Verborgen werkelijkheid
Als Nederlands journaliste in Israël en de Palestijnse gebieden kan ik meepraten over de frustraties en belemmeringen in het vak. Maar wat, denk ik, veelzeggend is, dat ‘Het maakbare nieuws’, (DJ nr.9, 09.05.08) ook weer uitsluitend het bedrijven van journalistiek en het schoonvegen van de eigen straat centraal stelt.Het is toch vreemd dat geen enkele journalist uit het Midden-Oosten of een ander conflictgebied – ook Luyendijk zelf niet – zijn kritiek ter harte heeft genomen en een boek heeft geschreven over die andere dimensies van het conflict, die verder gaan dan de krantekoppen?
Ik heb dat in mijn boek ‘De belofte en het land’ wel trachten te doen. Twee jaar reisde ik duizenden kilometers dwars door Israël, de Westbank en Gaza langs een wirwar van hekken, hoge betonnen muren, greppels en verplaatsbare wegversperringen, op zoek naar de verborgen werkelijkheid achter het nieuws. Ik had een groot voordeel, dat vele collega’s hier helaas missen: tijd. Een van de verhalen in het boek kostte bijvoorbeeld drie maanden onderzoek en vertrouwen en contacten opbouwen. Een deel van de tijd bestond ook uit koffie drinken, over koetjes en kalfjes leuteren en lijntjes uitzetten. Bij alle situaties en gesprekken huldigde ik het credo: me zoveel mogelijk openstellen voor de verhalen van anderen en het vertrouwen van de geïnterviewden niet schenden, maar ook via anderen het waarheidsgehalte trachten te checken, want verhalen van betrokkenen in een conflict zijn per definitie subjectief.
Omdat de reis niet van tevoren nauwkeurig was uitgestippeld en de verhalen gebeurden zoals het leven zelf – onverwacht en spontaan – liepen heel wat gesprekken verrassend anders dan ik had verwacht. Natuurlijk waren er arme slachtoffers en geweldadige terroristen en bezetters, maar mensen waren nog zoveel meer. Bepaalde dingen blijven tegenover buitenlanders soms onbesproken uit wantrouwen en vrees voor represailles van de Shin Bet ( de Israëlische veiligheidsdienst) of van de eigen mensen. Het is een wereld waarin je op je tellen moet passen want ‘Feind hört mit’. Het is dus erg belangrijk om het vertrouwen en respect te winnen en de tijd te nemen om mensen te leren kennen. Haast wordt niet begrepen.
Tijdens mijn presentatie en lezingen in Nederland werd mij onmiddellijk de vraag gesteld : Wat is jouw politieke conclusie? Hebben zij gelijk of hebben de anderen gelijk? Ben je voor het rode team of voor de groenen? De Israëliërs of de Palestijnen?
Het Nederlandse publiek wil een duidelijke stellingname. Maar terugkijkend op mijn lange reis en alle gesprekken, moet ik bekennen dat er vele waarheden bestaan. De reis heeft mijn werk als journalist hier gecompliceerd, want ik heb steeds meer glimpen opgevangen van een andere werkelijkheid, waarin Israëliërs en Palestijnen een naam, een gezicht en een persoonlijke geschiedenis hebben gekregen.
Kortom er liggen vele versies van de realiteit in deze wereld, die alle het recht hebben om verteld te worden. De vraag is of het Nederlandse publiek op zo’n uitgebreide en genuanceerde, maar daardoor gecompliceerdere, berichtgeving zit te wachten.
Praat mee
2 reacties
Sonja, 13 september 2008, 15:12
Dit is een heel politiek correct stukje dat de feiten geweld aandoet. Dat het een issue zou zijn of je voor het rode team of voor het groene team bent of moet kiezen is een oversimplificatie die bedoeld is als excuus voor een enorm hiaat. Mevrouw dekt zich in, omdat zij ‘de mens’ zo belangrijk vindt, etc. Dat is om te beginnen al geen rationele keuze.
De suggestie die hier wordt gedaan over het bestaan van twee ‘teams’, Israël en Palestina, is dat we te maken hebben met gelijkwaardige opponenten. Natuurlijk is dat volslagen nonsens - hoewel helaas wel journalistiek comme il faut bij de Nederlandse commerciële massamedia. Het is echt ongelofelijke kul in de ogen van iemand die alleen al maar de middelbare schoolversie kent van het conflict.
“Maar terugkijkend op mijn lange reis en alle gesprekken, moet ik bekennen dat er vele waarheden bestaan.”
“Kortom er liggen vele versies van de realiteit in deze wereld”
Zijn internationale akkoorden en resoluties ‘vele waarheden’? En mensenrechten, zijn die ook in te delen in goed of fout? En wie worden er eigenlijk bezet en wie zijn de bezetters mevrouw Korkus, bent u dat misschien vergeten?
Bent u voor of tegen internationale akkoorden? Bent u voor of tegen mensenrechten? bent u voor of tegen landjepik? Bent u voor of tegen Apartheid, discriminatie, onderdrukking? Hoe moeilijk is dat nou?
Johan van Daal, 10 april 2009, 11:22
Misschien toch maar eerst even haar boek(en) lezen!