Taaltijdschrift Lingua nu ook weg bij Elsevier

De ruzie tussen wetenschappelijke tijdschriften en wetenschappelijk uitgever Elsevier over toegang via open acces en kosten voor abonnementen heeft tot het vertrek van weer een taalkundig tijdschrift geleid. Dit keer gaat het om het prestigieuze taaltijdschrift Lingua.
Volgens hoofdredacteur Johan Rooryck zit de frustratie hoog. “Ze zijn steeds meer macht naar zich toe gaan trekken”, zegt hij in een interview met NRC.next (betaald, via Blendle). “Ze maken enorme winsten, terwijl wij het meeste werk doen.” Rooryck is opgestapt, samen met de vier andere redacteuren en 31 leden van de redactieraad. Ze beginnen in januari een nieuw concurrerend tijdschrift Glossa bij de Britse uitgever Ubiquity Press, onder veel gunstigere voorwaarden.
Er zijn in het conflict met Elsevier al meerdere taaltijdschriften vertrokken naar Ubiquity Press. Ze werken samen in stichting LingOA voor de publicatie van de open acces-artikelen. Want hoewel Elsevier technisch gelijk heeft dat het bij bijvoorbeeld Lingua mogelijk is om open acces te publiceren denkt Rooryck daar iets anders over. “Strikt genomen klopt dat. Als een wetenschapper 1.800 euro betaalt is zijn artikel in Lingua open access. Maar als je de andere stukken wil lezen heb je nog steeds een abonnement nodig. Zo verdient Elsevier dubbel: aan het abonnement en aan open access.”
Rooryck noemt het idioot dat uitgevers steeds meer geld vragen terwijl de wetenschap wordt betaald met belastinggeld. In Slate zegt hij niet de verwachting te hebben met het nieuwe blad geld te verdienen, maar hij doet het “puur om idealistische redenen,. Ik heb er genoeg van”.
Zijn collega’s praten inmiddels ook met redacteuren van andere tijdschriften in de hoop dat ze het voorbeeld van Lingua volgen. De kritiek op Elsevier gaat ook op voor andere uitgevers.
Het vertrek van de redactie van Lingua trekt in ieder geval wereldwijd aandacht. Volgens linguïst Stefan Müller van de Vrije Universiteit Berlijn misbruiken commerciële uitgevers hun positie. Hij waarschuwt ook in een linguïsten discussiegroep dat mensen moeten oppassen nu te gaan werken voor Lingua. Elsevier heeft gezegd de posities opnieuw in te vullen, maar je kan je carrière om zeep helpen als je er op in gaat. ‘Ik zou er niet aan denken iemand aan te nemen die nu voor Elsevier zou gaan werken. Je beschadigd de reputatie van de gemeenschap en je zal niet profiteren van de reputatie van het blad nu die weg is.
Praat mee