestuurscultuur van de overheid
Onderzoeksjournalisten zien nog geen begin van een nieuwe en transparantere bestuurscultuur en betere afhandeling van de Wob. Dat blijkt uit de uitzending van onderzoeksprogramma Argos afgelopen zaterdag.
Ambtenaren met wie op basis van anonimiteit is gesproken, beamen dit: “Het idee wordt wel verkondigd, maar het wordt niet daadwerkelijk gedragen. Wel woorden, geen daden”.
Rutte kondigde na de val van het kabinet, na een kritisch rapport over de toeslagenaffaire, meer openbaarheid aan. In het toeslagenrapport stond scherpe kritiek op het achterhouden van informatie en ambtelijke notities die niet meer gevonden konden worden. Er zou een nieuw systeem komen, waarbij onder andere alle notities van ambtenaren en politieke adviseurs die ten grondslag liggen aan een kabinetsbesluit, automatisch openbaar worden gemaakt.
Volgens NRC-journalist Jorg Leijten, namens de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ), gaan ministeries en grote gemeenten echter op oude voet verder. “Een enkeling probeert het wel, in gesprekken met Wob-ambtenaren merk je dat ze soms wel willen, maar dan wordt er hogerop anders over gedacht.”
Het lijkt zelfs erger te worden. Bij Argos meldt een medewerker bij een uitvoeringsinstantie: “De afgelopen tijd zijn mensen in mijn organisatie veel voorzichtiger met wat er op papier wordt gezet. Gevoelige thema’s worden mondeling besproken en komen vervolgens ook niet in de notulen terecht. En in interne memo’s staat steeds vaker een zinnetje als: “deze alinea moet geschrapt worden in verband met eventueel Wob-verzoek”. Allemaal uit angst om te negatief in het nieuws te komen. Dat is echt iets van het laatste jaar.” Meer bij Argos
Lees ook:
Hoe zien Haagse voorlichters hun eigen rol in relatie met journalisten? (8 november 2021)
Nieuwe openheid Rutte roept vooral vragen op (16 januari 2021)
Praat mee