‘De EO wilde niet dat ik naar Jinek zou gaan’

Hij verkleedde zich als vrouw, gebruikte harddrugs, danste op het podium en had het ene vriendje na het andere. Thony was ieder weekend in de meest ordinaire gay clubs te vinden. Totdat God ingreep.’

Zo begint het artikel op de EO-jongerensite BEAM dat een storm aan verontwaardigde reacties opriep. Toen Thony Kraamer uit het Zeeuwse Goes het interview gaf, had hij wel rekening gehouden dat er reacties zouden komen. Maar dat het zo storm zou lopen en de landelijke media er massaal op zouden duiken, nee, dat had hij niet verwacht. Spijt heeft de 19-jarige verkoper in een kledingwinkel niet. ‘Ik ben juist blij dat er zoveel publiciteit is geweest, want nu is de discussie over homoseksualiteit binnen het geloof tenminste op gang gekomen.’

Nadat Kraamer zijn verhaal eerder had gedaan in het tijdschrift De Oogst (‘een christelijk blad, bedoeld voor mensen wier hele leven van het geloof doortrokken is’), nam hij zelf contact op met de EO. ‘Ik wilde dat er meer openheid over homosek­sualiteit zou komen en via de EO kon ik veel mensen bereiken. Zo kwam mijn verhaal bij BEAM terecht. Een redacteur kwam bij mij in de winkel voor het interview. Het was een prima gesprek. Voordat het artikel op de site kwam, kreeg ik de tekst nog gemaild, maar ik was op dat moment zo druk met van alles en nog wat dat ik er nauwelijks naar heb gekeken. Ik heb wel een aantal correcties doorgegeven, alleen waren die maar ten dele doorgevoerd. Dat zag ik pas toen het artikel was gepubliceerd. Nu begrijp ik goed dat er misverstanden zijn ontstaan, al verwijt ik de EO niets. Ik had er gewoon zelf kritischer naar moeten kijken.’

Achteraf gezien had het artikel best genuanceerder gekund, vindt Kraamer. ‘Als je het interview leest, krijg je bijvoorbeeld de indruk dat ik flink werd tegengewerkt door de school waarop ik destijds zat, maar ik heb juist veel steun van ze gehad. Dat deel van het verhaal ontbreekt in het interview. Ook had ik het idee dat de interviewster niet heel goed weet hoe het er in de gayscene aan toe gaat. Er stond bijvoorbeeld dat ik me ging verdiepen in de gay lifestyle en handtasjes kocht, alsof ik een soort stappenplan volgde. Achteraf gezien had ik die passage liever anders geformuleerd gezien.’

Genezen homo
Nadat het interview was verschenen op de BEAM-site, barstte er een storm van kritiek los. Eerst gingen de sociale media los, daarna begonnen de reguliere media erover te schrijven. En toen kwam de EO met excuses. Niet voor het interview zelf, zo lichtte Andries Knevel toe in het Radio 1-programma De Ochtend, maar voor de ophef die was ontstaan. Kraamer: ‘Dat de EO met excuses kwam, vond ik echt slap. Ik heb dat ook tegen ze gezegd. De EO wil iedereen te vriend houden. Ik vind: je bent christelijk of je bent het niet, maar je moet niet zoals de EO proberen van twee walletjes te eten. En dan Knevel die het excuus nog weer verder gaat afzwakken – wat een slap gelul.’

Kraamer ergerde zich bovendien aan de berichtgeving over de excuses. Media als NRC en Het Parool schreven dat de EO excuses had aangeboden voor het interview met een ‘genezen’ homo. Een fout woord, vindt Kraamer, ook als stond het tussen aanhalingstekens. ‘Ik ben niet genezen, want je geaardheid kun je niet veranderen. Door de invloed van God ben ik weliswaar gestopt om actief homo te zijn, maar dat betekent natuurlijk niet dat ik genezen ben.’
Onder andere De Telegraaf en Het Nederlands Dagblad schreven niet ‘genezen’, maar ‘bekeerde homo’. Wat vindt Kraamer daarvan? ‘Ja, dat vind ik eigenlijk veel beter. Goh, schreef De Telegraaf dat? Toch wel bijzonder dat zo’n sensatiekrant zo’n mooi woord kan bedenken.’

