Hoofdredacteuren: uitsluiten van het AD in Marengoproces is ‘te zware sanctie’
Het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren heeft bezwaar gemaakt tegen het uitsluiten van het Algemeen Dagblad (AD) bij zittingen van de strafzaak Marengo. Volgens het genootschap is de opgelegde sanctie 'te zwaar'. Verslaggevers van het AD zijn niet meer welkom bij zittingen van het Marengo-proces, omdat het AD eind juni per ongeluk korte tijd livebeelden van de zaak uitzond op zijn website.
De opgelegde sanctie aan het AD is ‘een niet te aanvaarden aantasting van de journalistiek’, zo schrijft voorzitter Marcel Gelauff aan de rechtbank te Amsterdam. Het AD ging de fout in door beelden te verspreiden via haar website waarop de volledige namen van de verdachten te horen was. AD-hoofdredacteur Rennie Rijpma sprak in een hoofdredactioneel commentaar in de krant van een ‘menselijke fout’.
Lees ook: Ongeoorloofd uitzenden van beelden Marengo-rechtszaak door AD was ‘menselijke fout’
‘Niet te aanvaarden aantasting van de journalistiek’
Die fout was weliswaar ‘ernstig’, erkent Gelauff in zijn brief, maar een journalistieke organisatie voor een half jaar straffen gaat te ver. ‘Dit kunnen wij niet anders zien dan als een niet te aanvaarden aantasting van de journalistiek’, aldus voorzitter Marcel Gelauff, hoofdredacteur van NOS Nieuws. Met de straf wil de rechtbank een voorbeeld stellen aan andere journalisten. Dat verbaast Gelauff en zijn collega’s, omdat journalisten zich al voldoende bewust zijn van het belang van de veiligheid bij rechtszaken als Marengo.
‘Zo’n zware sanctie past bij opzet of kwade wil, niet bij een vergissing. Het is onaanvaardbaar dat een medium het risico loopt na een fout als deze voor zeer lange tijd te worden geweerd bij een proces. Dat staat in geen enkele verhouding tot het gebeurde, waarvoor de hoofdredactie van het Algemeen Dagblad inmiddels meermaals excuses heeft gemaakt, met de belofte dat het niet opnieuw zal gebeuren.’ De brief is ondertekend door de hoofdredacties van bijna alle landelijke dagbladen, een aantal regionale dagbladen alsmede verschillende landelijke en regionale omroepen.
Rennie Rijpma, de hoofdredacteur van het AD, zegt maandagochtend tegen Villamedia dat ze nog nadenkt over de vraag of de krant zich nu neerlegt bij de uitsluiting van de rechtbank. ‘Het is een ongebruikelijk besluit in een ongebruikelijke procedure. Ik accepteer dat er een sanctie volgt, maar deze sanctie is wel erg zwaar.’
Het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren heeft het gerechtsbestuur gevraagd om de opgelegde straf aan het AD te heroverwegen. Ook Thomas Bruning, de algemeen-secretaris van de NVJ, liet via Twitter van zich horen. ‘Alarmerend dat rechtbank een medium zo’n zware sanctie oplegt voor een menselijke fout. Rechtbank zou zeer terughoudend moeten zijn met maatregelen die deel van de pers langere tijd het werken onmogelijk maakt.’
Tot zover bekend heeft de Amsterdamse rechtbank nog niet gereageerd op de oproep van het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren of de NVJ. Wouter Laumans, die voor Het Parool ‘crime’ en justitie volgt in Amsterdam, laat ook weten ontstemd te zijn: ‘Dat het AD, na een stomme fout, de rest van het jaar wordt uitgesloten van het Marengo-proces is echt een belachelijke actie van de Rechtbank Amsterdam. Ik maak me echt grote zorgen over de precedentwerking die hier vanuit gaat.’
