Ahmet Altan schrijft boek ‘Ik zal de wereld nooit meer zien’

Altan is oprichter en hoofdredacteur van het Turkse dagblad Taraf, dat na de mislukte staatsgreep in juli 2016 werd verboden. Toen was hij al vier jaar geen hoofdredacteur meer. Hij heeft levenslang gekregen wegens ‘deelname aan de coup’. Net als zijn broer Mehmet die eveneens journalist is. En wat doet een schrijver die levenslang vastzit? Hij schrijft een boek, dat de geur heeft van Kafka, maar soms ook, door zijn filmische beschrijvingen, van Fellini of Louis de Funès.

Altan zag zijn arrestatie aankomen, zo wordt al op de eerste pagina duidelijk. Hij belandt in een middeleeuwse gevangenis waar hij twaalf dagen in voorarrest zit. Ondanks die ontberingen weet hij van zijn verblijf soms iets luchtigs te maken. Het eten is er altijd hetzelfde, maar tijdens het ‘luchten’ (in colonnes heen en weer lopen op de gang) roept hij zijn medegevangenen op hun lievelingsgerecht te noemen. Ook later, nu hij als ongelovige in zijn huidige gevangenis zijn cel moet delen met twee islamitische medegevangenen, zit er humor in de dialogen.

Herkenbaar zijn de beschrijvingen van de rechtszittingen zoals die in het huidige Turkije worden gevoerd. Een snerende rechter: ‘Had u zich maar beperkt tot het schrijven van romans en u verre gehouden van politiek’. Een onverschillige rechter, zoals Altan die beschrijft: ‘Het was alsof de woorden van de verdachten en de advocaten tegen zijn voorhoofd botsten en op de balie uiteenvielen.’ Advocaten die de mond worden gesnoerd en slechts enkele minuten krijgen voor hun pleidooi. En de absurditeit van de aanklachten: voor een van de artikelen waarvoor Altan levenslang heeft gekregen wegens ‘deelname aan de coup’ is hij ook veroordeeld als ‘marxistische terrorist’.

‘Ik zal de wereld nooit meer zien’, is vooral een eerlijk boek. ‘Ik ben geen dappere man. Ik ben iemand die dapper wil zijn’, schrijft hij nadat het vonnis van levenslang is uitgesproken. Het is de schrijver in Altan die vertelt en zijn ego toont. Prachtig zijn de verhalen die hij van medegevangenen optekent en ontroerend de eerlijkheid waarmee hij zijn emotionele worsteling over zijn gevangenisstraf toont. Hij is gelukkig onverslagen.