Rudi Vranckx blijft ervoor gaan

Vranckx heeft een soort ‘Best Of’ gemaakt van zijn dertigjarige carrière. In ruim 400 bladzijden reizen we mee met de Belgische VRT journalist en krijgen we uitgebreide versies van wat hij voor tv produceerde, gecombineerd met bespiegelingen over oorlog en journalistiek.

Het boek is behoorlijk fragmentarisch, maar dat is eerder een accurate weergave van het leven van een oorlogsverslaggever in jaren waarin het wemelt van de conflicten, dan een tekortkoming. Juist de opeenstapeling van oorlogsscènes laat goed zien hoe bepaalde regio’s vastzitten in een perpetuum mobile van geweld. Bovendien heeft ­Vranckx zijn eigen winkel binnen de VRT gecreëerd en is hij na al die jaren steeds meer in staat oorlogen te blijven volgen. Daarmee is Vranckx meer dan een ‘smokejumper’ die snel verslag doet van het zoveelste nieuwe conflict.

Overal klinkt zijn verontwaardiging door over de ellende en de hypocriete houding van het westen, tot en met de vaak mislukte buitenlandse interventies die situaties alleen maar moeilijker hebben gemaakt.

Wat opvalt is dat stukken integraal zijn overgenomen uit zijn eerdere boeken. Dat mag natuurlijk best in een verzameld werk, maar je moet voorkomen dat het leidt tot verwarring. Zo eindigt het boek met een bijlage over anderhalve eeuw oorlogsjournalistiek, die de indruk wekt van een recente observatie. Maar dan lees je over de Britse verslaggever John Simpson: ‘….slaagde er vorig jaar in om, vermomd in een boerka, Afghanistan binnen te dringen’. Dit stuk is geschreven in 2002.

De titel ‘Mijn Kleine Oorlog’ suggereert dat Vranckx ook andere zaken dan alleen journalistieke nieuwsgierigheid met zich meedraagt die hem motiveren. Vranckx zegt dat het vooral zijn strijd is voor de vrijheid om te kunnen getuigen.

Maar de meest intrigerende zin komt aan het eind, als hij schrijft over zijn moeder die tijdens WO II een broertje verloor, een ‘kleine oorlog’ uitvocht en lang in een psychiatrische kliniek zat. ‘Het gezicht van de oorlog schetsen als schild tegen de oorlog in ons eigen hoofd. Ik draag tenslotte jouw genen in mij’, richt Vranckx zich tot haar. Het is een opvallend element dat meer uitwerking had verdiend. Al denk ik dat de auteur dat teveel vond afleiden van de kern van zijn missie: de vrijheid om vooral van een ander soort strijd te getuigen.