Terug naar de verzuiling met elke partij zijn eigen ‘journaal’?

“Politieke partijen en belangenorganisaties willen steeds minder afhankelijk zijn van de traditionele media. En zo hebben ze niet meer te maken met ‘vervelende journalisten’ die moeilijke vragen stellen,” aldus de mediahistoricus bij de NOS. Veel van deze nieuwe, alternatieve journaals stellen dat ze een geluid willen laten horen dat bij de traditionele media niet of te weinig aan bod komt.

Het doet Wijfjes sterk denken aan een nieuwe vorm van verzuiling, de periode in de vorige eeuw waarin alle media gelieerd waren aan de politieke opvattingen van hun katholieke, protestantse, liberale of sociaaldemocratisch zuil. “De tijd waarin media alleen gericht waren op de eigen achterban. Een combinatie van het bevestigen van het eigen gelijk en het bevechten van de andere groep.”

Volgens columnist Elma Drayer, auteur van het boek ‘Witte Schuld over identiteitspolitiek in Nederland’, is die situatie nu zelfs nog extremer dan tijdens de verzuiling. “Tijdens de verzuiling zorgden de voormannen van elke zuil ervoor dat de partijen toch met elkaar in gesprek bleven.” Dat is volgens Drayer nu niet het geval.

De trend van ‘een eigen journaal beginnen’ sluit volgens beide experts naadloos aan op die van de zogenoemde filterbubbel. Het is het resultaat van een gepersonaliseerde zoekopdracht, waarbij een website-algoritme selectief probeert te bepalen welke informatie de gebruiker zou willen zien, gebaseerd op informatie over die gebruiker. Bezoekers kunnen daardoor in een spiraal van eenzijdige informatie terechtkomen.

“De naam ‘journaal’ geeft de illusie dat er echt journalistiek wordt bedreven”, zegt Drayer. “Maar dat is flauwekul, ze willen alleen hun eigen boodschap kwijt.” Uiteindelijk zijn de journaals volgens Wijfjes vooral een manier om een andere doelgroep te bereiken. “In de reclamespotjes van de Zendtijd voor Politieke Partijen steken partijen nauwelijks nog moeite. YouTube zit vol nieuwe kijkers, vooral jongeren en iets oudere mensen, die afhaken bij de reguliere media.”