VPRO gaat ook zelf onderzoek doen naar omstreden Kaag-documentaire

Reactie hoofdredactie VPRO inzake documentaire Sigrid Kaag. https://t.co/WisXw2u1f3

— vpro (@vpro) July 1, 2021

“We trekken ons de ontstane commotie zeer aan, het raakt iedereen bij de VPRO waar we de onafhankelijkheid van het maken, zonder inmenging van derden, hoog in het vaandel hebben staan. Des te meer reden om ons de kritiek aan te trekken en lessen te trekken voor de toekomst.” Hoewel de VPRO nog steeds van mening is dat D66 en het Ministerie van Buitenlandse Zaken geen vergaande invloed hebben gehad, constateert de omroep ook dat een aantal zaken niet goed zijn gegaan.

Eerder maakte het Commissariaat voor de Media bekend dat het een onderzoek overweegt over mogelijke politieke beïnvloeding, naar aanleiding van de VPRO-documentaire Sigrid Kaag: Van Beiroet tot Binnenhof. Bij de totstandkoming kreeg D66 veel invloed, blijkt uit gewobte documenten.Het Commissariaat wijst op eerdere politieke documentaires waarbij partijleiders van nabij werden gevolgd.

“Eerder werden vragen gesteld over de BNNVARA-documentaire over Jesse Klaver, het interview op NPO Radio 1 van Jort Kelder met premier Mark Rutte en de veelvuldige aanwezigheid van ministers Ollongren en Kaag in het programma M. Daarbij werd gesignaleerd dat het televisiebedrijf van de partner van minister Ollongren opinie- en satirische programma’s produceert voor de publieke omroep, waaronder het programma M.”

Hoewel het omroepen vrij staat zelf vorm en inhoud van hun media-aanbod vorm te geven, moet dit zonder (overheids)invloeden tot stand komen. Het Commissariaat houdt daar toezicht op.

De VPRO zegt dat de documentaire zonder beïnvloeding tot stand kwam, maar uit via GeenStijl gepubliceerd mailverkeer blijkt een amicale verstandhouding, welwillendheid na te denken over wijzigingen en soms vergaande bemoeienis vanuit D66 en het ministerie.

“Het Commissariaat heeft over deze kwestie vandaag contact gehad met zowel de VPRO als de NPO en overweegt een onderzoek”, schrijft de toezichthouder in een korte verklaring. Ook NPO-Ombudsman Margo Smit gaat de kwestie onderzoeken.

Media-ethicus Huub Evers zegt bij de NOS dat de VPRO gezien alle gepubliceerde documenten niet kan volhouden onafhankelijk te hebben gewerkt. “De VPRO stond kennelijk wel open voor politieke druk en zelfs voor pogingen om beelden te manipuleren. Dat is blijkbaar overwogen bij die autogordel. Als het technisch haalbaar was, hadden ze het mogelijk nog gedaan ook, lees ik. Dat zou heel erg kwalijk zijn geweest.”

De VPRO liet onderzoeken of het technisch mogelijk was een door Kaag niet-gedragen autogordel via videobewerking te corrigeren. De beelden bleven in de documentaire omdat videobewerking omslachtig en uiteindelijk niet effectief zou zijn.

Kaag stelde eerst dat ze zelf nooit direct contact heeft gehad met de makers, maar paste die verklaring later aan. Er zou namens haar wel zijn gevraagd om sommige wijzigingen door te voeren, zoals de autogordels en een opmerking over een van haar kinderen.

GeenStijl, dat de documenten in handen kreeg door een Wob-verzoek van een lezer, heeft zelf een nieuw Wob-verzoek ingediend rondom de totstandkoming van de documentaire.