mgm nvj maart

— woensdag 6 augustus 2014, 13:13 | 0 reacties, praat mee

Fotografie: Digitaal, sociaal en mobiel

Fotografie: Digitaal, sociaal en mobiel
© Marco Bakker/Hollandse Hoogte

Als iedereen fotograaf is, wie redt dan de fotograaf? Misschien wel de consument. De weg daar naartoe is niet gemakkelijk. ‘Accepteer om te beginnen dat alles draait om digitaal, sociaal en mobiel’, meent Gideon Jacobs van Magnum. Laatste wijziging: 27 februari 2015, 12:03

Wat is eigenlijk het probleem van de hedendaagse professionele fotografie? Gideon Jacobs (25), creatief directeur van Magnum Photos in New York, wil dat graag relativeren. ‘Ik ben sowieso de mening toegedaan dat alles doorgaans hetzelfde blijft. Er is in wezen weinig veranderd en er zal weinig veranderen. Maar ik ben bereid toe te geven dat de komst van de mobiele telefoon met camera wel een enorme schok heeft veroorzaakt. Er worden nu meer, oké veel, en veel meer, foto’s gemaakt dan ooit tevoren.’`

Maar neemt de waarde van een foto af als er meer foto’s zijn? ‘Nee. Het zijn geen auto’s of blikken soep. Dat er meer foto’s zijn, maakt de goede niet minder waardevol. Dat er sinds de computer meer woorden worden vastgelegd maakt poëzie niet minder krachtig. Een goed verhaal blijft een goed verhaal. De mensen passen zich ook aan. Ik zie meer beelden dan mijn opa en mijn vader bekeken. Jongeren zien weer veel meer foto’s dan ik. En ze pikken er feilloos de voor hun belangrijke beelden uit.’

Kom bij Jacobs niet aanzetten met sombere verhalen over de toekomst van de professionele fotografie. Ook al raken de veranderingen in de markt een topbureau als Magnum net zo hard als elke 112-fotograaf in Amsterdam. De bereidheid van printmedia om voor foto’s te betalen neemt snel af. En er komt weinig voor in de plaats. In elk geval niet vanzelf.

En dus is Jacobs bij Magnum aangenomen om te zoeken naar alternatieven. Dat moet ook wel, want waarom heeft een fotograaf anders nog een bureau nodig dat hem of haar vertegenwoordigt? Jacobs reactie op de veranderingen is samen te vatten in drie woorden: digitaal, sociaal en mobiel, vertelde hij eind vorig jaar in Parijs.

Dat doet Magnum via een paar sporen. Allereerst beschermt het bureau dat wat het heeft. Misbruik wordt aangepakt. De grote jongens krijgen grote rekeningen.

Voor de kleine bloggers bedacht Magnum iets anders. Het systeem moet nog in gebruik worden genomen, maar voor 40 dollar per jaar kunnen bloggers een licentie kopen. Iets vergelijkbaars doet Getty Images al. Het idee erachter is, dat je via de bloggers een publiek opbouwt en op die manier nog wat kunt verdienen.

Dan digitaal. Al het beeld staat natuurlijk online. En zonder watermerk. Naar foto’s moet je kunnen kijken, foto’s moet je kunnen delen, foto’s zijn het product en tegelijk is het reclame. En misbruik pak je aan. Magnum staat verre van alleen in die visie. Getty Images heeft niet voor niets het hele archief gratis beschikbaar gemaakt voor niet commercieel gebruik.

Digitaal wil ook zeggen, fotograferen met elk apparaat. De tijd is voorbij dat foto’s alleen met dure camera’s gemaakt kunnen worden, dat het anders geen fotografie genoemd mag worden. Ook de top-fotografen van Magnum fotograferen op zijn minst een deel van de tijd gewoon met de mobiele telefoon. Omdat het een ander soort fotografie oplevert.

Magnum zet, net als andere bureaus, zwaar in op sociale media. Op Facebook staat de teller op 727.000 volgers. Daarna volgen Twitter, met 600.000 en Instagram met bijna 93.000. Daarnaast heeft Magnum ook actieve accounts op Tumblr, Pinterest en Flirckr. Dat zijn alleen de accounts van het bureau. De aangesloten fotografen hebben ook hun eigen kanalen.

