mgm nvj maart

— donderdag 2 oktober 2014, 16:47

In memoriam Wouter Gortzak (1931-2014)

Laatste wijziging: 20 januari 2015, 18:51

Op een doordeweekse dag, begin 1981, loopt de grote redactiezaal van Het Parool vol. Bijna iedereen is er. Er heerst een opgewonden sfeer. Een grote man wandelt binnen, een beetje onhandig, verlegen. Het is Wouter Gortzak, tegen wie ik - en ik niet alleen - letterlijk, maar vooral figuurlijk hoog opzie. Hij spreekt ons toe, nuchter, zonder grote woorden. Hij oogst een golf van sympathie: we hebben eindelijk, na maanden van bittere strijd, een nieuwe stuurman.

De opvolger van Herman Sandberg, die twintig jaar hoofdredacteur is geweest, heeft een uitstekende reputatie. Journalist met een gouden pen, intellectueel die met open vizier in debat gaat met vriend en tegenstander, bruggenbouwer, ontwapenend, geknipt om een tot op het bot verdeelde redactie tot eenheid te smeden.

Dat is mislukt. Zo warm als Wouter in 1981 werd binnengehaald, zo kil was de sfeer bij zijn vertrek zes jaar later. Dat was niet zijn schuld.

Wouter Gortzak werd hoofdredacteur van Het Parool onder de moeilijkst denkbare omstandigheden. De economische crisis begin jaren ‘80, de zwaarste van na de oorlog, trof Amsterdam hard. Heel hard. De stad die het thuisfront was (en nog steeds is) van de krant, verpauperde. Door de leegloop - elk jaar verlieten zo’n tienduizend Amsterdammers de stad. Door de steile koopkrachtdaling van de achterblijvers. Door de schrikbarend oplopende werkloosheid. Door de krakersoorlogen. Door de verslavingsproblemen. Die verpaupering van de stad kostte Het Parool elk jaar duizenden abonnees en adverteerders.

En binnenshuis stuitte Wouter op een uitgever die hem met rancune en wantrouwen tegemoet trad - want de redactie had een door de hoofddirectie van Perscombinatie voorgedragen kandidaat-hoofdredacteur unaniem afgewezen. Bovendien waren ook op de redactie de wittebroodsweken snel voorbij: Wouter ondervond veel tegenwerking van onverzoenlijke vijanden die hun verlies in de opvolgingsstrijd niet konden verwerken.

Onze nieuwe hoofdredacteur was een uiterst betrouwbare, loyale, zachtaardige man. Geen manager die politieke spelletjes speelde, met deuren smeet, met de vuist op tafel sloeg en z’n eigen wil doordreef. Hij wilde overtuigen met woorden, was redelijk, luisterde naar anderen. Maar allesbehalve een doetje, zoals hij vaak werd afgeschilderd.

Hij ontdook de hem van bovenaf opgelegde personeelsstop en haalde - om het gat te vullen dat oude coryfeeen als Carmiggelt, Jeanne Roos, Evert Werkman achterlieten - nieuw talent binnen. Jonge hemelbestormers:  Theodor Holman, Matthijs van Nieuwkerk. Hij liet een oude rot dagelijks op de voorpagina schrijven: Jan Vrijman. Hij nodigde Paul Arnoldussen uit om de mooiste, dagelijkse jongerenpagina te maken die ooit in een Nederlandse krant is verschenen. Bart Middelburg groeide onder Gortzak uit tot de belangrijkste misdaadverslaggever van zijn generatie. Onder zijn leiding nam de krant afscheid van het ‘politiek correcte denken’ over immigranten, met open oog voor de groeiende verwijdering tussen Amsterdammers in de volkswijken en hun nieuwe buren van buitenlandse komaf. Hij stelde maandenlang de kolommen open voor gesprekken met slachtoffers van wat toen eufemistisch ‘kleine criminaliteit’ werd genoemd, maar in zijn krant gewoon ‘de misdaad van alledag’ heette.

En uiteindelijk zette Wouter Gortzak een ingrijpende koerswending in. Een echte stad hoort een eigen krant te hebben - onder dat motto koos hij voor ‘veramsterdamsing’ van Het Parool. Die keus werd hem fataal. Zijn aanhang op de redactie slonk, en dat verschafte de uitgever de kans hem de deur uit te werken. Dit was een drama, dat vaak mensen overkomt die hun tijd ver vooruit zijn. Tien jaar na zijn vertrek stemde de Parool-redactie alsnog in met de koers die hem voor ogen had gestaan. De eer die hem toekwam, is hem in het openbaar nooit gegund. Bij deze alsnog.

Wouter Gortzak, dames en heren, was een heel goede hoofdredacteur. Zijn enige makke was dat hij te aardig was. Een man om van te houden. Zijn jaren bij Het Parool waren tropenjaren. Maar onvergetelijke jaren. Het was een grote eer in die jaren dagelijks met hem te werken als zijn adjunct en vriend.

Kees Tamboer

Bekijk meer van

Carrière

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.