Aanval van Forum voor Democratie op SBS-verslaggever is ‘nieuw dieptepunt’: ‘We kunnen dit niet over onze kant laten gaan’

Het verbaast me hoe iedereen - de media en deze vakbond voorop - te hoop loopt om het filmpje van FvD-Kamerlid Gideon van Meijeren te veroordelen. Los van wat je mag vinden van zijn partij en het gedachtegoed dat zij uitdraagt, zien we hier een Kamerlid dat voor diverse camera’s en microfoons wordt ondervraagd over uitspraken (‘We worden bestuurd door reptielen’) van zijn partijleider, die volgens tv-persoonlijkheid Johan Derksen ‘geliquideerd’ zou moeten worden.
Van Meijeren probeert fatsoenlijk antwoord te geven. Nadat hij heeft uitgelegd dat ‘reptiel’ ook ‘verachtelijk wezen’ betekent, moet hij reageren op een hem niet bekende - en ook niet bestaande - uitleg van het woord ‘liquideren’: weggestuurd worden. Volgens de vragenstelster staat die betekenis in de Dikke van Dale, om even later nog toe te voegen dat zij dat wél in dit woordenboek heeft opgezocht.
Diezelfde avond nog maakt ze mooie sier in het goed bekeken tv-programma Vandaag Inside, waar onder meer Derksen haar alle lof toezwaait dat ze die Van Meijeren met haar scherpe vraagstelling toch maar even mooi heeft klemgezet. Haar leugentje, de basis van deze ‘scoop’, is eruit geknipt.
Een blik in de Van Dale leert Van Meijeren dat de vragenstelster onwaarheid heeft gesproken, waardoor hij dus op valse gronden voor een breed mediapubliek voor schut is gezet. Hij besluit het er niet bij te laten zitten en bedient zich daarbij van eenzelfde methodiek als in tv-land niet ongebruikelijk is: hij framet de kwestie (‘riooljournalistiek’) om vervolgens met draaiende camera de verslaggeefster met haar fout te confronteren. Ook dat gesprek verloopt (met weggedraaide camera) op een fatsoenlijke manier. De verslaggeefster draait eerst om de hete brij heen, geeft dan schoorvoetend toe dat ze heeft gejokt, maar weigert vervolgens te rectificeren.
Aan het eind van het filmpje doet Van Meijeren alsnog een oproep aan de verslaggeefster om als een ‘nette journalist’ haar fout publiekelijk recht te zetten en niet de kant van de riooljournalistiek op te gaan. Hij bood haar daarmee alle ruimte om uit het frame van riooljournalist te stappen. Of, nog aardiger: te blijven.
Nou, misschien is de beroepsethiek in de loop der jaren wat gaan glijden, maar mij lijken waarheidsvinding en betrouwbaarheid nog steeds het hoogste goed voor serieuze nieuwsmedia. Het is niets meer of minder dan hun bestaansrecht, want daarmee onderscheiden ze zich bij uitstek van alle bronnen die in toenemende mate onwaarheden en nepnieuws verspreiden.
Door iemand met een leugen publiekelijk in een hoek te drijven en vervolgens te weigeren die erkende fout recht te zetten, treedt deze verslaggeefster m.i. enkele belangrijke journalistieke principes met voeten. Dat vind ik kwalijker dan de reactie van Van Meijeren waar iedereen nu over valt. In feite heeft hij in deze kwestie de rollen omgedraaid en is hij degene die hier aan waarheidsvinding heeft gedaan.
Naar ik vrees heeft de verslaggeefster met dit optreden de journalistiek geen goede dienst bewezen. Ze heeft criticasters van de gevestigde media een argument in handen gegeven en precies gedaan waarvan Baudet en consorten zo vaak worden beticht: mensen op de korrel nemen (figuurlijk hè), het verspreiden van onwaarheden, en niet bereid zijn die terug te nemen. Hoe geloofwaardig ben je dan nog?
Merkwaardig toch dat ik daar tot dusver niemand over hoor. Ik ben ook best benieuwd hoe de Raad voor de Journalistiek dit ziet.
Theo den Boer

Grotendeels mee eens. Ik vind de methode van Van Meijeren wel bijzonder kwalijk, maar zijn inhoudelijke kritiek klopt. Heb me ook verbaasd - en geërgerd - aan de eenzijdige collectieve verontwaardiging over het filmpje.