Een nieuw evenwicht

Gert Ysebaert (54) is de nieuwe grote man op de Nederlandse mediamarkt. Hij is niet alleen topman van de Vlaamse uitgever Mediahuis, maar ook commissaris bij NRC Media, bestuurslid bij De Vijver Media (Vlaamse televisie) en sinds eind juni commissaris bij de Telegraaf Media Groep (TMG). Met 60 procent van de aandelen is Mediahuis de baas in Amsterdam. Wat is de nieuwe eigenaar van plan?

Hoe is de nieuwe eigendomsverhouding nu?
‘De familie Van Puijenbroek heeft 41 procent TMG. Mediahuis zelf heeft iets meer dan 20 procent bijgekocht en dat wordt samen ingebracht bij Mediahuis. De familie Van Puijenbroek wordt zo de derde aandeelhoudersgroep naast Corelio en Concentra. En Mediahuis heeft nu meer dan 60 procent maar hopelijk ooit de volle 100 procent van TMG.’

Dus Mediahuis heeft met de aankoop van 20 procent TMG 100 procent van de zeggenschap verworven. Klinkt niet als een slechte deal.
(Lacht voorzichtig) ‘In die zin niet. En vergeet niet, de familie Van Puijenbroek had en heeft ook zeggenschap. Ik denk dat het beter is voor het bedrijf zelf dat het op termijn van de beurs gaat. Het geeft een hoop verplichtingen. Dat kost ook geld en geeft gedoe. En het brengt het bedrijf niet verder.’

Wat leest u zelf aan kranten, of leest u nog wel kranten?
‘Ik lees absoluut kranten. Eigenlijk begint mijn dag met het lezen van kranten. Ik heb thuis op papier onze vier eigen Belgische kranten en daarna de concurrentie. Als je wilt kunnen praten met de hoofdredacties, dan moet je het gelezen hebben. En ik haat het als er iets speelt en ik heb het zelf niet al gezien. Ik tracht wel elke dag NRC te lezen, scannen moet ik toegeven. De Telegraaf nu ook. En de financiële kranten, De Tijd en het FD. Er gaat dus wel een stukje van mijn tijd naar het lezen van kranten’

Wat maakt een goede krant?
‘Dat verschilt van krant tot krant. In essentie komt het er toch op neer, een eigen stuk, eigen nieuws waarmee je er bovenuit steekt. Waarmee je iets raakt, waarmee je echt het juiste gevoel oproept. Ik vind timing ook heel belangrijk. Wanneer kom je met iets. Dat eerder dan de grote nieuwsonderwerpen. Natuurlijk moet je een brand in Londen brengen. Maar ik kijk naar het eigen nieuws.’

Doet u iets met uw mening?
‘Niet zo vaak. Als ik het doe vooral in de positieve zin. Dat kan gaan naar de hoofdredacteur of dat kan gaan naar de journalist zelf. Als het mij raakt doe ik dat wel eens.’

En dan moet u ook nog twee tv-stations, radio en online volgen.
‘Ik kan niet volstaan met het volgen van de kranten. Ik volg het nieuws op onze sites zoals iedereen. Ik krijg alerts. Daarvoor geldt hetzelfde, je moet er wat van vinden. De meeste innovatie vindt toch plaats in wat we digitaal doen. En verder kijk ik ‘s avonds ook een beetje televisie. Vooral actualiteiten. Grote voordeel is dat je nu kunt kiezen wanneer je wat kijkt. Dat helpt. Jammer genoeg heb ik weinig tijd meer om een boek te lezen.’

Wat vindt u van De Telegraaf?
‘Het is een bijzondere krant. Je hebt in België geen krant zoals De Telegraaf. De krant die bijzonder uitgesproken zegt waar het op staat. Een volledig andere krant dan de NRC. De uitersten van het spectrum. Wat ik ook wel boeiend vind. Ik vind het niet aan mij om publiek absolute uitspraken te doen over De Telegraaf. En de opinie die ik heb, daarvan vind ik dat ik die eigenlijk moet delen met de mensen zelf.’

