Zijn anonieme bronnen nooit meer dan roddel?

Daniela Hooghiemstra uit in haar column in de Volkskrant van maandag 25 mei 2021 onder de kop ‘Anonieme bronnen moet je eigenlijk niet geloven, maar nu Máxima het genre zelf omarmt, word ik er wel toe gedwongen’ forse kritiek op Máxima Zorreguieta - Moederland, het eerste deel van een tweedelig biografisch portret van koningin Máxima van Marcia Luyten, die ook columnist van de Volkskrant is. Wellicht het begin van een aanstekelijke polemiek.

Hooghiemstra beweert:
1. De biografie bevat inhoudelijke fouten, in vergelijking tot een eerdere Spaanstalige biografie, La construcción de una reina (‘De constructie van een koningin’). Zo bevat het Spaanse verhaal meer scherpe randjes van het liefdesleven van Máxima, waaruit blijkt dat ze doelbewust op jacht ging naar een partner met geld en macht.

2. De Nederlandse biografie is – overigens net als de Spaanstalige – op anonieme bronnen gebaseerd, de namen liggen in een kluis bij uitgever De Bezige Bij. Hooghiemstra:  ‘Veel mensen voelen zich door de verzekering dat de waarheid érgens is, al zo gerustgesteld, dat ze niet méér hoeven weten. Niet voor niets is 85 procent van de wereldbevolking religieus. Maar een kluis waar ik niet in kan, maakt mij juist onrustig en aangezien ik het portret dat Luyten van Máxima schetste wel erg rooskleurig vond (dapper, intelligent, hardwerkend, zorgzaam, trouw aan oude vrienden etc.)…’
Eindigend met: ‘…Anonieme bronnen moet je natuurlijk eigenlijk niet geloven, maar nu de koningin het genre zelf omarmt, word ik er haast wel toe gedwongen.’

3. De toon van Luyten is te zoetsappig, zoals over de grondaankoop door Máxima van 3.000 hectare in Argentinië : ‘‘Wortels in dierbare hectares moederland’ noemde Luyten deze aankoop poëtisch, maar zelf ben ik eerder geneigd het te zien als een door de Nederlandse belastingbetaler gefinancierde, goed geslaagde sociale inhaalslag.’

Marcia Luyten in een reactie, ook via Twitter: (nummering in aangebracht)
1 ‘Daniela Hooghiemstra haalt uit de Spaanstalige biografie van koningin Máxima twee apert onjuiste feiten aan. 1. Toen Máxima Zorreguieta naar NY verhuisde verbrak ze haar relatie met Tiziano Iachetti, en niet met Federico de Alzaga. 2. In Manhattan woonde ze een maand bij haar vrienden Fatima en Robert, niet bij Raúl Sánchez Elia. Bovendien is de naam van Cynthia Kaufmann verkeerd gespeld. Als twee feiten die Hooghiemstra uit La construcción de una reina haalt al niet kloppen, is de vraag welke andere onjuistheden het boek bevat.’

2. ‘Het gebruik van geanonimiseerde bronnen heeft zeker niet mijn voorkeur, zoals uitgebreid in het voorwoord van Máxima Zorreguieta, Moederland staat. In sommige gevallen is het echter onvermijdelijk. Parlementaire verslaggeving kan niet zonder. Een biografie over een koningin in de bloei van haar leven evenmin. Opmerkelijk is dat Hooghiemstra zelf een van de anonieme bronnen is die ik interviewde voor dit boek.’

3. ‘Tot slot insinueert Hooghiemstra dat mijn boek ‘rooskleurig’ zou zijn, waar ik ‘poëtisch’ zou melden dat prinses Máxima grond in Argentinië koopt. Het betreffende hoofdstuk gaat over het belang van grond, iets wat de Zorreguieta’s niet hadden. Mijn laatste alinea zegt het zo: “In een samenleving waarin afkomst samenvalt met het bezit van grond, was de positie van Máxima’s familie duidelijk. Hun status werd bepaald door de afwezigheid van landtitels. […] Jorge Zorreguieta drong door tot de bestuurlijke top van de gesloten landbouwaristocratie en verhoogde het maatschappelijk aanzien van zijn familie. Zijn dochter zou die sociale stijging voortzetten. Niet alleen klonk Máxima haar familie vast aan een oud Europees hof. Samen met Willem-Alexander zou ze in Argentinië eigenaar worden van huizen en land. Wortels in dierbare hectares moederland.”

Mijn boek is geschreven in een neutrale toon, met een neutrale blik. Anders dan Hooghiemstra niet vooringenomen. Ik laat de feiten voor zich spreken. De column van Hooghiemstra kan ik niet anders lezen dan als kwaadwillend. En dat terwijl Daniela Hooghiemstra net een goed en mooi boek over prinses Irene schreef. Ze heeft het gif niet nodig.’

Waarop Hooghiemstra antwoordt: ‘@Luyte Wat waar is en wat niet, weet ik niet, maar omdat beide boeken op onbekende bronnen gebaseerd zijn, kom ik daar ook moeilijk achter. Zonder verantwoording van bronnen is roddel helaas wat rest. Daar gaat de column over.’