Vijf reden waarom de overheid wint bij openheid

1. Tijd is geld ook al wordt dit vergoed uit publieke middelen
Ambtenaren en zeker de kenniswerkers bij de overheid besteden veel tijd aan het zoeken naar informatie. Actieve openbaarheid betekent een administratieve kostenbesparing van 15-20%.

Ook onderzoek naar de kansen van open data, laat zien dat de overheid zelf de (potentieel) grootste her gebruiker is van haar eigen informatie. Openbaarheid bespaart daarmee kostbare tijd en middelen.

2. De overheid is meer dan het stadskantoor
Veel mensen maken geen onderscheid tussen verschillende overheidsorganen. Het maakt voor een gemiddelde inwoner, burger of belastingbetaler niet uit of het nu een gemeente, provincie, ministerie of een semipublieke instelling is. Veel informatie blijft hangen binnen de muren van een organisatie.

Zo weten verschillende overheden niet van elkaar aan wie zij subsidies verstrekken of wie zij aanbestedingen gunnen. Fraude experts zeggen dat het gebrek aan transparantie tussen overheden zorgt voor grote risico’s.

3. Democratisch tekort, kost geld
Steeds meer overheden werken samen in allerlei gemeenschappelijke regelingen. Dat is voor bepaalde diensten volstrekt logisch maar zonder transparantie wordt controle daarop buitenspel gezet.

Bij de inkoop van thuiszorg, jeugdzorg en sociale werkvoorziening worden gemeenteraden buitenspel gezet, terwijl er over miljoenen wordt beslist. Driekwart van de raadsleden is van mening dat gemeenschappelijke regelingen een bedreiging vormen voor lokale democratie.

4. Gebrek aan transparantie hindert innovatie
Overheden die informatie niet actief delen, hinderen niet alleen noodzakelijke innovatie maar ook het vertrouwen in het openbaar bestuur. Het hergebruik van overheidsinformatie door derden levert nieuwe inzichten en toepassingen op. Doordat overheden deze met publieke middelen verzamelde informatie niet actief delen, wordt noodzakelijke innovatie gehinderd. Er kan veel meer met openbare informatie wanneer deze als open data wordt ontsloten. Juist nieuwe moderne wetgeving stimuleert actieve openbaarheid.

5. Transparantie is goed voor de economie
Actieve openbaarheid draagt niet alleen bij aan innovatie maar helpt ook de handel, nieuwe economie, startups, het bedrijfsleven en ondernemers. De commerciële waarde van transparantie en het delen van overheidsinformatie maakt nieuwe toepassingen mogelijk.

Sterker, studies naar de economische impact van open data laten ondanks verschillen zien dat de return of investment enorm is. Het levert niet alleen een miljardenbesparing op voor overheden maar ook het bedrijfsleven profiteert enorm. Daarnaast creëert het duizenden nieuwe banen en verbetert efficiency en publieke dienstverlening.

Het is dus niet alleen belangrijk dat de overheid actief informatie openbaar maakt maar ook op welke manier en in welke vorm. Uiteraard moet volgens de initiatiefwet open overheid rekening worden gehouden met privacy en veiligheidsrisico’s maar iedere dag dat overheden slechts schoorvoetend informatie delen, laten we kansen liggen.