mgm nvj maart

— maandag 16 november 2020, 09:00 | 0 reacties, praat mee

Portfolio van vader, vriend en fotograaf Siese Veenstra

Als stagiair direct al winnaar van de portretprijs Zilveren Camera. Het talent bij Siese Veenstra is onmiskenbaar. Maar de Groninger wil meer zijn dan een goede fotograaf. Bekijk zijn portfolio door linksboven op de openingsfoto te klikken. Laatste wijziging: 5 september 2023, 13:49

‘Siese, je zou nog vertellen waarom je het doet, dit vak, fotograferen.’ De onverwachte interventie komt op het eind van het interview vanuit de keuken, waar de vriendin van de fotograaf ruim een uur lang een dochter met geschaafde kin stilletjes heeft getroost. ‘Jullie zijn nog een vraag vergeten.’ Die vraag was inderdaad al aan het begin gesteld, maar Siese Veenstra (33) vroeg bedenktijd aan. Hij was erin gerold, had hij gezegd, maar waarom hij al bijna tien jaar lang door heel Noord-Nederland rijdt? Of hij er later op terug mocht komen. Het antwoord bleef uit.

Het gesprek waaiert uit over veel meer dan fotojournalistiek alleen. Het gaat ook over hardlopen, motorrijden, vissen, vriendschappen en het gezin dat hem omringt. Met vriendin Maaike is hij al zestien jaar samen, ze hebben twee kinderen en een derde is op komst. Bijna een jaar geleden verhuisden ze naar de noordoostelijke rand van de stad Groningen en betrokken er een vrijstaande woning aan een recreatieplas. Achter de glazen achterpui ontrolt zich achtereenvolgens een diepe tuin, een rietkraag, zwart deinend water en het hoge noorden van het Groninger polderlandschap. Regenvlagen trekken er vandaag ruw overheen, de luchten veranderen ieder moment van toon. Dit is het land waar Veenstra zich thuis voelt.

Hij is een Groninger, een stadjer, maar van geboorte is hij Fries. In een Drachtens ziekenhuis werd hij geboren, maar hij groeide op in Doezum, een plaatsje in West-Groningen. De jonge Siese wist niet goed wat hij kon en wilde. Aan fotografie dacht hij nog niet, wel volgde hij het nieuws. De HBO-studie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening was geen succes. Werkend in een bouwmarkt ontstond een prille interesse in fotografie, al wist hij nog nauwelijks wat het vak van fotojournalistiek inhield. Dat begreep Veenstra pas na het volgen van een fotovakopleiding en twee stages in Amsterdam. Aan het eind van de studie ontpopte zich het talent voluit, toen hij koos voor een stage bij het Dagblad van het Noorden.

De nog jonge Veenstra ontmoette er de iets oudere fotojournalist Kees van de Veen, die als stagebegeleider optrad. Het was een beslissende ontmoeting, een collega werd leermeester en vriend, tot op de dag van vandaag. ‘Zonder Kees was ik niet geweest waar ik nu als fotojournalist ben’, zegt Veenstra op warme toon. ‘Hij is de beste noordelijke fotograaf, misschien wel de beste van Nederland. We werken voor dezelfde media en toch zijn we dikke vrienden.’ Van de Veen had belangrijke woorden gesproken: ‘Dat het iets kon worden, maar dat ik me dan vanaf dat moment intensief met het vak bezig moest houden. Of ik dat wilde?’ Stagiair Veenstra greep zijn kans. Datzelfde jaar won hij de eerste prijs in de categorie Portret bij de Zilveren Camera 2011. In volgende edities van de fotowedstrijd won hij meerdere keren, zoals vorig jaar met een foto van boerenprotesten.

Bijna tien jaar later is Veenstra vaste freelancer voor het FD, ANP, NRC Handelsblad en het Dagblad van het Noorden. Zijn vriend Van de Veen werkt ook voor de laatste drie opdrachtgevers. Nooit hebben ze ruzie, zegt hij: ‘Natuurlijk baal ik wel eens dat Kees een bepaalde opdracht krijgt. Andersom gebeurt het vast ook. Maar het staat nooit tussen ons in, we gaan gewoon samen naar de kroeg.’ De vriendschap gaat nog verder, want tot vorig jaar speelden ze in hetzelfde team van voetbalvereniging Amicitia VMC, een toepasselijke naam. Veenstra haalde zijn concurrent-collega altijd met de auto op.

Onder de noordelijke fotografen heerst weinig animositeit. De collegiale omgang krijgt vriendschappelijk trekken tijdens de jaarlijkse bijeenkomst in de woning van Van de Veen. Met de inzenddatum voor de Zilveren Camera in zicht brengen vijf tot zes fotojournalisten er hun beste werk van dat jaar mee. ‘Eerst gaan we eten’, vertelt Veenstra, ‘daarna laten we aan elkaar onze foto’s zien. Iedereen geeft commentaar, wat heel leuk en leerzaam is. Daarna stellen we gemeenschappelijk de fotoseries samen die ingestuurd kunnen worden. Iedereen gunt het een ander, heel bijzonder, al willen we natuurlijk allemaal die prijs.’