NRC en Telegraaf in één bedrijf. Bij NRC zijn ze bang dat u een probleem heeft gekocht.
‘Dat leeft en begrijp ik. Het gaat zeer goed met NRC. De oplage stijgt, ze maken goede kranten en het gaat digitaal goed. En dan kan ik mij voorstellen dat ze denken “dit gaat dat proces toch niet verstoren”. Nu heb ik ze uitgelegd dat eigenlijk die stap om een grote speler in Nederland te worden ook voor NRC Media belangrijk is. En dan niet zozeer op het terrein van het journalistiek, maar meer op andere domeinen als druk, distributie, technologie en advertentiemarkten. We komen in een wereld waarin hele andere concurrentie speelt. Je hebt enerzijds de klassiek concurrent. De Persgroep is natuurlijk heel groot geworden, maar de concurrentie komt veel meer van Google en Facebook.’

Maar toch, moet NRC straks bezuinigen om de verliezen bij TMG te compenseren?
‘Dat is niet het plan. Daarop kunnen we mensen gerust stellen. De reputatie en de cijfers bij TMG waren niet goed. Het is aan ons om te bewijzen dat we dat kunnen rechttrekken. Vandaag heeft heel die fase veel te lang geduurd. Ik denk dat we dat de komende maanden, het zal wel langer duren, kunnen bewijzen.’

Kijkt u wel eens op GeenStijl?
‘Professioneel wel. Om te volgen. Het is niet mijn medium.Nu komt een andere vraag waarschijnlijk.’

Past het binnen het concern?
‘Ik denk niet dat de plaats van GeenStijl binnen ons concern is. We zijn toch vooral bezig met professionele journalistiek.’

De Telegraaf is het videoplatform Telegraaf VNDG begonnen. Zo’n platform heet in het jargon ‘Over The Top’. U heeft gezegd dat het platform zelf wel een beetje ‘over the top’ is voor TMG.

(Lacht). ‘Heb ik dat gezegd?’

Dat is mij verteld.
‘Wij geloven heel sterk in de groei van digitale video. In België zijn we daar succesvol mee. Om naar een apart platform te gaan, past in die strategie. Wat leveren de investeringen op tegenover wat je er niet alleen op de korte maar ook langere termijn uit kunt halen? En sta je alleen sterk genoeg om dat te doen? Dus strategisch de juiste richting. De executie zullen we moeten bekijken.’

Maar heeft u het gezegd of niet?
‘Waar het om gaat is dat je naar de uitvoering moet kijken. Het is een maand of twee bezig. De komende weken gaan we kijken op basis van de cijfers wat we er mee doen. Ik kan nu alleen zeggen dat het heel ambitieus is. Ik denk wel dat het paste in de strategie van de oude directie, waar de filosofie was van woord naar beeld. Waarbij ze misschien het woord, wat dan eigenlijk staat voor de krant, wat zijn gaan verwaarlozen om wat anders te gaan doen. Ik denk dat het gaat om woord én beeld. Wat ik bij TMG wel vaker gezien heb, is dat het een beetje is doorgeschoten. Dus juiste richting, juiste strategie maar de executie kon misschien wat beter.’

Komt er meer aandacht voor de krant De Telegraaf?
‘Jazeker, zowel in print als online. Ik heb ook wel gehoord dat bij de redactie van De Telegraaf de frustratie leeft dat de krant te weinig verkocht is de laatste tijd. Als we nu over de krant spreken, moeten we duidelijk maken dat de lezer kiest, digitaal, print of combinatie. Maar dat gezegd hebbende, vandaag leest de overgrote meerderheid hem nog op papier en blijft dat doen. Dus aan ons om die papieren lezer zo lang en zo goed mogelijk te blijven verzorgen. Maar de groei zal niet in papier zitten, wel in digitaal. Alleen moet je niet investeren in de toekomst als je basics niet op orde zijn. En dat evenwicht is denk ik een beetje kwijt geraakt.’

En bij de HMC-kranten moet nog eens een kwart van de mensen eruit.
‘Ik heb begrepen dat dat besluit nog niet uitgevoerd is. Het is heel moeilijk om van op afstand er wat van de te vinden. Er zijn twee dingen gebeurd. Het besluit zelf. Mogelijk kan er efficiency gewonnen worden. Daar kan ik mij met wat ik weet vandaag moeilijk over uitspreken. Maar het is op een heel verkeerde manier gecommuniceerd. En zijn partijen zich gaan ingraven. Het is aan het nieuwe bestuur dit op te pakken. Wij hebben gelukkig nogal wat ervaring in regionale journalistiek. We hebben de grootste regionale krant van Nederland in de groep en regionale kranten in België. Het is ook een onderdeel TMG dat, laten we eerlijk zijn, verwaarloosd is de laatste jaren.’

