Frits van Exter over de ‘stille correctie’

Frits van Exter denkt met je mee over journalistieke dilemma’s. Dit keer: Moet je het herstellen van een fout altijd vermelden?
Het actualiteitenprogramma EenVandaag (AVROTROS) wijdt op zijn website, in aansluiting op een uitzending, een artikel aan methoden om het gebruik van verslavende antidepressiva af te bouwen. Daarbij gaat het over het gebruik van zogenaamde ‘taperingstrips’: pillen in zakjes op een rol die per dag een iets lagere dosis van de werkzame stof bevatten.
De zorgverzekeraars vergoeden die methode niet. Daarbij speelt een rol dat de pillen ‘magistraal’, in de apotheek en op nauwkeurig voorschrift van de arts, bereid moeten worden. Dat is tijdrovender en kostbaarder dan bijvoorbeeld geregistreerde ‘ontwenningsmedicijnen’ in vloeibare vorm. Maar volgens de pleitbezorgers zijn de pillen veel effectiever.
EenVandaag meldt dat er meerdere rechtszaken zijn aangespannen om zorgverzekeraars te verplichten de strips te vergoeden, maar dat rechters die eis telkens hebben afgewezen.
De patiëntenvereniging, die zich inzet voor het verantwoord afbouwen van psychofarmaca en opioïden, trekt bij EenVandaag aan de bel. Zij heeft als eiseres in een bodemprocedure juist een belangrijke overwinning behaald. De rechter heeft gevonnist dat zorgverzekeraars vergoeding niet kunnen weigeren als de arts dat als aangewezen methode voorschrijft.
De redactie is het gedeeltelijk met de vereniging eens en zegt toe de tekst aan te passen. De vereniging is niet helemaal tevreden over de formulering, maar nog minder met het feit dat het artikel pas twee maanden later wordt gewijzigd zonder vermelding van de correctie. Het is reden voor de vereniging een klacht in te dienen bij de Raad voor de Journalistiek.
De Raad vindt de rechtzetting onzorgvuldig. De tekst is goed, maar het verweer dat de correctie ‘door een intern misverstand’ pas twee maanden later is uitgevoerd, kan de redactie niet vrijpleiten. Een rechtzetting moet zo snel mogelijk plaatsvinden. En naarmate meer tijd verstrijkt, is het nog belangrijker dat de redactie het publiek informeert wat er in een publicatie is veranderd en met welke reden - ik heb het niet over een detail van ondergeschikt belang, maar over substantiële, feitelijke missers. Daarmee verklein je ook het risico van verdere verspreiding van verkeerde informatie online.
Zou de mededeling dat de tekst is gecorrigeerd, soms toch nog voelen als een te zware erkenning dat er iets is misgegaan? Ik hoop dat dat ook een ‘intern misverstand’ is.
Frits van Exter is voorzitter van de Raad voor de Journalistiek, maar heeft geen stem in de beoordeling van klachten. Hij verwoordt slechts zijn eigen mening.
TIPS
• Wees consistent. Bedenk welke verbeteringen wel vragen om vermelding en welke niet. Hoe relevanter de fout, des te eerder en vollediger je je publiek informeert.
• Beleefd aanbevolen: mijn eerdere blogs over rechtzettingen, wat langer en wat korter geleden.
• Nogmaals: rectificaties doen minder pijn dan je denkt.
Praat mee