Verhaal om van te janken

Het gaat slecht in papieren krantenland. Oplages dalen, adverteerders haken af en het antwoord is bezuinigingen. Geen nieuws. Hoe komt dat? Doordat lezers niet meer willen betalen voor nieuws, of omdat de eigenaren van veel krantenbedrijven in de afgelopen jaren met de verkeerde zaken bezig waren?
Wie het boek van Louis van de Geijn ‘Kranten ego’s kapitaal. De val van de regionale pers’ leest, eindigt niet met een vrolijk gevoel. Wat een stelletje prutsers hebben leiding gegeven aan de krantenbedrijven de afgelopen decennia. We hadden het als journalisten niet slechter kunnen treffen.
Pleit ons dat vrij voor de kaalslag die nu plaatsvindt, helpt het bij het oplossen van de huidige problemen? Misschien niet, maar het lucht wel op om eens te lezen dat het verval toch echt begon bij de stupide beslissingen aan de uitgeefkant.
Overigens is het niet Van de Geijn die dat oordeel velt. Hij blijft bewonderingswaardig koel onder al het geknoei dat hij beschrijft. Hij oordeelt niet tot nauwelijks, maar laat de feiten het werk doen. En die liegen er niet om.
Van de Geijn beschrijft de komst (2007) en het vertrek (2014) van de vreselijke Britse investeerder Mecom als eigenaar van krantenconcern Wegener. En dat alles tegen de achtergrond van de veranderingen in het Nederlandse medialandschap. In diezelfde periode begint en eindigt bijvoorbeeld dagblad De Pers en koopt De Persgroep het oude dagbladbedrijf PCM. Een bedrijf waarvan de rechter heeft vastgesteld dat er een ‘gebrek aan behoorlijk ondernemingsbestuur’ was in de periode dat Apax de eigenaar was.
Het is een periode in dagbladland waarvan Pieter Broertjes, toen hoofdredacteur van de Volkskrant ooit (ongeveer) heeft gezegd: wij gingen door met het maken van de krant terwijl de directies er een rotzooi van maakten. Dat gold ook voor de redacties van de Wegener-dagbladen. Het is een groot compliment aan de journalisten dat zij hun tijdelijke eigenaren hebben overleefd.Het geknoei met de verschillende bedrijven moet alles bij elkaar ruim meer dan 1 miljard euro gekost hebben.
Geld dat gebruikt had kunnen worden om de dagbladbedrijven klaar te stomen voor de toekomst zonder een enorme aanslag te plegen op de kwaliteit van het product.
Ik merk dat ik niet te vaak aan dat scenario moet denken. Stel dat al dat geld aan journalistieke innovatie was besteed. Hoe had het Nederlandse medialandschap er dan uitgezien?
Louis van de Geijn: Kranten ego’s kapitaal. De val van de regionale pers. Uitgeverij Atlas Contact. ISBN 9789045027173, € 21,99
Praat mee