De truc is om dat gratis publiek langzaam maar zeker om te vormen tot een betalend publiek. Heel populair zijn bijvoorbeeld de workshops die bekende Magnum-fotografen op vele plekken in de wereld geven, vaak in samenwerking met lokale partijen. De cursussen zijn snel volgeboekt doordat ze bekend worden gemaakt onder miljoenen volgers.

Het fotobureau staat niet alleen in die aanpak. Concurrent en collega-fotobureau VII nut sociale media ook uit. Zo heeft het, net als Magnum, een overeenkomst gesloten met een producent van T-shirts. De meer iconische foto’s kunnen op die manier wereldwijd aftrek vinden. De eerste Magnum T-shirts van de vijf Magnum-fotografen, Martin Parr, Chris Steele-Perkins, Bruce Gilden, Richard Kalvar (zie inhoudspagina) en David Alan Harvey, zijn binnenkort verkrijgbaar.

Sociaal vormt voor Jacobs de kern van de toekomst van de fotografie. ‘Het gaat om verhalen vertellen, verhalen maken, communiceren. Samen tot een product komen.’  Het klinkt leuk, maar ook nog wat abstract. Een eerste poging om zijn gedachten om te zetten in iets concreets was de herdenking van de 100ste verjaardag van Robert Capa, een van de meest invloedrijke fotografen aller tijden en oprichter van Magnum. In de honderd dagen voorafgaand aan een overzichtstentoonstelling van zijn werk, werd elke dag een foto van een huidige Magnum-fotograaf gepubliceerd. Het vormde een reactie op een foto van Capa. Vervolgens mocht het publiek daar weer met foto’s op reageren. Via de zoekopdracht #GetCloser100 is het resultaat terug te vinden.
Maar wat leverde het op? Prachtige gratis reclame voor de expositie. De 100ste verjaardag van Capa kreeg internationale aandacht, en het fotobureau Magnum en alle daarbij behorende producten ook.

En dan is er de verkoop van foto’s aan particulieren waarmee steeds meer fotobureaus experimenteren. ­Behalve Magnum, ook VII en de staffotografen van ­National Geographic. Het idee is steeds hetzelfde. Tijdens een korte periode kan het publiek intekenen op enkele foto’s die dan mooi afgedrukt en gesigneerd worden. Tot nu toe was de prijs steeds 100 dollar per foto.
En de interesse enorm. Inmiddels zijn via de site van National Geographic alle foto’s te koop, ook ingelijst. En fotografen organiseren losse ‘sales’. Populair is bijvoorbeeld de Instagram-feed van The New Yorker, waar met enige regelmaat een gastfotograaf
wordt uitgenodigd.

Het bracht Aaron Huey, fotograaf voor National Geographic, ertoe zijn werk te koop aan te bieden. Gevolg was dat zijn site het verkeer niet aankon en hij in één dag voor meer dan 10.000 dollar aan foto’s verkocht.

Het zijn voorbeelden waarmee Jacobs zalen vol met fotografen afgaat. Het vraagt een andere manier van werken. Fotografen van National Geographic kiezen ervoor om naast hun normale werk via de sociale media ander werk te tonen. Vaak gemaakt met de mobiele telefoon en niet concurrerend met hun normale fotografie.

Digitaal, sociaal en mobiel. Is dat een antwoord op de huidige malaise in de fotografie?  Fotograaf Benjamin Lowy ziet al weer sleetplekken. Aan the British Journal of Photography vertelt hij over het succes dat hij boekt met zijn iPhone foto’s. Via Tumblr wordt hij door 300.000 mensen gevolgd en Instagram levert hem 100.000 fans op. ‘Aanvankelijk was het voor mij een kanaal om naast mijn werk-foto’s mijn creativiteit de ruimte te geven. Nu voelt het als een soort verplichting. Mensen verwachten nieuwe foto’s. Voor mij is het werk geworden. Ik ben inmiddels wat verveeld. Ik post de laatste tijd minder, ook omdat ik druk ben met andere dingen. Misschien dat ik onder een andere naam verder ga op Instagram met foto’s van mijn kinderen. Of misschien ga ik wel gewoon katten fotograferen.’

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.