Ruim vijftig landen beloven media beter te beschermen

De slotverklaring volgde na het eerste ministerieel overleg tussen ministers van Buitenlandse Zaken op uitnodiging van minister Stef Blok. De bewindslieden bespraken tijdens de digitale conferentie de vraag hoe de pers beter beschermd kan worden. De persvrijheid is de afgelopen jaren in de wereld steeds verder afgenomen blijkt ook uit de jaarlijkse World Press Freedom Index van Reporters Sans Frontières (RSF). Uit hun onderzoek komt naar voren dat de persvrijheid de komende tien jaar zal worden aangetast door vijf zware crises. En de Internationale Federatie van Journalisten (IFJ) meldt vandaag op de dag van de Mensenrechten de staat van de wereldwijde journalistiek in 2020. Sinds de IFJ dertig jaar geleden begon met het structureel bijhouden wanneer collega’s omkomen bij het uitvoeren van hun werk blijken er 2658 journalisten te zijn vermoord. Dit jaar staat de teller al op 42.

De slotverklaring is ook ondertekend door landen waar het al jaren slecht gesteld is met de persvrijheid zoals Rwanda, Sudan, Mexico, Qatar en Zimbabwe. Ze bungelen onderaan de persvrijheidsindex van Reporters Without Borders.

“Geen enkele journalist zou bang hoeven te zijn voor intimidatie, geweld of vervolging”, aldus Blok. Het onderwerp van de conferentie gaat hem aan het hart, zo bleek eerder uit zijn opinie bij het Financieele Dagblad. Zijn neef Sander Thoenes werkte voor de Financial Times en Vrij Nederland toen hij in 1999 in Oost-Timor werd vermoord door twee Indonesische militairen. Die zijn nooit vervolgd.

Als concrete uitwerking van de Ronde tafel met ministers trekt Nederland 7 miljoen euro uit om de persvrijheid en veiligheid van journalisten wereldwijd te bevorderen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken doet dit in samenwerking met UNESCO en de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties. Hierbij zal speciale aandacht zijn voor de positie van vrouwelijke journalisten, toegang tot informatie en het beëindigen van straffeloosheid van misdaden tegen journalisten.

Daarnaast wordt het Shelter City programma uitgebreid. Zestien Nederlandse steden bieden tijdelijke schuilplekken aan buitenlandse mensenrechtenverdedigers waar ze op adem kunnen komen en trainingen krijgen. Den Haag biedt de komende vijf jaar twee extra plekken per jaar voor journalisten die persoonlijk bedreigd worden.

En in 2021 gaat UNESCO driedaagse trainingen geven aan politieagenten en ander veiligheidspersoneel over de bescherming van journalisten tijdens protestbijeenkomsten en vrijheid van meningsuiting. Nederland financiert de trainingen.

Nederland introduceert dit jaar ook een forum voor rechters, aanklagers, advocaten juridische experts en instituties, dat jaarlijks zal terugkeren tijdens de World Press Freedom Conference. Doel is het uitwisselen van praktijkervaringen bij de bescherming van vrijheid van meningsuiting en de veiligheid van journalisten. Dit Forum of Legal Actors is een gezamenlijk initiatief met UNESCO, Free Press Unlimited en het Asser Institute for Public International Law. Meer bij Rijksoverheid / Dagblad van het Noorden