Is er nog een markt voor regionale kranten?
‘Hoe meer binding in de regio des te beter de uitgangspositie. Ik denk dat, zonder een specialist te zijn, het Noordhollands Dagblad wel een eigen identiteit heeft. De drie andere kranten vormen niet per se een groot geheel en het zijn uiteindelijk kleinere oplagen. Wij moeten eerst beter begrijpen hoe die regio’s precies werken. De oudste krant van Nederland zit er bij. Maar het moet natuurlijk levensvatbaar zijn. Ik ben wel heel positief over de waarde van regionale journalistiek. Het is iets waarmee je je onderscheidt. Hoe groter de wereld wordt, hoe meer je wilt weten wat er gebeurt in jouw straat, buurt, regio. Het betekent wel dat je als krant moet accepteren dat dat is wat je doet. Dat je echt focust op het regionale en dat je bereid bent te kijken om samen te werken met anderen. Dat doen we in België ook heel sterk.’

Metro heeft het in Nederland moeilijk. In september loopt de licentie af. Wat gaat u daarmee doen?
‘Ik heb vandaag te weinig zicht op de cijfers. Maar het is voor ons geen onbekend product. We kunnen het snel analyseren. We geven in België in partnership Metro uit, zowel Vlaams als Franstalig. Dat is een rendabel product. In een land waarin veel minder wordt gependeld geven we in twee talen een veel kleinere krant uit. Waarom zou het dan in Nederland niet lukken? Het model is wel veranderd naar meer branded content. Dat zou je bij een klassieke krant niet doen. Maar het werkt op die manier in België.’

En de puzzelboekjes van Keesing?
‘Dat is het best draaiende onderdeel van TMG vandaag. Dat kun je interessanter maken als je door investeert. Daarvoor hebben we de kennis niet in huis. We hebben aangekondigd het te verkopen. Het besluit is nog niet genomen, maar we hebben de intentie.’

Wat gaat u doen met Blendle. NRC is er uit, De Telegraaf zit er (nog) in?
‘De Standaard zit er ook nog in. Binnen hetzelfde bedrijf kun je met merken andere dingen doen. Blendle heeft twee dingen gedaan: betalen per artikel geïntroduceerd en het niet-lineaire lezen. Echter, het businessmodel van Blendle klopt niet helemaal. Ze zijn deels uitgever geworden en komen daarmee op ons terrein. Maar wij investeren wel in die journalistiek en alles daar achter. Dus moeten wij de relatie met de lezer en de adverteerder zelf in de hand houden. Zonder dat kunnen we niet overleven. De belofte van Blendle was dat mensen die vandaag niet voor journalistiek betalen dat wel gaan doen. Daar zijn ze in zekere mate in geslaagd. Maar ze zouden ook mensen brengen die een abonnement willen. En die stap is eigenlijk niet gemaakt. Tegelijk zijn wij veel beter geworden in het verkopen van onze eigen journalistiek.’

Blendle wil de journalistiek redden.
‘De journalistiek hoeft niet gered te worden en als dat nodig is doen we dat zelf. Ik heb wel heel veel sympathie voor Alexander Klöpping. Hij heeft ook wel wat losgemaakt. Maar de redder zou te veel eer zijn. Ik ben eigenlijk heel optimistisch over de toekomst van journalistiek.’

Waarom?
We vinden de weg naar digitale verdienmodellen. We zijn er nog niet en zeker nog niet met al onze merken. De klassieke functies van krant naast het nieuws zijn allemaal overgenomen door nieuwe spelers en modellen. Je kijkt niet meer in de krant wat wordt het weer morgen, maar je kijkt op internet of het over een half uur regent. En dat is gratis. Dus gaat meer over journalistiek dan ooit. Het is het enige waarmee je je onderscheidt. Dat is op zich goed nieuws maar het is wel de uitdaging dat je dat lukt.’

Wat gaat u doen met John de Mol?
‘Dat moet je niet aan mij vragen. Vraag het aan hem. Ik vind zijn houding onbegrijpelijk eerlijk gezegd. De keer dat hij gesproken heeft, heeft hij gezegd ‘ik wil geen patstelling voor het bedrijf’. Dat komt hij niet na. Het is niet in het belang van de onderneming wat er nu gebeurt.  In die zin erger ik mij er wel aan. Tegelijk is zonder dat wij het wilden het hele proces de best denkbare PR voor Mediahuis in Nederland geweest.’