‘Plannen voor internationaal cybercrime-verdrag Verenigde Naties gevaar voor de persvrijheid’
De Verenigde Naties werkt, op initiatief van Rusland, aan een nieuw internationaal verdrag om cybermisdaad te bestrijden. De reikwijdte van wat daar onder kan vallen (zeg het actief inbreken op computers of slechts gebruikmaken van een computer) baart persvrijheidsorganisatie CPJ zorgen. Zo'n verdrag kan ingezet worden om journalisten te straffen, waarschuwt de organisatie.
CPJ verwijst naar de vele aanpassingen die er wereldwijd op nationaal niveau al zijn gedaan op telecommuncatiewetgeving, waarbij de alomvattende vage definitie van nepnieuws dankbaar is gebruikt om repressieve artikelen op te nemen. “Als er ambiguïteit is, zullen sommige overheden dat benutten om de vrijheid van meningsuiting te beperken”, aldus CPJ-onderzoeker Deborah Brown.
Brown wijst erop dat Rusland en China al ruim tien jaar aandringen op een internationaal raamwerk om online uitspraken te kunnen aanpakken. Daarbij wijzen de landen op berichten die terreur verheerlijken of daartoe oproepen of de nationale veiligheid ondergraven. “Allemaal aanklachten die beide landen al tegen journalisten in stelling hebben gebracht”, aldus Sheetal Kumar van Global Partners Digital, een digitale burgerrechtenbeweging gevestigd in Londen.
Volgens CPJ is een internationaal verdrag, zelfs als het niet expliciet gericht is op vrijheid van meningsuiting, toch potentieel nadelig voor de journalistiek. Als versleuteling aan banden wordt gelegd, bemoeilijkt dat veilige communicatie tussen journalisten onderling en hun bronnen.
Sommige activiteiten als onderdeel van routinematig journalistiek onderzoek en feitencontrole wordt onder sommige wetgeving nu al als computervredebreuk of hacking gezien. Eind vorig jaar werd een journalist van dagblad St. Louis Post-Dispatch met vervolging bedreigd toen hij berichtte dat burgerservicenummers werden gelekt in de openbare broncode van een lokale overheidssite.
CPJ dringt aan dat een verdrag - een proces dat makkelijk twee jaar duurt - de mensenrechten als uitgangspunt moet nemen. Brown: “Alles staat of valt met de uitwerking.” Meer bij CPJ
Praat mee