Film én biografie over de drijfveren van Marie Colvin

Met regelmaat belaagden uitgevers de Amerikaanse oorlogsverslaggeefster Marie Colvin om haar ervaringen op papier te zetten. Haar lange staat van dienst als de Martha Gellhorn van deze tijd en de mix van ‘guts and glamour’ die ze uitstraalde, vormden iconisch bestsellermateriaal. Het kwam er niet van in haar turbulente bestaan. Postuum is nu haar leven vastgelegd in de biografie ‘In Extremis’ van Lindsey Hilsum en in de film ‘A Private War’ van Matthew Heineman. Aanstaande donderdag 28 maart gaat de film in première.
‘A Private War’ opent met de destructie van wijken in Homs waar Colvin op 22 februari 2012 werd vermoord. Boven de puinhopen klinkt haar stem: ‘I cared enough to go to these places and write, in some way, something that would make someone else care as much about it as I did at the time’. Daarmee is de journalistieke missie die Colvin zichzelf oplegde meteen neergezet.
Heineman noemt de film geen biopic, maar eerder een psychologisch portret van de oorlogsverslaggeefster. Wie haar kende zal haar humor en zelfspot missen en de teksten uit haar toespraken die in de conversaties worden gebruikt komen wat gezwollen over. Maar het overtuigende gevoelige acteerspel van Rosamund Pike die tot in de kleinste details een levensechte Colvin neerzet, maakt dat meer dan goed. En ook Jamie Dorman levert knap werk als haar metgezel, de fotograaf Paul Conroy. Enkele van de Iraakse en Syrische acteurs spelen hun eigen lot en die scenes behoren tot de indringendste van de film.
‘A Private War’ toont de schade en de pijn die oorlog kan aanrichten bij wie er verslag van doet. Het toont ook de dilemma’s die ontstaan bij de druk op media om te scoren en te concurreren tegen de achtergrond van leed. Het is een aangrijpende en integer gemaakte film die negen jaar na het begin van een vreedzame opstand herinnert aan het tragische lot van Syrië.
Voor wie meer wil weten over de complexe persoon vol tegenstrijdigheden die Colvin was, en over haar visie op het vak, is Hilsums boek ‘In Extremis’ een aanrader. Hilsum, een doorgewinterde verslaggeefster van Channel Four, was een van de laatsten die Colvin sprak toen ze vanuit de belaagde wijk Bab Amr in Homs tevens internationale tv stations bediende. Toen ook na maanden van rouw Colvin, met wie ze bevriend was, haar bleef bezighouden besloot ze tot het schrijven van de biografie.
Beducht voor mythevorming die al volop gaande was. Colvins levensloop is onverbloemd, maar ook met respect en compassie vastgelegd. Ook hier wordt weer pijnlijk duidelijk hoe ook haar leven thuis met regelmaat een oorlogszone was. Ondanks de persoonlijke problemen en de schade die decennia van een leven met oorlog aanrichtte, maakt Hilsum van de journaliste geen tragische heldin.
Ze maakt inzichtelijk wat Colvin naast ambitie en verlangen naar avontuur, van meet af aan dreef om tot het uiterste te gaan. In een Palestijns vluchtelingenkamp in Beiroet dat omsingeld was door sjiitische milities die steun kregen uit Syrië, beschrijft ze voor The Sunday Times hoe de 22 jarige Haji Achmed Ali bij haar poging om aan voedsel te komen werd getroffen door een sluipschutter. Colvin was duidelijk geschokt toen de vrouw stierf, maar ze bleef kijken en noteerde treffende details. ‘Ze droeg twee kleine oorbellen. Iemand opende haar vuist om die te reinigen van de met bloed doordrenkte aarde die ze in haar pijn had vastgegrepen’ Het beeld van die jonge vrouw op de grond, terwijl haar bloed weg sijpelde in het stof, verliet haar nooit meer. Nadat het verhaal verscheen kwam er een einde aan de belegering van 163 dagen. Colvins overtuiging dat haar werk verschil kon maken, vond zijn oorsprong in dat belaagde kamp. Die overtuiging behield ze tot aan haar dood in Homs.
Lindsey Hilsum: In Extremis The Life of War Correspondent Marie Colvin. Chatto and Windus, ISBN 9781784740931, pagina’s, hardcover € 21,99 en e-book € 14,99
Praat mee