Recensie: ‘Iedereen Journalist’

Het boek is geschreven voor gebruikers van sociale media, journalisten en aspirant journalisten. De teksten zijn kort en krachtig en lezen makkelijk weg. De paragrafen worden aangeduid met hashtags en samengevat in tweets.

De auteurs hebben een rijke carrière in de media achter de rug. Wansink als journalist en Schweitzer meer als trainer, kunstenaar en schrijver.

Om te beginnen analyseren de auteurs de journalistiek anno 2016 en constateren dat de journalist, die het publiek objectief informeert, goeddeels is verdwenen. Ook is het drukker geworden op het nieuwsfront. Journalisten zijn niet meer de enigen die het nieuws brengen dank zij de komst van de sociale netwerken en de telefoon mét camera en microfoon.
Schweitzer en Wansink vinden dat hierdoor veel slecht overwogen informatie wordt verspreid. Dat brengt uiteindelijk de democratie in gevaar, concluderen zij. Slecht geïnformeerde burgers zorgen voor slechte besluiten. Dus kunnen we volgens Schweitzer en Wansink niet zonder beroepsjournalisten die onafhankelijk en betrouwbaar berichten.

Dan zitten we op de helft van het boek en maken de auteurs plotseling een draai. De oplossing voor het verlies aan betrouwbare informatie ligt niet bij het behoud van de journalistiek, maar bij het fors uitbreiden van het journaille. Hoe dat is zijn werk gaat? Schweitzer en Wansink komen met 11 basisvoorwaarden voor de journalist. Als iedereen zich daar aan houdt, is iedereen journalist. Zo simpel kan een oplossing zijn.

Tenslotte veranderen de auteurs toch weer van mening. Ze lezen een opinie van Nico Kussendrager, oud-docent aan de School voor Journalistiek, waarschijnlijk een stuk van hem op Villamedia. Daarin betoogt hij dat journalistiek wel degelijk een vak is. En dat zeker niet iedereen journalist is.
Dus verleggen Wansink en Schweitzer het perspectief van de journalist naar de lezer. Het gaat er uiteindelijk om dat de lezer zich kritisch informeert, niet alles voor zoete koek slikt en niet alle rotzooi klakkeloos deelt. En als de lezer zich aan de 11 uitgangspunten houdt, is hij ook nog eens journalist.

‘Iedereen journalist’ is een boek wat hoopvol begon. Alle bedreigende factoren van de klassieke journalistiek worden in kaart gebracht om een oplossing te vinden voor de situatie nu. Helaas is de argumentatie vaak wispelturig en de oplossing niet geheel helder, waardoor het boek vragen achterlaat.