Jinek
Kraamer kreeg veel verzoeken voor interviews, maar de meeste sloeg hij af. Spuiten en Slikken van BNN (‘kende ik niet, maar ik hoorde dat het vooral om sensatie draait’) en RTL (‘die willen de christenen toch maar in een hoekje zetten’) kregen nul op het rekest, maar op een verzoek van late night-programma Jinek besloot Kraamer wel in te gaan. ‘Dat is een programma van de publieke omroep en ik heb dan toch het idee dat die het meest neutraal zijn. Al moet ik zeggen dat ik vooraf wel op mijn hoede was. Ik dacht: ze zullen zo’n lulletje als ik wel even gaan afmaken voor de kijkcijfers. Mensen in mijn omgeving raadde me ook af om te gaan. En ook de EO wilde niet dat ik naar Jinek zou gaan.’

Enigszins tegen de zin van ­Kraamer wierp een EO-woordvoerder zich op als zijn persvoorlichter en communicatieadviseur. ‘Ze wilden dat ik ze op de hoogte zou houden van de verdere stappen die ik in de media zou zetten. Toen ik zei dat ik toch naar Jinek zou gaan, stelde de BEAM-redactrice voor om mee te gaan, maar daar heeft de redactie van Jinek een stokje voor gestoken; ze waren bang dat de EO mijn verhaal te veel zou “kleuren”. Wat me bovendien opviel, is dat de EO-woordvoerder mij steeds wilde overtuigen van zijn privéstandpunt hierover, namelijk dat je als christen heel goed praktiserend homo kunt zijn. Dan belde hij me in de winkel, terwijl ik het druk had, en bleef maar discussiëren. Ik vond dat niet erg professioneel.’ 

Uiteindelijk viel het interview bij Jinek alleszins mee, sterker nog, Kraamer genoot ervan. ‘Ik vond het heerlijk om te doen, ik voelde me ontspannen en de tijd vloog voorbij. Alle lof ook voor Eva en haar team: alles was perfect geregeld, ik werd met de taxi opgehaald en weer thuisgebracht, de redacteur met wie ik het voorgesprek voerde was kundig en ik kreeg alle ruimte om mijn verhaal te doen. Toen ik bij het voorgesprek vertelde dat ik nog allemaal foto’s uit mijn wilde periode had, vroeg de redacteur of ik die kon sms’en. Wat ze me niet hadden verteld, was dat die foto’s tijdens het interview op een groot scherm achter ons te zien waren. Ik vond het niet erg, want ik had zoiets wel verwacht. Ik kan me wel voorstellen dat het als een onaangename verrassing kan voelen als je wat naïever bent.’

Aan het einde van het interview vertelt Kraamer dat hij een relatie met een jongen had beëindigd omdat hij te veel onrust van binnen voelde. Als Jinek tegenwerpt dat een relatie met iemand het meest waardevolle is wat je in je leven kunt bereiken, antwoordt Kraamer: ‘Het meest waardevolle is mijn relatie met de heer en dat ik hem in mijn leven laat.’ Kraamer nu daarover: ‘Toen ik dat had gezegd, viel Jinek even stil. Wat ik daaruit opmaak? Dat een mens niets kan inbrengen tegen Gods woord. Waarmee ik bedoel dat mensen die Gods gevoelswereld niet kennen en doorleven, zich moeilijk kunnen voorstellen bij wat ik voel.’

Gladde rug
Kraamer hoopt dat hij de discussie over homoseksualiteit binnen het geloof op gang kan houden. ‘Ik krijg nu allerlei uitnodigingen om lezingen te houden en ik weet zeker dat dat door mijn optreden bij Jinek komt. De tv heeft nog altijd een enorme impact en als mensen dan zien dat je aardig uit je woorden komt, komen de uitnodigingen vanzelf binnen. Het zou mooi zijn als ik hier mijn werk van kan maken. Binnenkort heb ik een gesprek om te komen werken voor een christelijke organisatie.’

Nu het mediastormpje weer is gaan liggen, maakt Kraamer de balans op. Hij vindt over het algemeen dat de media hun werk naar behoren hebben gedaan. Hij heeft voor zijn gevoel goede interviews gegeven aan Jinek en de christelijke radiozender Groot Nieuws Radio. Hij stoort zich niet echt aan negatieve berichten en beledigingen op sociale media. ‘Voordeel is dat ik zelf geen kranten lees en nauwelijks tv kijk, dus veel krijg ik niet eens mee. Ook ben ik niet de hele dag op de sociale media te vinden. Bovendien ben ik een nuchtere Zeeuw met een gladde rug waar alles vrij makkelijk vanaf glijdt. Het heeft geen zin mensen te willen veranderen die zo verhard zijn van binnen, alleen God is daartoe in staat.’