De open brief is, onder meer, ondertekend door:
Aloys Oosterwijk (rechtbanktekenaar)
André Horjus (Leeuwarder Courant)
Anke Sprakel (persbureau Argos)
Annet Zuurveen (rechtbanktekenaar)
Bas Dingemanse (L1)
Casper Ferwerda (freelancer)
Claire van Duyck (De Limburger)
Danielle Molenaar (Dagblad van het Noorden)
Debora Boomsma (freelancer)
Erwin Waanders (Tubantia)
Estella Heesen (persbureau Argos)
Folkert Jensma (NRC)
Iris van den Boom (AD/Amersfoortse Courant)
Jeannine Verhagen (Noordhollands Dagblad en Haarlems Dagblad)
Jermaine Ellenkamp (RTL Boulevard)
Joris Peters
Karin-Rixt Smalbil (freelance rechtbankverslaggever)
Koen Voskuil (RTL Nieuws)
Maarten Schoon (Tubantia)
Marieke de Witte (ANP)
Marjan Bruning (ADP)
Mascha de Jong (De Telegraaf)
Michiel Satink (freelancer)
Nicole van den Hout (rechtbanktekenaar)
Paul Verspeek (RTV Rijnmond)
Paul Vugts (Het Parool)
Peter Elberse (ANP)
Petra van Walraven (freelancer)
Petra Urban (rechtbanktekenaar)
Pieter van Klinken (freelancer)
Remco Andringa (NOS)
Renze van der Sluis (freelancer)
Riks Ozinga (RTV Utrecht)
Rob Zijlstra (Dagblad van het Noorden)
Sander Dekker (Dagblad van het Noorden)
Sander Knura (RTL Boulevard)
Saskia Belleman (De Telegraaf)
Tom Meerbeek (RTV Oost)
Wesley Meijer (RTL Boulevard)
Wil Thijssen (de Volkskrant)
Wouter Laumans (Het Parool)
Yelle Tieleman (Follow the money)
Alarmerend dat rechtbank een medium zo’n zware sanctie oplegt voor een menselijke fout. Rechtbank zou zeer terughoudend moeten zijn met maatregelen die deel van de pers langere tijd het werken onmogelijk maakt #marengo @nvj https://t.co/yUCaT9SbEz
— thomas bruning (@thomasbruning) July 15, 2022
Praat mee
1 reactie
Taco Slagter, 19 juli 2022, 15:38
Dat het AD even niet attent was bij het gebruiken van videobeelden waarop te zien en kennelijk ook te horen was om wie het bij de verdachten in het Marengo-proces te doen was, is slordig en inderdaad tegen de afspraken met de rechtbank. Maar dat het rechtbankbestuur vervolgens een sanctie oplegt door het AD van het bijwonen van zittingen in deze zaak te verbieden, is buiten alle proporties en ongrondwettelijk. Ik zou tegen dat bestuur willen zeggen: edelachtbare magistraten, we zijn niet in Moskou.
Het is opvallend dat ‘burgers’ in hun reacties hierop – bij Nu.nl bijvoorbeeld – meer de kant kiezen van de magistratuur, dan zich principieel opstellen voor onvoorwaardelijke vrije nieuwsgaring. Dat is zeer verontrustend. De afkeer van de media die hieruit klinkt, doet vrezen voor een democratische rechtstaat die de grondwettelijke vrijheden van iedere burger waarborgt.
De wijze waarop rechters een krant muilkorven is absurd. De grondwettelijke vrijheid van meningsuiting en vrije nieuwsgaring betekent voor de media dat zij principieel onbeperkt toegang heeft tot de behandelingen van (straf)zaken als onderdeel van de openbaarheid van de rechtspraak, tenzij om zwaarwegende redenen, ter beoordeling van de rechter, zich tot die openbaarheid verzetten.
Maar persbreidel omdat je als krant een fout hebt gemaakt, die snel weer hebt hersteld en je excuses ervoor hebt aangeboden, geeft geen pas. Als het OM en de rechtbank menen dat een sanctie voor die fout gerechtvaardigdheid is, soit, dat kan alles zijn, een boete, een schadeclaim, desnoods een vervolging als er sprake zou zijn van een overtreding of een misdrijf, maar geen slot op de mond van een medium.
Het blijft echter vreemd dat de getroffen krant door middel van zijn hoofdredacteur in alle nederigheid de straf heeft aanvaard. Ook dat is absurd. Journalisten horen elke dag op appèl staan als het gaat om de vrije nieuwsgaring en tegen elke vorm van persbreidel.
Daarom is goed dat het Genootschap van Hoofdredacteuren tegen die dwaze, ondoordachte handelswijze van een stel lichtzinnige rechters, ernstig bezwaar heeft aangetekend. Ook de NVJ zal luid en duidelijk van zich moeten laten horen en van dat rechtbankbestuur moeten eisen dat die idiote maatregel subiet van tafel gaat. Zo niet, dat rest nog een korte geding bij een president van een rechtbank die ze juridisch wel allemaal op een rijtje heeft.