Al Araby TV pakt kritische journalisten aan

Al Araby TV begon in januari van dit jaar met uitzendingen vanuit Londen als een zender die de “waardes van de Arabische lente” zou verdedigen. “We zijn niet in regimes, zakenlieden of religieuze extremisten geïnteresseerd”, liet directeur Islam Lotfy begin dit jaar weten. Het station was, volgens Lotfy, “gepassioneerd door wat gewone mensen bezig houdt, hun levens en dromen”.

De droom van een populair Arabisch tv-station dat behalve politiek en nieuws (60%) ook entertainment (40%) zou brengen, vooral bedoeld voor jongeren, ligt in duigen met lage kijkcijfers en een crisis op de redactie. Mastermind achter het project is het vroegere Arabisch-Israëlisch parlementslid Azmi Bishara, nu vooraanstaand adviseur van de emir van Qatar sjeik Tamim bin Hamad al-Thani.

Financier van Al Araby TV en van het gelieerde dagblad Al Araby Jedid (on-line en gedrukt) is het Qatari mediabedrijf Fadaat Media. Het meer op jongeren gerichte Al Araby TV moest een soort neutrale tegenhanger worden van Al Jazeera, eveneens in handen van Qatar, waarvan de Arabischtalige uitzendingen teveel worden gezien als propaganda voor de Moslimbroederschap. Door zijn media te diversifiëren wil Qatar zijn politieke invloed, in het verleden deels te danken aan Al Jazeera, behouden en alle opties open laten.

Bij het opzetten van Al Araby TV werden dan ook kosten noch moeite gespaard. Het station werd gehuisvest in Londen, bastion van vrije media, en er werden professionele journalisten, producers en nieuwslezers aangetrokken. De ontslagen journalisten Nawal al-Maghafi, Yasser Bardissy, Ahmed el-Sheikh, Pierre Kesserwani en Rima Marrouch waren eerder werkzaam bij de BBC. De Algerijns-Nederlandse onderzoeksjournalist Abdelali Ragad werkte eerder bij Radio Nederland Wereldomroep.

Al vrij snel nadat de uitzendingen dit jaar begonnen was er, volgens de betrokken journalisten, sprake van spanningen op de redactie. Het management bleek, net als in Qatar waar vakbonden verboden zijn, niet geporteerd van activiteiten van een NUJ-chapel (afdeling) op de werkvloer. Met het uitzenden van oude Arabische speelfilms werden geen jonge kijkers getrokken en het management liet de politieke agenda van Qatar zwaarder wegen dan onafhankelijke journalistiek.

Nadat de NUJ met een rechtszaak dreigde wegens onrechtmatig ontslag bond Al Araby TV in en werd een compromis bereikt: het werd de vakbond toegestaan activiteiten te ontplooien onder het personeel (dit is overigens gewoon de wet in de UK) en twee van de zes ontslagen werden ongedaan gemaakt. De vier andere journalisten kregen drie maanden salaris mee naar huis.  Een van hen overweegt nu een rechtszaak tegen Al Araby TV aan te spannen wegens “werk gerelateerde stress en depressie”.

TV blijft de belangrijkste nieuwsvoorziener in de Arabische wereld, maar onafhankelijke stemmen worden amper of niet gehoord. Het geld en de lange arm van de regimes blijven, tot in het “vrije” Europa, bepalen welke versie van het nieuws de Arabische kijkers te zien krijgen.