‘Op GeenStijl was ik die asielzoekerknuffelaar’
Zijn bloemenkwekerij (annex kruidenierswinkel voor asielzoekers) bevindt zich pal tegenover het voormalig Vakantiepark Oranje, de plek waar hevig tumult ontstond toen staatssecretaris Dijkhoff aankondigde er nog eens zevenhonderd extra vluchtelingen te willen huisvesten. De dag na het bezoek van de bewindsman kreeg Jan Voortman 31 journalisten op bezoek.
‘Journalisten zijn ook maar gewoon mensen, net als asielzoekers. De een is leuker dan de ander, maar als je ze open en positief benadert, krijg je ook veel positiviteit terug. Zo ga ik om met de vluchtelingen die bij me in het tuincentrum komen en zo behandel ik journalisten die mij willen interviewen. Ik schenk een bakkie koffie en beantwoord vriendelijk alle vragen. De dag na het bezoek van Dijkhoff stonden ze hier allemaal, ik heb op woensdag 7 oktober, 31 journalisten te woord gestaan. Ik dacht: ben ik nou zo bijzonder? De Volkskrant, het AD, De Telegraaf, Het Dagblad van het Noorden, TV Drenthe, NOS, RTL… Ze zaten allemaal bij mij aan de bar, terwijl ik een balletje gehakt voor ze maakte. Ik ben een joviale jongen, iedereen moet het naar de zin hebben. Ik heb ook weinig klachten over die mensen: ze waren aardig, beleefd en verdraaiden mijn woorden niet.
Bij GeenCommentaar, de oostelijke evenknie van GeenStijl, ligt het anders. Ook zij kwamen langs. Ik zag ze aankomen en dacht: shit, hoe pak ik dit aan? “Zo, dus jij bent asielzoekerknuffelaar?”, was de eerste vraag die ze mij stelden. Oh oh, dacht ik. Maar toen besloot ik de bal terug te kaatsen, ik zei: laten we het eens omdraaien. Stel, jij bent vluchteling. Wil je dan de goot ingetrapt worden of wil je aardig en met respect behandeld worden? Zo probeerde ik alle vervelende vragen zoveel mogelijk te pareren door een tegenvraag te stellen. Ik heb ooit ruim dertien jaar voor de klas gestaan en mijn ervaring als leraar kwam bij dit interview goed van pas, haha. Die verslaggever memoreerde ook nog dat de vluchtelingen allemaal nieuwe mobieltjes hebben en op nieuwe schoenen rondlopen. Weet je, zei ik, jouw achterban roept dat soort dingen misschien. Maar als jij zelf op de vlucht moet, neem je dan je oude of je nieuwe telefoon mee? En doe je je oude schoenen aan, of die nieuwe waar je het lekkerste op loopt? Ach ja, het filmpje van “Jan de asielzoekerknuffelaar” kwam op YouTube terecht en op de site van GeenStijl.
Ook PowNews heb ik hier geregeld op bezoek gehad, die gaan op dezelfde manier te werk als GeenStijl. Mijn vriendin heeft liever niet dat ik met ze praat, maar zelf zie ik het als een uitdaging. De laatste keer dacht ik dat Rutger Castricum zou komen, maar toen zag ik opeens een verslaggeefster op mijn erf staan. Ik liep naar haar toe, gaf haar een gigantisch dikke knuffel en zei: dit heb ik altijd al een keer willen doen, want ik vind je zo’n lekker ding! Toen stond het alvast 1-0 voor mij, haha. Zo ben ik gewoon, ik pak alles met humor aan. Het interview ging verder prima. Ik vertelde dat ik altijd een vakantiegevoel krijg als ik al die hoofddoekjes aan de overkant zie. Nou, die zin hadden ze er natuurlijk uitgehaald. Kijk maar op mijn Facebook-pagina, daar staat het nog – het item heeft me veel likes opgeleverd. Maar zonder gekheid, als je de NOS spreekt, of een grote krant, dan weet je dat ze goed met je woorden omgaan. Maar die lui van GeenStijl en PowNews gaan knippen en plakken, waardoor je woorden compleet uit de context kunnen worden gehaald. Daar moet je echt voor oppassen.’
Vechtpartij
‘Persoonlijk heb ik weinig problemen met asielzoekers. Ik sta vrij in het leven, ben overal in de wereld geweest en schrik niet zo snel van vreemde mensen. Ze komen bij mij in de winkel, spelen voetbal hierachter en op vrijdagmiddag komen de moslims hier bidden. Ik heb ruimte genoeg, dus waarom niet? Bovendien verdien ik eraan, want het bedrijf moet ook draaiende gehouden worden, zo eerlijk ben ik ook. Maar veertienhonderd asielzoekers in een dorp van 140 inwoners is wel een beetje asociaal. Ik was te gast bij Pauw en daar heb ik de vergelijking gemaakt met Amsterdam. Als daar 9 miljoen asielzoekers zouden komen, want dat is dezelfde verhouding, zou de wereld te klein zijn. Ik vond het jammer dat ik bij Pauw niet vaker aan het woord kwam, zat mezelf echt op te vreten. Diederik Samsom kreeg veel tijd om zijn verhaal te doen, waardoor er voor mij maar weinig tijd overbleef.