Veenstra vertelt erover aan de eettafel met een smalle wollen jongenspet op. Onder een spijkerjasje komen tattoos tevoorschijn, op zijn handen zijn de woorden LOVE en TRUE zichtbaar. Hij is van de old school-tattoos, legt hij uit, van de ankers, scheepjes en een zwaluw, in dikke lijnen gezet. Hij praat kalm met zijn rug gekeerd naar de glazen wand, waar wind en regen zo tekeer gaan dat hij het gesprek toch moet staken. In een enorm blauw opvouwbaar zwembad slaan golfjes wild tegen de rand. De fotograaf observeert de luchten die als donkere schepen boven het riet voorbij trekken. ‘Ik denk altijd in foto’s’, zegt hij. ‘Ook als ik onderweg ben.’ Hij loopt en fietst en houdt van dit onstuimige weer. Het liefst trekt hij er met zijn Triumph scrambler 900-motorfiets op uit, voor een opdracht of zomaar. ‘Het licht en de wolken vind ik interessanter dan het vlakke Groningse land. Maar ook daar is altijd iets te zien.’ Voor verre klussen pakt hij de auto, maar meestal rijdt hij niet verder dan een uur, om altijd naar de stad terug te keren.

Toevallig zijn dit de twee drukste weken van het jaar, vanmorgen nog moest hij voor het FD naar een moderne mu­seumopslag in Leeuwarden. In een kleine week tijd stonden nog reportages van de drafbaan in Groningen, een fabriek voor seksspeeltjes in Veendam en twee portretten voor een serie over discriminatie in de agenda. Op zondagmorgen ging hij nog even terug naar de drafbaan. ‘Mijn vriendin en twee dochters nam ik mee. De meiden vonden het er geweldig. Zo kan ik werk en privé combineren’, vertelt hij terwijl zijn dochtertje met bepleisterde kin verlegen om aandacht komt vragen. Gisteren maakte hij beide kinderen nog onderdeel van een foto-opdracht voor NRC Handelsblad, dat een foto wenste bij een artikel over gebrek aan diversiteit op scholen. ‘Ze hebben niet naar me gezwaaid’, zegt hij met een glimlach. ‘Ze weten dat papa fotograaf is en wil dat iedereen zich normaal gedraagt, ook zij.’

Na de stillere coronatijd loopt de agenda weer vol. Naast het journalistieke werk, zo’n twee derde van al zijn opdrachten, is Veenstra ook op pad voor commerciële bedrijven, zoals het Groninger Museum en de woningcorporatie Nijestee. Deze week werkte hij zes dagen achtereen, maar soms blijft het bij twee dagen. ‘Het is hollen of stilstaan’, zegt hij, ‘zeker in deze coronatijd’.

Een workaholic zal hij nooit worden, eerder is hij een familieman, al heeft hij bijna altijd een camera bij zich. Zoals vorige week, toen hij op een zaterdagmorgen in alle vroegte met zijn vader langs een sloot bij Lutjegast stond te vissen. Vissen is zijn nieuwste hobby, sinds ze langs de waterplas zijn gaan wonen. Zijn vader kreeg van hem een hengel cadeau. Samen gingen ze zo op in hun jacht naar de snoek, dat Veenstra helemaal vergat om vader in het tere ochtendlicht te fotograferen.

Fotografie is belangrijk, maar niet het allerbelangrijkste in zijn leven. Misschien dat hij er nog meer uit kan halen, als hij zou willen, bijvoorbeeld met documentair werk. Maar dan moet er iets gebeuren. ‘Als je het in je hebt en je wilt, dan lukt het’, spreekt hij bijna filosofisch. ‘Ik heb dat minder. Kijk, Kees leeft voor zijn foto’s, ik heb niet wat hij heeft.’ Veenstra verschuift zijn pet, zet hem dan af en woelt met LOVE kort door zijn stevige haar, dat overgaat in een gesoigneerd baardje.

Hij praat verder over zijn hobby’s, zijn vrouw en zijn kinderen. ‘Dat alles is me minstens zoveel waard als mijn fotografie’, concludeert hij terwijl hij richting keuken kijkt. Zijn vriendin hoort de woorden stil aan, zijn dochter met geschaafde kin leunt in haar armen. Het harmonieuze beeld is een foto waard.

De vragen zijn gesteld, het interview is klaar. Of is er nog iets wat hij kwijt wil? De stilte wordt gevuld door de opmerking vanuit de keuken. Waarom hij zo graag wilde fotograferen. Veenstra schuift zijn stoel opzij, hij kijkt even naar buiten, alsof achter de voorbij schuivende wolken het antwoord ligt. ‘Het is de afwisseling’, zegt hij dan, ‘de verscheidenheid aan opdrachten. Ik ben een allrounder. Het is ook het rondrijden door het land… Maar je vroeg waarom, waarom.’ Veenstra neemt een korte pauze. Dan: ‘Eigenlijk is het toeval, ik ben erin gestapt en heb het geprobeerd. Als het niets was geworden was ik misschien in een barbershop gaan werken, of als tatoeëerder, ook leuk. Of fulltime huisman. Als alle foto-opdrachten wegvallen, word ik misschien dat wel.’

Siese Veenstra, Drachten, 1987
Opleiding: MBO Fotonica
Opdrachtgevers: ANP, NRC, Dagblad van het Noorden, FD, Groninger Museum
Prijzen: Eerste prijs Portret enkel Zilveren Camera (2011), Derde prijs sport enkel (2013), Eerste prijs kunst, cultuur en entertainment (2016)

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.