Verdomhoekje
De internetjournalistiek heeft nog altijd geen beste reputatie. Knippen en plakken, kopiëren, aggregeren, jatten: het zijn allemaal associaties die kleven aan het werk van de internetjournalist. Hoe anders is dat in de krantenjournalistiek waar journalisten nog altijd werken volgens de principes van het oude vakmanschap. Hoewel, oud vakmanschap? In het boek ‘Uit doorgaans betrouwbare bron’ over de geschiedenis van het Eindhovens Dagblad, las ik de volgende zinnen over twee voorlopers van de Brabantse krant:
‘De redacteuren van de twee kranten beconcurreerden elkaar voornamelijk met de combinatie van schaar en lijmpot en een flinke stapel van elders geïmporteerde bladen. Zelf artikelen schrijven was er niet bij, afgezien dan van de kleine lokale nieuwtjes die meestal op het politiebureau werden verkregen.’
Zo werden legio kranten vroeger dus gemaakt: knippen en plakken, kopiëren, aggregeren en jatten. Het is jammer dat veel krantenjournalisten vaak denigrerend spreken over internetjournalistiek. Mogelijk kennen ze de geschiedenis van hun eigen medium niet zo goed.
Wie zich enigszins verdiept in die geschiedenis, komt er snel achter dat het de nodige tijd vergt voordat media volwassen worden. Zo zijn de eerste afleveringen van het NOS Journaal uit de jaren ’50 een vrolijke riedel aan filmpjes die in niets doen denken aan de huidige uitzendingen.
De Nederlandse internetjournalistiek is zeventien jaar oud en heeft de leeftijd van volwassenheid dus nog net niet bereikt. In 1995 kwam het Eindhovens Dagblad als eerste Nederlandse krant met een website. Opmerkelijk genoeg valt over deze mijlpaal niets te lezen in het eerder genoemde boek over de geschiedenis van deze krant. En dat terwijl de auteur, Cas van Houtert, destijds hoofdredacteur van het Eindhovens Dagblad was en het boek gepubliceerd werd in 2003.
Hetzelfde euvel geldt overigens andere historische boeken over media. In zijn geschiedschrijving van het NOS Journaal rept Ad van Liempt met geen woord over de online activiteiten van de NOS. In zijn boek over de historie van Elsevier, met de titel – o ironie – ‘Meer dan een weekblad’, schrijft Gerry van der Vlist niets over Elseviers pogingen om zich op internet te manifesteren. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.
Zo zit de internetjournalistiek dus niet alleen in het verdomhoekje van de journalistiek, maar ook in het verdomhoekje van de mediageschiedenis.
a.pleijter@gmail.com
Alexander Pleijter, hoofdredacteur van de Nieuwe Reporter en universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft het stokje over aan freelance journalist en docent webschrijven Jaap Meijers.
Praat mee
8 reacties
Marko Faas, 31 mei 2012, 17:54
De eerste Nederlandse journalisten die exclusief voor het web werken, zaten volgens mij bij Planet en World Online. Eerst nog alleen met nieuws over en op het web, maar begin 1998 (als ik het me goed herinner) heb ik de zogeheten newschannel opgetuigd. Met actueel nieuws. Deels van het ANP, maar ook live verslaggeving van de bombardementen op Kabul in 1998 en interviews zoals die met Poncke Princen. Volgens mij was ik bij World Online de eerste met een Nederlandse online nieuwssite?
Marko Faas, 31 mei 2012, 18:02
Nuance: Volgens mij was ik bij World Online de eerste met een Nederlandse online nieuwssite, die niet was verbonden aan een krant, persbureau of aan teletekst. Overigens: waren de NRC en het Parool al niet eerder dan 1995 online via De Digitale Stad in Amsterdam?
AlexanderPleijter, 1 juni 2012, 20:29
Goede vraag. Ik zou het niet weten. Volgens alle informatie die ik heb kreeg NRC in 1995 een eigen website. Of ze eerder online waren via Digitale Stad zou ik niet weten. Gek dat dat nergens goed gedocumenteerd is.
Jak Boumans, 2 juni 2012, 16:05
Maak jullie graag attent op het boek Toendigitale media nog nieuw waren - Pre-internet in de polder (1967-1997).
Dick van Eijk, 3 juni 2012, 14:28
NRC Handelsblad publiceerde vanaf 15 januari 1994 dagelijks een aantal artikelen op een plek binnen De Digitale Stad. Dit was niet op het world wide web, maar op een gopher-site. NRC Handelsblad was daarmee het eerste Nederlandse dagblad dat dagelijks online publiceerde. Het betrof formeel een experiment voor drie maanden, op initiatief van de redactie. Na die periode werd de bijdrage van NRC Handelsblad op last van de directie van de Nederlandse Dagbladunie, de toenmalige eigenaar van de krant, beëindigd: het was immers een experiment. Op 1 juli 2005 keerde de krant terug met een eigen website op http://www.nrc.nl. Ook de website was een redactie-initiatief. NRC Handelsblad was daarmee de tweede Nederlandse krant met een eigen website. Het Eindhovens Dagblad was de eerste.
AlexanderPleijter, 3 juni 2012, 22:42
@Dick: 1 juli 2005? Je bedoelt 1 juli 1995, neem ik aan?
Dick van Eijk, 4 juni 2012, 10:11
Uiteraard 1 juli 1995. Wat is dat al weer lang geleden ;)
hubert.smeets, 5 juni 2012, 13:04
Op het gevaar af in jezuïtische semantiek over het woord krant verzeild te raken, toch even de meest heroïsche ‘early adapter’ aan de vergetelheid ontrukken. Weekblad De Groene Amsterdammer verscheen eerder op het web dan NRC Handelsblad.