Als je dat soort programma’s ziet, dan lijkt het wel of er nog maar twee mogelijkheden zijn: je bent voor óf je bent tegen. Kijk naar die inspraakavond in Steenbergen, vreselijk. Persoonlijk denk ik dat de media die tegenstelling extra in de hand werken. Laatst was er een vechtpartij in een asielzoekerscentrum, echt alle media berichtten erover. Binnenkort wordt hier vlakbij een discotheek geopend, nou, ik kan je op een briefje geven dat daar ook gevochten zal worden. Maar zo’n vechtpartij haalt echt niet alle landelijke kranten en tv-programma’s. Alles rondom vluchtelingen wordt uitvergroot. Ik heb dit jaar in mijn winkel vier mensen op diefstal betrapt: drie Nederlanders en één vluchteling. Maar journalisten zullen eerder aanslaan op zo’n stelende vluchteling dan op een stelende autochtoon. Waardoor een aantal mensen zich weer geroepen voelt om te zeggen: zie je wel, ze stelen allemaal.’
Kunstgebitten werpen
‘Het maakt nogal uit welke krant je leest. De Telegraaf – ik heb ’m zelf ook – doet soms aan stemmingmakerij. Ik ken een aantal mensen bij die krant goed omdat ik ooit geregeld het nieuws haalde met de Nederlandse kampioenschappen kerstbomen gooien, handtas werpen, rollator racen en noem het allemaal maar op. Hart van Nederland, Giel Beelen, Edwin Evers, ze vonden het allemaal leuk dat ik die gekkigheid organiseerde en ze wilden het me allemaal in “mien Drents” horen vertellen. Dit jaar wilden we trouwens de kampioenschappen kunstgebitten werpen organiseren – in twee categorieën, boven en onder – , maar dat gaat helaas niet door omdat een deel van de organisatie het heeft laten afweten. Maar goed, dat terzijde, ik ken dus een aantal mensen bij De Telegraaf. Zij vertellen mij dat vroeger al die journalisten gewoon een goed vast salaris kregen, maar dat het tegenwoordig heel anders gaat. Nu krijgen ze een fooi en worden ze extra betaald als een stuk wordt geplaatst. En hoe krijg je een stuk in de krant? Door relatief negatief op bepaalde zaken te reageren. Ik word soms niet goed hoe negatief die krant sommige zaken benadert. Maar ach, de lezers van die krant willen dat blijkbaar lezen.
Gisteren werd ik gebeld door een redacteur van Libelle, ze zochten een vrouw in Oranje die iets over de vluchtelingen zou kunnen vertellen. Ik zei: wil je een positief of een negatief stuk? Een positief stuk, was het antwoord. Dus toen heb ik mijn vriendin naar voren geschoven. Ze komen haar hier interviewen en volgende week gaat mijn vriendin naar Amsterdam voor de fotoshoot – dat is toch super? Zo kan het dus ook.
Soms voel ik me een beetje een PR-man, maar dat komt omdat ik overal tussen zit en me met iedereen bemoei. Dat was ook zo toen RTV Drenthe hier een camper neerzette. Dat was vorig jaar, toen de eerste groep asielzoekers arriveerde. RTV Drenthe wilde zich een beetje meten met de grote jongens NOS en RTL. Dus hadden ze bedacht dat ze hier een week lang vanuit een camper zouden berichten over de asielzoekers in Oranje. Super vond ik dat, want zo krijg je een goed beeld van wat er werkelijk speelt hier. Alleen de journalist die dat moest doen, Ronald Oostingh, was nog een behoorlijk onervaren jochie van 22, 23. Ik zei: weet je wat, ik heb het niet zo druk, dus ik ga jou helpen. Iedere dag bedachten we samen wie hij zou kunnen interviewen, we vroegen de vluchtelingen om te komen voetballen zodat hij leuke beelden kon draaien, man het was hartstikke leuk! Mede dankzij die reportages heeft Ronald een mooi contract ergens in Hilversum gekregen. En terecht, want door die uitzendingen kregen de vluchtelingen een gezicht en dat is belangrijk. Als ze een gezicht en een naam krijgen, denken mensen: verrek, dat is een aardige vent, het zou zonde zijn als die weer weggaat uit Nederland.’
Jan Voortmans lessen voor de pers
• Sla niet aan op alles wat rondom vluchtelingen gebeurt. Het gevaar bestaat dat zaken uitvergroot worden en er een vertekend beeld van de werkelijkheid ontstaat.
• Iedere journalist moet zich realiseren dat hij de keuze heeft om een positieve of een negatieve invalshoek te kiezen.
• GeenStijl en (voorheen) PowNews gaan vooringenomen te werk. Meer neutraliteit zou ze sieren.
Praat mee
1 reactie
Dolf Rogmans, 29 oktober 2015, 20:26
Het artikel is gecorrigeerd. Aanvankelijk stond er dat GeenStijl bij Voortmans langs ging. Dat klopt niet. Het gaat om de website GeenCommentaar. GeenStijl heeft het filmpje van GeenCommentaar wel ‘geëmbed’ op haar site. Met dank aan GeenStijl voor de oplettendheid en excuses voor de verwarring.